نوسازی ماشین آلات کشاورزی؛ آرزو یا ضرورت؟

پایگاه خبری داوان نیوز: یک تضاد آشکار: ایران با وجود داشتن توان تولید و حتی صادرات تراکتور، با ناوگانی فرسوده و میانگین سنی بالا در بخش کشاورزی دست و پنجه نرم می کند. این پارادوکس، حلقه مفقوده توسعه بخش کشاورزی است؛ بحرانی که امنیت غذایی کشور را در بلندمدت به مخاطره می اندازد و کشاورزان را در چرخه باطل کم بهره وری و فقر نگه میدارد.

به گزارش داوان نیوز؛ بر اساس آخرین تحلیل های بازار، صنعت ماشین آلات کشاورزی ایران در حال گذار از روشهای سنتی به سمت مکانیزاسیون است. این تحول با وجود پتانسیل های بالا، با چالشهای ساختاری مانند قیمت گذاری، نبود زیرساختهای مالی و فرسودگی ناوگان همراه است. در ادامه گزارش جامعی از این بازار ارائه میشود.

وضعیت کمی و کیفی ناوگان موجود

بررسی آمار نشان میدهد ناوگان ماشین آلات کشاورزی ایران در سالهای اخیر رشدی تدریجی اما ناکافی داشته است.

با وجود این رشد، میانگین سنی ناوگان بسیار بالا است و بهرهوری کلی را کاهش میدهد. سهم ماشین آلات کشاورزی از کل صنعت کشور تنها حدود ۱٪ برآورد شده که نشاندهنده عقبماندگی این بخش است .

تحلیل بازار و عوامل مؤثر بر قیمت

بازار ماشین آلات کشاورزی تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد که مهمترین آنها عبارتند از:

– قیمت و توان مالی کشاورزان: قیمت تراکتور و ادوات در سالهای اخیر چندین برابر افزایش یافته، در حالی که درآمد کشاورزان همخوانی ندارد . یک کشاورز گلستانی میگوید: “دولت میگوید برای کشت مکانیزه تسهیلات میدهد، اما وقتی مراجعه میکنیم، بانک اعلام میکند که تسهیلاتی ندارد” .
– ساختار واردات و ارزش افزوده: صنعت ماشین آلات با وجود پتانسیل خلق ارزش افزوده بالا، واردات محور است. ارزش هر تن صادرات ماشین آلات کشاورزی ۲,۷۷۲ دلار است، در حالی که این رقم برای هر تن کالای ایرانی به طور میانگین تنها ۳۵۶ دلار است .
– چالش های ساختاری: این صنعت از کوچک بودن ساختار بنگاه ها، عدم تناسب مهارت نیروی انسانی و ضعف در بازاریابی صادراتی رنج میبرد .

بازیگران اصلی و نقش آنها

ایران تراکتور (ITM Co) به عنوان یک بازیگر داخلی اصلی، سالانه هزاران دستگاه تراکتور تولید میکند و صادرات به ۲۵ کشور دارد . با این حال، این شرکت با چالش هایی مانند نوسانات نرخ ارز و تحریم ها روبروست که بر ریسک اعتباری آن تأثیر گذاشته است .

دولت نیز از طریق سیاستهای حمایتی مانند پرداخت یارانه و تضمین قیمت خرید گندم بر این بازار اثر میگذارد . با این حال، کشاورزان از دسترسی محدود به تسهیلات کم بهره و پیچیدگی دریافت وام گلایه دارند .

روندهای آتی و فرصتهای بازار

– کشاورزی دقیق و فناوری: استفاده از پهپادهای سمپاش، سامانه های آبیاری دیجیتال و حسگرهای سنجش رطوبت خاک در حال رشد است. بررسی ها نشان میدهد استفاده از پهپاد میتواند کارایی سمپاشی را بهطور قابل توجهی افزایش دهد .
– توسعه صادرات: با وجود چالش ها، ایران توانسته است ماشین آلات کشاورزی را به کشورهایی مانند عراق، سوریه، تاجیکستان و روسیه صادر کند .
– فشار بر منابع آبی: بحران آب در ایران، کشاورزان را به سمت استفاده از ماشین آلات با کارایی بالاتر در مصرف آب سوق میدهد .

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، بازار ماشین آلات کشاورزی ایران در یک دوراهی قرار دارد: از یک سو با کمبود نقدینگی کشاورزان، فرسودگی ناوگان و وابستگی به واردات دست و پنجه نرم میکند و از سوی دیگر، افزایش تقاضا برای مکانیزاسیون، رشد فناوری و پتانسیل صادراتی، چشمانداز روشنی را ترسیم میکند. موفقیت در این بازار مستلزم سیاستگذاری یکپارچه، سرمایه گذاری در فناوری و حمایت واقعی از کشاورزان برای دسترسی به ادوات نوین است.