صادرات محصولات کشاورزی؛ کاهش حجم، افزایش ارزش

پایگاه خبری داوان نیوز: گزارش مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران نشان می‌دهد در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۴، اگرچه وزن صادرات محصولات کشاورزی ۴ درصد کاهش یافته، اما ارزش دلاری آن با رشد ۱۰ درصدی به ۲.۶ میلیارد دلار رسیده است که حکایت از صادرات محصولات با ارزش بالاتر دارد. در همین حال، سهم غالب بازارهای صادراتی همچنان در اختیار کشورهای همسایه است.

به گزارش داوان نیوز، بر اساس تازه‌ترین گزارش مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران که با هدف پایش مستمر تجارت خارجی این بخش منتشر شده است، عملکرد تجاری بخش کشاورزی و صنایع غذایی در نیمه اول سال جاری حاوی نکات قابل تاملی است.

صادرات کشاورزی: کیفیت به جای کمیت
مقدار صادرات محصولات کشاورزی در این دوره به ۳.۴۸ میلیون تن و ارزش آن به ۲.۶ میلیارد دلار رسید. کاهش ۴ درصدی وزن صادرات در کنار افزایش ۱۰ درصدی ارزش آن، نشان‌دهنده حرکت به سمت صادرات کالاهای ارزشمندتر است. شاخص «ارزش واحد» (ارزش به ازای هر تن) این محصولات با رشد ۱۴ درصدی به حدود ۷۵۹ دلار رسیده که این موضوع را تایید می‌کند.

محصولات صادراتی برتر:
* از نظر وزن، سایر سبزیجات (۲۸٪)، هندوانه و خربزه (۱۷٪)، شیر و فرآورده‌های آن (۱۲٪)، گوجه‌فرنگی تازه (۱۱٪) و سیب (۶٪) در صدر قرار دارند. ۱۰ کالای برتر، ۸۹ درصد از وزن کل صادرات را تشکیل می‌دهند.
* از نظر ارزش، شیر و فرآورده‌های آن (۲۴٪)، پسته و مغز پسته (۱۴٪)، گوجه‌فرنگی تازه (۹٪)، سایر سبزیجات (۹٪) و سایر میوه‌های تازه (۸٪) پیشتاز هستند. ۱۰ محصول اول نیز سهمی ۸۴ درصدی از ارزش کل صادرات دارند.

گران‌ترین صادرات‌های کشاورزی:
زعفران با ارزش واحد ۹۴۸ “هزار” دلار بر تن، خاویار (۶۵۳ هزار دلار)، پسته و مغز آن (۷.۷ هزار دلار)، روده و بادکنک و شکمبه حیوانی (۷.۵ هزار دلار) و روغن نباتی (۴.۶ هزار دلار) ارزشمندترین محصولات صادراتی محسوب می‌شوند. در مقایسه با دوره مشابه سال قبل، قیمت زعفران (۹٪)، خاویار (۱۵٪) و به ویژه روغن نباتی (۴۲۶٪) افزایش چشمگیری داشته است.

مقاصد صادراتی: سلطه همسایگان
* از نظر مقدار: عراق با سهم ۴۱ درصدی مهم‌ترین مقصد است و پس از آن امارات (۲۲٪)، روسیه (۱۱٪)، افغانستان (۴٪) و پاکستان (۳٪) قرار دارند. تمامی ۱۰ مقصد برتر، از کشورهای همسایه (به استثنای روسیه) و عمدتاً آسیایی هستند.
* از نظر ارزش: باز هم عراق با ۲۷ درصد در صدر است و امارات (۱۷٪)، روسیه (۱۲٪)، پاکستان (۵٪) و ترکیه (۴٪) در رده‌های بعدی هستند. تنوع کشورهای مقصد از جنبه ارزش بیشتر است و کشورهایی مانند هند، چین و قزاقستان نیز در جمع ۱۰ کشور اول دیده می‌شوند.

صادرات صنایع غذایی: رشد کمی و کیفی
مقدار صادرات محصولات صنایع غذایی با ۵ درصد افزایش به ۶۷۶ هزار تن و ارزش آن با رشد ۵ درصدی به ۵۷۵ میلیون دلار رسیده است. متوسط ارزش واحد این کالاها نیز با رشد ناچیز ۰.۵ درصدی به ۸۵۰ دلار بر تن افزایش یافته است.

محصولات برتر صنایع غذایی:
خوراک آماده دام و طیور از نظر وزن (۱۷.۸٪) و ارزش (۱۷٪) پیشتاز است. پس از آن رب گوجه‌فرنگی، انواع خمیرهای غذایی، انواع آبمیوه و کمپوت و بیسکویت در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.

مقاصد صنایع غذایی:
عراق با سهمی چشمگیر (۵۱ درصد از مقدار و ۵۱ درصد از ارزش) بازار اصلی محصولات صنایع غذایی ایران است. افغانستان، ترکیه، ازبکستان و پاکستان دیگر مقاصد مهم هستند. صادرات این بخش نیز عمدتاً به کشورهای همسایه متمرکز است.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، این گزارش تصویری روشن از وضعیت صادرات بخش کشاورزی و صنایع غذایی ارائه می‌دهد: حرکت به سمت محصولات با ارزش افزوده بالاتر، وابستگی شدید به بازارهای منطقه ای به ویژه عراق و امارات، و عملکرد مثبت در صنایع غذایی از لحاظ رشد حجمی و ارزشی در نیمه اول سال ۱۴۰۴.