سازگاری با تغییرات اقلیمی؛ راهبردهای نوین کشاورزی

پایگاه خبری داوان نیوز: همایش ملی «تغییر اقلیم؛ مدیریت پایدار کشاورزی و منابع طبیعی» با هدف ارائه راهکارهای عملی برای مقابله با آثار تغییرات اقلیمی بر کشاورزی ایران برگزار می‌شود.

به گزارش داوان نیوز، همایش ملی «تغییر اقلیم؛ مدیریت پایدار کشاورزی و منابع طبیعی» که در روزهای ۱۰ و ۱۱ آذرماه ۱۴۰۴ به میزبانی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی برگزار میشود، رویدادی مهم در پاسخ به یکی از بحرانیترین چالشهای قرن حاضر است. این همایش با هدف ارائه راهکارهای بومی و نوآورانه برای افزایش تابآوری بخش کشاورزی و منابع طبیعی در برابر تغییرات اقلیمی سازماندهی شده است. در این مقاله، با بررسی ابعاد مختلف این همایش، اهمیت مقابله با تغییرات اقلیمی در بخش کشاورزی و منابع طبیعی ایران تبیین شده و راهکارهای مبتنی بر فناوریهای نوین و دانش بومی مورد تحلیل قرار گرفته است. همچنین، با استناد به سخنان غلامرضا صالحی جوزانی، معاون پژوهشی و فناوری سازمان تات، چشم اندازها و اهداف کلان این رویداد ملی تشریح میگردد.

تغییر اقلیم به عنوان یکی از بزرگترین چالشهای قرن حاضر، اثرات مستقیم و عمیقی بر کشاورزی، منابع طبیعی، امنیت غذایی و زندگی مردم دارد. جمهوری اسلامی ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط خاص اقلیمی، از جمله کشورهایی است که به طور جدی تحت تأثیر این پدیده قرار گرفته است. بر اساس آمارهای رسمی، از سال ۱۳۷۳ تاکنون، دمای کشور به طور پیوسته افزایش یافته و بارش ها روندی کاهشی را تجربه کرده اند که نتیجه این امر، خشکسالی های پیاپی، سیلاب های ناگهانی و تهدیدی جدی برای پایداری منابع آب و خاک بوده است. در این شرایط، برگزاری همایش ملی «تغییر اقلیم؛ مدیریت پایدار کشاورزی و منابع طبیعی» گامی اساسی در جهت هم افزایی دانش، تجربه و سیاست برای تابآوری و سازگاری با اقلیم متغیر ایران محسوب میشود.

۱- اهداف و ضرورت های برگزاری همایش

۱.۱ ارائه راهکارهای عملی برای سازگاری با تغییرات اقلیمی
این همایش با محوریت ارائه راهکارهای نوین و هوشمند برای افزایش تابآوری بخش کشاورزی و منابع طبیعی برگزار میشود. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی به عنوان متولی علمی بخش کشاورزی و منابع طبیعی، با درک ضرورت این موضوع، اقدام به برگزاری این همایش ملی کرده است. از جمله اهداف اصلی این رویداد میتوان به ارائه آخرین دستاوردهای پژوهشی محققان کشور در حوزه تغییر اقلیم و مدیریت پایدار و همچنین برگزاری رویداد “ایده های برتر” به منظور شناسایی و پرورش نوآوری ها اشاره کرد.

۱.۲ توجه به آثار ملموس تغییرات اقلیمی در ایران
غلامرضا صالحی جوزانی، معاون پژوهشی و فناوری سازمان تات، با اشاره به نشانه های محسوس تغییرات اقلیمی در کشور میگوید: ما شاهد کاهش محسوس نزولات جوی، افزایش میانگین دما، کاهش بارش های برفی، کاهش روزهای دارای هوای پاک، خشکی و شور شدن اراضی و همچنین خشکیدن قنوات و چشمه ها در سطح کشور هستیم. این شرایط پیچیده، مدیریت هوشمند منابع پایه، بازبینی الگوی کشت و تقویت تاب آوری زنجیره ارزش را بیش از پیش ضروری ساخته است.

۲- محورهای اصلی و ساختار همایش

۲.۱ پنل تخصصی سازگاری با تغییر اقلیم
یکی از بخشهای کلیدی این رویداد، پنل تخصصی سازگاری با تغییر اقلیم در کشاورزی و منابع طبیعی است که بر پایه ترکیب دانش بومی با فناوریهای نوین و هوشمند از جمله اینترنت اشیا، هوش مصنوعی و سامانه های پیش آگاهی طراحی شده است. به گفته بهاره جمشیدی، معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافته های مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، هدف این پنل تبیین و ترویج رویکردهای علمی و فناورانه برای افزایش تابآوری بخش کشاورزی و منابع طبیعی است.

۲.۲ پذیرش ایده ها و نوآوری ها
این همایش پذیرای ایده های نوآورانه در قالب اختراعات ثبت شده، ایدههای نوآورانه و حتی تولیدات علمی، فرهنگی، اجتماعی و هنری با محوریت مدیریت تغییر اقلیم است. این رویکرد فراگیر نشان می دهد که حل چالش تغییر اقلیم نیازمند مشارکت همه جانبه و بین رشته ای است.

۲.۳ شیوه های برگزاری
با توجه به شرایط آلودگی هوای شهر تهران و محدودیت شدید فضای سالن کنفرانس، این همایش به دو صورت حضوری و غیرحضوری (وبینار) برگزار میشود. شرکت کنندگان دارای مقاله میتوانند به شکل حضوری یا وبیناری در همایش شرکت نمایند، در حالی که سایر علاقمندان صرفاً به شکل وبیناری امکان بهره برداری از سخنرانی های همایش را خواهند داشت.

۳- اهمیت مدیریت تغییر اقلیم در کشاورزی و منابع طبیعی ایران

۳.۱ تهدیدات تغییر اقلیم برای امنیت غذایی و ملی
صالحی جوزانی با تأکید بر ارتباط مستقیم امنیت غذایی و امنیت ملی با تولیدات بخش کشاورزی، خاطرنشان میکند: «اگرچه این تغییرات پیچیده به نظر میرسند، اما به هیچ وجه غیرقابل مدیریت نیستند». وی جمهوری خلق چین را نمونه ای موفق از مدیریت این چالش برمی شمرد که توانسته بخش وسیعی از یکی از بیابانهای خود را به عرصه های جنگلی و زراعی تبدیل کند.

۳.۲ ضرورت تاب آوری در شرایط اقلیمی ایران
بهاره جمشیدی با اشاره به شرایط اقلیمی خشک و نیمهخشک کشور و تشدید نوسانات دمایی میافزاید: «سازگاری پایدار و مبتنی بر فناوریهای نو یکی از ضرورت های راهبردی برای حفظ منابع پایه، صیانت از معیشت روستایی و تق