دستورالعمل فنی و اجرايی مبارزه با سن غلات منتشر شد

پایگاه خبری DA1news: سازمان حفظ نباتات کشور دستورالعمل فني و اجرايي مبارزه با سن غلات در سال زراعی 1404- 1403 منتشر کرد.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، بررسي سوابق تحقيقي و اجرايي در ايران و ساير کشورهاي سن خيز دنيا حاکي از اين است که مبارزه اصولي و فني با اين آفت تنها با شناخت و آگاهي از بيولوژي و اکولوژي آفت و بکاربردن تمامي عوامل موثر در کاهش جمعيت آن و با تلفيق و ترکيب مناسبي از روش هاي زراعي، شيميايي ،بيولوژيک و غيره در قالب (IPM) ميسر خواهد بود. لذا تا حصول نتايج حاصل از اقدامات تحقيقي در خصوص روشهاي غير شيميايي مديريت اين آفت و با توجه به اهميت روزافزون گندم و لزوم حفظ اين محصول استراتژيک، مبارزه شيميايي کماکان در مزارع آلوده به سن غلات در مناطقي که احتمال خسارت وجود دارد، امري اجتناب ناپذير است.

مديريت آفات عمومي و همگاني در معاونت کنترل آفات سازمان حفظ نباتات در طول عمليات کنترل، بر حسب ضرورت به مناطق سن خيز کشور اعزام و با مسئولان و کارشناسان استاني تبادل نظر و تشريک مساعي لازم صورت ميگيرد.

اهم نکات فني که رعايت آن در انجام عمليات کنترل سن غلات الزامي است به شرح زير مي باشد.

1- نرم مبارزه در مزارع گندم

الف: نرم مبارزه عليه سن مادر:
1- در مزارع گندم آبي، نرم مبارزه با سن مادر 2 عدد در متر مربع است.
2- در مزارع گندم ديم، نرم مبارزه با سن مادر 5/0 عدد در متر مربع است.

ب : نرم مبارزه عليه پوره ها:
1- در مزارع گندم آبي، نرم مبارزه با پوره 4 عدد در متر مربع است.
2- در مزارع گندم ديم، نرم مبارزه با پوره 3 عدد در متر مربع است.

2- نرم مبارزه عليه سن غلات در مزارع جو

از سال زراعي 83-82 کليه شبکه هاي مراقبت و سازمان هاي استاني موظف به مبارزه با سن گندم در مزارع جو نيز مي باشند.

الف : نرم مبارزه عليه سن مادر در مزارع جو:
1- در مزارع جو آبي با پيش بيني عملکرد بيش از 3 تن در هکتار، نرم مبارزه با سن مادر 6 عدد در متر مربع است.
2- در مزارع جو آبي با پيش بيني عملکرد كمتر از 3 تن در هکتار، نرم مبارزه با سن مادر 5 عدد در متر مربع است.
3- در مزارع جو ديم با پيش بيني عملکرد بيش از 2 تن در هکتار، نرم مبارزه با سن مادر 4 عدد در متر مربع است.
4- در مزارع جو ديم با پيش بيني عملکرد كمتر از 2 تن در هکتار، نرم مبارزه با سن مادر 3 عدد در متر مربع است.

تذکر مهم : در کليه مواردي که مزارع گندم و جو آلوده همجوار بوده يا فاصله کمي با هم دارند لازم است نرم هاي گندم در مزارع جو اعمال گردد.

ب : نرم مبارزه عليه پوره ها در مزارع جو:
1- در مزارع جو آبي با پيش بيني عملکرد بيش از 3 تن در هکتار، نرم مبارزه عليه پوره ها 14 عدد در متر مربع است.
2- در مزارع جو آبي با پيش بيني عملکرد كمتر از 3 تن در هکتار، نرم مبارزه عليه پوره ها 12 عدد در متر مربع است.
3- در مزارع جو ديم با پيش بيني عملکرد بيش از 2 تن در هکتار، نرم مبارزه عليه پوره ها 10 عدد در متر مربع است.
4- در مزارع جو ديم با پيش بيني عملکرد كمتر از 2 تن در هکتار، نرم مبارزه عليه پوره ها 8 عدد در متر مربع است.

تذکر: در کليه مواردي که مزارع گندم و جو آلوده همجوار بوده يا فاصله کمي با هم دارند لازم است نرم هاي گندم در مزارع جو نيز اعمال گردد.

3- زمان سمپاشي
تعيين زمان مناسب سمپاشي که اصطلاحاً  (Timing) مي نامند اهميتي خاص و حياتي در حصول نتيجه و دستيابي به کنترل اصولي، در مراحل مبارزه با سن مادر و پوره دارد . لذا رعايت موارد زير توسط شبکه هاي مراقبت سن غلات الزامي است:
بهترين زمان مبارزه با سن مادر وقتي است که بيشترين جمعيت سن هاي موجود در اماکن زمستانگذران محل خود را ترک و عمل تخليه انجام شده و در مزارع غلات مستقر شده باشند ،همچنين زمان اصولي مبارزه با پوره ها وقتي است که اکثريت نسبي جمعيت پوره هاي سن موجود در مزرعه در مرحله سن 2 پورگي باشند.

4- ميزان سم مصرفي

1- ميزان مصرف سم فنيتروتيون بصورت امولسيون( 50% EC)- يک ليتر در هکتار
2- ميزان مصرف سم دلتامترين بصورت امولسيون) 2.5 % EC (- 200 سي سي در هکتار
3- ميزان مصرف سم دلتامترين ( 2.5 % SC )- 200 سي سي در هکتار (محلول در آب)
4- ميزان مصرف سم لامبادا ساي هالوترين ) 5% SC (- 150 سي سي در هکتار (محلول در آب)
5- ميزان مصرف سم لامبادا ساي هالوترين (10% CS )- 75 سي سي در هکتار (ميکرو کپسول)

ميزان محلول سمي در سمپاشي زميني متناسب با وضعيت رويشي، نوع سمپاش و بر اساس نظر کارشناس (كاليبراسيون) در محل تعيين مي گردد.

5- نحوه نمونه برداري
مديريت جامع تلفيقي ) IPM ( هر آفتي به دلايل اکولوژيکي ، اقتصادي و حشره شناسي کاربردي بايد با آگاهي قابل قبول از ميزان جمعيت آفت در مزرعه صورت گيرد و موفقيت در اجراي مديريت تلفيقي بستگي به برآورد صحيح جمعيت آفت دارد.
برآورد جمعيت سن غلات در مزرعه بوسيله تور و کادر صورت مي گيرد . براي مرحله سن مادر و پوره ها )بويژه پوره هاي سنين 1 و2( در تمامي ساعات روز مي توان از کادر(1× 1) متر يا (5/0× 5/0)( متر استفاده نمود، به طوري که در قطعه ي حداکثر 5 هکتاري بصورت ضربدر ( × ) در هر قطر مزرعه 10 کادر به صورت تصادفي به کار مي بريم . در صورت استفاده از کادر
(5/0× 5/0) ، هر 4 کادر معادل يک متر مربع خواهد بود. استفاده از کادر براي نمونه برداري در مرحله سن مادر الزامي است.

بر اساس نمونه برداري هاي انجام شده در دو استان پايلوت در مدت 2 سال، استاندارد تور با كادر از طريق رگرسيون تعيين گرديد. با توجه به توزيع فضايي سن غلات، روش تور زدن از اين قرار خواهد بود:
از حاشيه مزرعه تا مركز مزرعه (بصورت قطري) حركت كرده و بعد از هر 10 قدم يک تور با زوايه 90 درجه مي زنيم .14 تور 90 درجه معادل 2 متر مربع كادر مي باشد. تور زدن بايد بدون توجه به وجود يا عدم وجود پوره سن در مزرعه و كاملاً تصادفي صورت بگيرد.
لازم به ذكر است اين نوع نمونه برداري، براي مساحت هاي زير 5 هکتار در مزرعه مي باشد و براي سطوح بالاي 5 هکتار به تناسب افزايش سطح، تعداد نمونه برداري ها افزايش پيدا خواهد كرد بطوريکه در يک مزرعه 10 هکتاري بايستي حداقل 2 بار نمونه برداري صورت بگيرد.

زمان صحيح تور زني:
صبح ها تا ساعت 10 صبح و بعد از ظهر ها از ساعت 5 تا نزديک غروب آفتاب مي باشد. بديهي است در صورت وجود باد، باران، رگبار، سرما و غيره نبايد از تور براي تخمين جمعيت استفاده کرد.
تذکر: لازم است هر فرد شبکه مراقبت سن غلات ، در سال زراعي جاري يک دفتر و فرم بازديد روزانه به همراه داشته باشد و تمامي اطلاعات روزانه مهم در ارتباط با تاريخ بازديد، مرحله فنولوژي گياه، تراکم آفت، مرحله بيولوژيکي، سطوح قابل سمپاشي، سطوح سمپاشي شده، سطوح باقيمانده و ساير موارد مورد نياز را در آن ثبت نمايد .