مقالات
انقلاب غذایی؛ گریز از اثرات تغییرات اقلیمی
بر اساس یک گزارش علمی جامع، تغییر جهانی به سمت رژیمهای غذایی سالم و عمدتاً گیاهی میتواند سالانه از ۱۵ میلیون مرگ جلوگیری کرده و انتشار گازهای گلخانهای بخش کشاورزی را ۱۵ درصد کاهش دهد؛ هشداری که نشان میدهد نجات سیاره و نجات جان انسانها دو روی یک سکه هستند.
پایگاه خبری داوان نیوز: دانشمندان هشدار میدهند که جهان برای مهار بحران تغییرات اقلیمی، نه تنها به انرژی پاک، بلکه به یک انقلاب غذایی نیاز دارد؛ تحولی که در آن انتخابهای غذایی ما بر سر میز شام، تعیینکننده آینده کره زمین خواهد بود.
به گزارش داوان نیوز، سیستم غذایی جهانی امروز در یک تقاطع بحرانی قرار دارد. از یک سو، نیازهای جمعیت رو به رشد را تأمین میکند و از سوی دیگر، به یکی از عوامل اصلی تخریب محیط زیست و بیماریهای انسانی تبدیل شده است. گزارشهای علمی اخیر هشدار میدهند که بدون یک تحول اساسی در آنچه میخوریم، دستیابی به اهداف اقلیمی و تضمین سلامت نسلهای آینده غیرممکن خواهد بود. این مقاله به بررسی یافتههای کلیدی کمیسیون EAT-Lancet میپردازد که نشان میدهد اصلاح رژیمهای غذایی نه تنها یک انتخاب سالم، بلکه یک ضرورت اجتنابناپذیر برای بقای سیاره است.
یک بحران دوگانه: سلامت انسان و سلامت سیاره
دادههای جامع گردآوریشده توسط دانشمندان سراسر جهان در کمیسیون EAT-Lancet، ارتباط ناگسستنی بین الگوهای غذایی کنونی، تغییرات اقلیمی و سلامت انسان را آشکار کرده است. این گزارش نتیجهگیری میکند که حتی با موفقیت در انتقال به انرژیهای پاک، در صورت عدم تغییر در سیستم غذایی، بدترین اثرات تغییرات اقلیمی اجتنابناپذیر خواهند بود. یوهان راکاستروم، از نویسندگان این مطالعه، هشدار میدهد: «اگر از مسیر غذایی ناپایداری که امروز در آن هستیم، عبور نکنیم، در دستور کار آب و هوا شکست خواهیم خورد. در امنیت غذایی شکست خواهیم خورد.»
راه حل: رژیم غذایی سالم سیارهای
کمیسیون EAT-Lancet در پاسخ به این چالش، مفهوم «رژیم غذایی سالم سیارهای» را معرفی کرده است. این الگوی غذایی که هم برای انسان و هم برای زمین مفید است، بر مصرف بیشتر غذاهای با منشاء گیاهی مانند غلات کامل، میوهها، سبزیجات، آجیل و حبوبات تأکید دارد. این مدل پیشنهاد میکند که مصرف پروتئین حیوانی، به ویژه گوشت قرمز، به شدت کاهش یابد و به حدود یک بار در هفته محدود شود. جالب اینجاست که این توصیهها عمدتاً بر اساس دادههای سلامت عمومی برای پیشگیری از بیماریهایی مانند دیابت نوع ۲ و بیماریهای قلبی-عروقی تنظیم شدهاند، اما به طور همزمان با اهداف زیستمحیطی نیز همسو هستند.
تأثیر شگفتانگیز: ۱۵ میلیون جان نجاتیافته و ۱۵ درصد کاهش انتشار گازها
اجرای گسترده این رژیم غذایی دو پیامد مستقیم و چشمگیر خواهد داشت:
* نجات جانها: بر اساس مدلسازیهای علمی، تغییر به سمت این رژیم غذایی سالمتر میتواند از حدود ۱۵ میلیون مرگ زودرس در سال در سراسر جهان جلوگیری کند.
* نجات سیاره: این تغییر همزمان میتواند انتشار گازهای گلخانهای بخش کشاورزی را تا ۱۵ درصد کاهش دهد. بخش کشاورزی یکی از منابع اصلی انتشار متان و اکسید نیتروژن است و این کاهش سهم بزرگی در تلاشهای جهانی برای مقابله با گرمایش زمین خواهد داشت.
مسئولیت بیشتر برای کشورهای توسعهیافته
این گزارش به طور ویژه بر نقش و مسئولیت ساکنان کشورهای توسعهیافته تأکید میکند. این جمعیتها نه تنها به طور نامتناسبی در تغییرات اقلیمی نقش دارند، بلکه اغلب دسترسی و انتخابهای بیشتری در مورد غذای مصرفی خود دارند. بنابراین، تغییر الگوی مصرف در این کشورها میتواند تأثیر بهمراتب بیشتری داشته باشد.
تغییر، ساده اما اثرگذار
در نگاه اول، حل چالشهای پیچیده جهانی دلهرهآور به نظر میرسد. با این حال، یوهان راکاستروم خاطرنشان میکند که اقدامات فردی میتواند نسبتاً ساده باشد. نیازی به حذف کامل گوشت نیست؛ بلکه کاهش قابلملاحظه مصرف آن، به ویژه گوشت قرمز، گامی بزرگ و مؤثر است. این رویکرد عملی، تغییر را برای جوامع مختلف قابل دسترس میسازد.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، یافتههای کمیسیون EAT-Lancet یک پیام روشن و فوری دارد: آینده سیاره ما و سلامت نسل بشر به طور جداییناپذیری به تغییر در سیستم غذایی جهانی گره خورده است. انتخابهای غذایی ما دیگر تنها یک موضوع شخصی نیست، بلکه یک اقدام جمعی با پیامدهای جهانی است. حرکت به سمت رژیمهای غذایی سالم و پایدار—که در قلب آن کاهش مصرف پروتئین حیوانی و افزایش مصرف گیاهان قرار دارد—فرصتی استثنایی برای مقابله همزمان با دو بحران بزرگ عصر حاضر، یعنی تغییرات اقلیمی و بیماریهای غیرواگیر، فراهم میآورد. همانطور که این گزارش نشان میدهد، نجات سیاره و محافظت از سلامت خودمان، دو روی یک سکه هستند.