پایگاه خبری داوان نیوز: پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری ایران با دستیابی به فناوری پیشرفته «کشت بافت»، گام بلندی برای نجات ارقام نادر خرما و تولید انبوه نهال‌های باکیفیت میوه‌های گرمسیری برداشته است.

به گزارش داوان نیوز، دکتر مجید امانی، عضو هیئت علمی و مدیر برنامه‌ریزی و پشتیبانی این پژوهشکده، در حاشیه گردهمایی سالانه موسسه تحقیقات علوم باغبانی کشور، در گفتگو با خبرنگار ما، گفت: پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری، با سه گروه پژوهشی «به‌نژادی و ژنتیک»، «فناوری تولید» و «مدیریت فناوری پس از برداشت» و با بهره‌مندی از ۱۴ عضو هیئت علمی، به عنوان یکی از مراکز تحقیقاتی پیشرو در این حوزه فعالیت می‌کند.

امانی، گستره فعالیت‌های میدانی این پژوهشکده را شامل ایستگاه‌های تحقیقاتی در استان‌های خرماخیز از بوشهر تا سیستان و بلوچستان برشمرد و افزود: ایستگاه‌های تحقیقاتی در شبانکاره (بوشهر)، جهرم (فارس)، حاجی‌آباد و میناب (هرمزگان)، بمپور و زابل (سیستان و بلوچستان) و همچنین ایستگاه تخصصی میوه‌های گرمسیری چابهار و ایستگاه تحقیقات خرمای میناب، ماموریت‌های پژوهشی در مناطق مختلف را پوشش می‌دهند.

دستاوردهای فناورانه و برنامه‌های آینده

دکتر امانی به دستاوردهای قابل توجه در حوزه کشت بافت اشاره کرد و گفت: در حال حاضر، تولید نهال کشت‌بافتی آناناس (رقم ام.بی.تی) و نیز تولید نهال ارقام موز والری و ناین در این پژوهشکده محقق شده و آزمایشگاه‌های ما توانایی تولید انبوه نهال‌های کشت‌بافتی موز، آناناس و دراگون‌فروت را دارا هستند.

وی از آغاز پروژه تولید نهال کشت‌بافتی خرما در دو سال گذشته خبر داد و ابراز امیدواری کرد: انشالله در آینده‌ای نزدیک به پروتکل کامل تولید خرمای کشت‌بافتی با ارقام بومی کشور نیز دست خواهیم یافت.

مدیر برنامه‌ریزی پژوهشکده، تحقیقات گسترده روی دیگر میوه‌های گرمسیری مانند انبه، چیکو، نارگیل و تمبرهندی در استان‌های هرمزگان و جنوب کرمان را نیز یادآور شد و افزود: نتایج مطلوبی از این پژوهش‌ها حاصل شده و امیدواریم با توسعه این تحقیقات به ویژه در مورد پاپایا و موز، یافته‌ها به مرحله تولید انبوه و کاربردی برسد.

حفظ ذخایر ژنتیکی و ارقام در معرض انقراض خرما

دکتر امانی با تاکید بر تنوع بی‌نظیر بیش از ۴۶۰ رقم ثبت‌شده خرما در ایران، یکی از ماموریت‌های کلیدی پژوهشکده را حفظ و جلوگیری از انقراض ارقام قدیمی و نادر بومی عنوان کرد. وی تصریح کرد: با استفاده از تکنیک کشت بافت، می‌توان ارقام نادر و در معرض خطر مانند برخی ارقام دیررس در خوزستان یا رقم «ربیع» در سیستان و بلوچستان را حفظ و تکثیر کرد.

وی افزود: این فناوری همچنین امکان تکثیر و ارائه ارقام تجاری خارجی سازگار‌شده مانند مجول (مراکش) یا ارقام با کیفیت بومی مانند پیارم (ایران) را به کشاورزان فراهم می‌آورد.

ارقام شاخص خرما در ایران

این مقام پژوهشی در ادامه به معرفی برخی ارقام شاخص خرما در کشور پرداخت و گفت: ارقامی مانند «خضراوی» در خوزستان برای مرحله خارک، «استعمران» به عنوان یک رقم تجاری بین‌المللی با کیفیت عالی در مرحله رطب و تمبر، و «آدامسی» آبادان با قابلیت انبارداری بالا و مطلوبیت برای مصرف عمومی، از جمله ذخایر ارزشمند ژنتیکی کشور هستند.

وی «دیری» را به عنوان یک رقم خشک با‌کیفیت و بومی ایران نام برد که حتی در شرایط سخت مانند دوران دفاع مقدس مورد استفاده قرار می‌گرفت و امروزه نیز مورد اقبال است.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، گفتنی است پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری با تمرکز بر پژوهش‌های کاربردی و استفاده از فناوری‌های نوین مانند کشت بافت، در مسیر افزایش بهره‌وری، حفظ ذخایر ژنتیکی ملی و توسعه پایدار بخش کشاورزی مناطق گرمسیری کشور گام برمی‌دارد. دستیابی به پروتکل کامل تولید نهال خرما از طریق کشت بافت، افق جدیدی را در توسعه نخلستان‌های ایران و حفظ ارقام اصیل خواهد گشود.

پایگاه خبری داوان نیوز: در پی همکاری نزدیک معاونت امور باغبانی و مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی، نخستین دستاوردهای مشترک در حوزه تولید داخلی بذر هیبرید سبزی‌جات گلخانه‌ای با موفقیت به ثبت رسید. این اقدام گامی مهم در جهت کاهش وابستگی به واردات و صرفه‌جویی ارزی ارزیابی می‌شود.

به گزاش خبرنگار داوان نیوز، الهام فتاحی‌فر، مدیرکل دفتر امور گلخانه‌ها، گیاهان دارویی و قارچ خوراکی معاونت امور باغبانی، در حاشیه گردهمایی سالانه مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی، از تقویت همکاری‌های مشترک فنی و تحقیقاتی بین نهادهای اجرایی و تحقیقاتی این حوزه خبر داد.

وی با اشاره به همکاری‌های مؤثر میان دفاتر تخصصی معاونت باغبانی و محققان مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی، اظهار داشت: در سال‌های اخیر، اولویت‌گذاری، تصویب و انجام پژوهش‌ها و مطالعات، با هماهنگی و متناسب با نیازهای بخش اجرا انجام می‌شود. دستاوردهای رونمایی‌شده در این نمایشگاه، ثمره همین هم‌افزایی است.

فتاحی‌فر یکی از دستاوردهای کلیدی این همکاری را تمرکز بر تولید داخلی بذر هیبرید محصولات گلخانه‌ای عنوان کرد و افزود: با توجه به اینکه بیش از ۹۰ درصد بذر هیبرید سبزی و صیفی‌جات گلخانه‌ای کشور وارداتی است، تولید داخلی این بذور به‌عنوان یک اولویت اصلی در دستور کار مشترک قرار گرفت.

مدیرکل دفتر امور گلخانه‌ها خاطرنشان کرد: خوشبختانه با تلاش تیم‌های تحقیقاتی در ستاد و استان‌ها، موفق به ثبت چند رقم اولویت‌دار از جمله فلفل دلمه‌ای، فلفل کاپی، خیار و گوجه فرنگی هیبرید شده‌ایم.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، فتاحی‌فر در پایان بر ضرورت تداوم همکاری برای ترویج و تجاری‌سازی این دستاوردها تأکید کرد و گفت: «با حمایت از توسعه این ارقام داخلی، می‌توان گام مؤثری در کاهش درصد قابل‌توجهی از واردات برداشت.

پایگاه خبری داوان نیوز: رئیس پژوهشکده چای کشور با اشاره به تولید تنها ۳۰ درصد از نیاز داخلی این محصول استراتژیک، از تهدیدات گسترده‌ای چون تغییرات اقلیمی، مهاجرت به شمال، تغییر کاربری اراضی و فرسودگی شدید باغات خبر داد و بر لزوم «عزم ملی» و برنامه‌ریزی بلندمدت برای نجات و پایدارسازی این صنعت تأکید کرد.

به گزارش داوان نیوز، دکتر احمد شیرین‌فکر در حاشیه گردهمایی سراسری موسسه تحقیقات علوم باغبانی کشور، با بیان اینکه چای یک محصول استراتژیک است، اظهار داشت: در حال حاضر با حدود ۲۲ هزار هکتار باغ چای، نزدیک به ۳۰ درصد از نیاز کشور را تأمین می‌کنیم و این امری بسیار ارزشمند است.

وی در تشریح مهم‌ترین تهدیدات پیش روی این صنعت گفت: تغییرات اقلیمی، مهاجرت به استان‌های شمالی به دلیل خشکسالی و مشکلات اقلیمی در دیگر مناطق، و تغییر کاربری اراضی زراعی و باغات به مسکونی و ویلا، چالش‌های عمیقی ایجاد کرده‌اند. همچنین کوچک شدن تدریجی اراضی به دلیل تقسیم ارث، موجب خروج تدریجی این زمین‌ها از چرخه تولید و افزایش تمایل به تغییر کاربری شده است.

رئیس پژوهشکده چای، فرسودگی و سالمندی باغات را یکی دیگر از معضلات حیاتی عنوان کرد و افزود: عمر مفید بوته‌های چای حدود ۴۰ تا ۵۰ سال است، در حالی که بخش عمده‌ای از باغات ما عمری بیش از ۱۰۰ سال دارند و نیازمند نوسازی هستند. وی با اشاره به نیاز به کشت حدود ۲۰ هزار نهال در هر هکتار، اجرای این طرح نوسازی را نیازمند برنامه‌ریزی، عزم و بودجه ملی دانست و پیشنهاد کرد: برای این منظور باید یک برنامه مدون ۵۰ ساله با اهداف مرحله‌ای تدوین شود تا به تدریج کل باغات کشور نوسازی شوند.

دکتر شیرین‌فکر با اشاره به مشکلات پژوهشی این حوزه نیز خاطرنشان کرد: کاهش نیروی انسانی متخصص به دلیل بازنشستگی و جایگزین‌نشدن نیروهای جوان در پژوهشکده چای، ما را ناگزیر به تعامل بیشتر با بخش خصوصی کرده است. وی تصریح کرد حل بسیاری از این مشکلات در سطح پژوهشکده یا یک سازمان خاص ممکن نیست و نیاز به سیاست‌گذاری ملی و ثبات در برنامه‌ها دارد.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، شیرین فکر در پایان با تأکید بر اینکه ۹۰ درصد چای کشور به صورت دیم تولید می‌شود، گفت: در شرایط تنش‌های اقلیمی، ارائه راهکارهای علمی مانند تغذیه مناسب، هرس به موقع، استفاده از ارقام مقاوم و مواد تعدیل‌کننده تنش، و همچنین آموزش بهره‌برداران برای کاهش اثرات این تنش‌ها از اولویت‌های پژوهشی ماست. ما برای حفظ این صنعت و خودکفایی در این حوزه استراتژیک، نیازمند همت و حمایت گسترده ملی هستیم.