صادرات کود، پارادوکس کاهش وزن و افزایش ارزش

پایگاه خبری داوان نیوز: آمارهای تازه گمرکی نشان می‌دهد سبد صادرات کود ایران در حال “تغییر چهره” است. اگرچه حجم کلی صادرات کاهش یافته، اما افزایش قابل توجه قیمت واحد و جهش ارزشی در گروه‌های خاصی مانند “NPK” و “پتاسه”، نقشه جدیدی از تجارت کود کشور را ترسیم می‌کند.

به گزارش داوان نیوز، آمارهای صادراتی نیمه نخست سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد سبد صادرات کود ایران دستخوش تغییرات عمده‌ای شده است. در حالی که صادرات کلی کودهای شیمیایی از نظر وزنی کاهش یافته، قیمت واحد این محصولات رشد چشمگیری داشته است. همچنین، روند صادرات در انواع مختلف کود بسیار متفاوت و متضاد گزارش شده است.

بررسی آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران از صادرات انواع کود در شش ماهه اول سال ۱۴۰۴ (در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته) حکایت از تحولات قابل تامل در این بخش دارد.

کودهای حیوانی و گیاهی: کاهش کمیت، افزایش شدید قیمت واحد
مقدار صادرات کودهای حیوانی و گیاهی در این دوره با کاهش چشمگیر ۸۷ درصدی مواجه شده و به ۶۹۷ تن رسیده است. ارزش صادرات این گروه نیز ۱۳ درصد کاهش یافته و به ۲۵۲ هزار دلار رسیده است. با این حال، قیمت واحد هر تن از این محصولات جهشی ۵۷۴ درصدی را تجربه کرده و از عددی نامشخص در سال گذشته به ۳۶۲ دلار در سال جاری افزایش یافته است.

کودهای شیمیایی: کاهش وزن، افزایش ارزش
مجموع صادرات کودهای شیمیایی از نظر وزنی با کاهش ۲۴ درصدی، از ۳.۰۷ میلیون تن در نیمه اول ۱۴۰۳ به ۲.۳ میلیون تن در نیمه اول ۱۴۰۴ رسیده است. ارزش دلاری این صادرات نیز کاهش ۳ درصدی داشته و به ۸۶۶.۴ میلیون دلار رسیده است. اما نکته کلیدی، رشد ۲۸ درصدی قیمت واحد صادراتی است که از ۲۹۱ دلار به ازای هر تن در سال ۱۴۰۳، به ۳۷۳ دلار در سال ۱۴۰۴ افزایش یافته است.

تغییرات در ترکیب صادرات کودهای شیمیایی:
کودهای ازته: با صادرات ۲.۳۱ میلیون تنی (کاهش ۲۴ درصدی) و ارزش ۸۶۵ میلیون دلاری، سهم غالب (حدود ۹۹.۶٪ از ارزش صادرات کودهای شیمیایی) را به خود اختصاص داده است. قیمت واحد این کود ۳۷۴ دلار بوده که ۲۴ درصد رشد نشان می‌دهد.

کودهای فسفاته: صادرات این گروه در نیمه اول سال ۱۴۰۴ صفر گزارش شده است.

کودهای NPK: اگرچه مقدار صادرات آن ۴۵۲۰ تن بوده، اما ارزش صادرات آن رشد خیره‌کننده ۲۷۷ درصدی را تجربه کرده است.
کودهای پتاسه: صادرات ۷۱۹ تنی این گروه نیز با رشد ۱۰۶ درصدی ارزش همراه بوده است.

کودهای میکرو (ریزمغذی): این گروه با وجود داشتن بالاترین قیمت واحد صادراتی (۱۳۸۸ دلار به ازای هر تن)، از نظر مقدار (۸.۱ تن) و ارزش (۱۱ هزار دلار) با کاهش ۸۷ درصدی ارزش مواجه شده و سهم ناچیزی در صادرات دارد.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، آمار فوق نشان می‌دهد صادرات کود ایران به سوی محصولاتی با ارزش افزوده بالاتر (با وجود حجم کمتر) در حال حرکت است. رشد قابل توجه قیمت واحد در اکثر اقلام، به ویژه کودهای حیوانی و ازته، و همچنین جهش ارزش صادرات در گروه‌هایی مانند NPK و پتاسه، از جمله نکات برجسته این گزارش است. از سوی دیگر، توقف کامل صادرات کودهای فسفاته و کاهش شدید صادرات کودهای میکرو، تغییر در تقاضاهای جهانی یا سیاست‌های داخلی را یادآور می‌شود.