با ما همراه باشید

سردبیر

اصلی ترین سبزی در غذای ایرانی؛ پیاز سومین سبزی مهم جهان

منتشر شده

1 سال پیش

در

پایگاه خبری DA1news: پياز مهمترین و اصلی ترین سبزی در غذای خانوادهای ایرانی و همچنین جهان است که در بيشتر نقاط دنيا كشت مي شود.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، در خصوص خاستگاه سومین سبزی مهم جهان این سبزی پرخاصیت در نوشته های مختلف آمده است که جنوب غربي آسيا و احتمالا ناحيه ای بين فلسطين و هندوستان و يا منطقه شرق مديترانه موطن اصلی آن مي باشد . بعضي ايران را موطن اصلي پياز مي دانن و از زمانهاي بسيار قديم پياز كشت مي شده است و مردم به خصوصيات اين سبزي پي برده اند.

تاريخچه استفاده از آن به عنوان غذا به زماني مي رسد كه تاريخ نوشته شده است . كشور مصر به خاطر كاشت نوعي پياز مشهور بوده است . كشت آن در اين كشور با 5000 سال قبل از ميلاد مسيح مي رسد و در اهرام مصر پياز كشف گرديده است . در نوشته روميان و يونانيان مطالبي در مورد پياز به چشم مي خورد ، و نيز در كتاب مقدس مسيحيان از آن نام برده شده است . در قرآن كريم نيز به نام (بصل)‌ از آن صحبت به ميان آمده.

پياز يكي از موادي بود كه قوم بني اسرائيل در موقع مهاجرت از مصر در بيابانهاي عربستان خواهان آن بودند.

نام علمي پياز Allium cepa است و از خانواده سوسنيها Liliacea است . پياز با وجود اينكه دو يا چند ساله است در سبزي كاري به طور محصول يك ساله كاشته مي شود . جنس Allium cepa داراي گونه هاي زيادي است ،‌ كه اغلب توليد غده پياز كرده ،‌ ولي گونه هاي وحشي در اين جنس يافت مي شود ،‌ كه به جاي توليد بذر ،‌ توليد پيازچه هاي كوچك در خوشه گل مي كند ،‌ كه براي تكثير از آن استفاده مي شود.

گل پياز داراي سه پرچم و يك تخمدان 6 برچه اي مي باشد . ساقه گل دهنده همانند توپ به نظر مي رسد.

پياز داراي ساقه پهن نازك ،‌ مدور ،‌ سفيد رنگ و زير زميني است. كه از قسمت زيرين آن ريشه ها خارج مي گردند. و نيز از قسمتهاي فوقاني آن برگهاي ضخيم تر ،‌ متورم و فلس مانند ،‌ كه سفيد يا قرمز رنگ بوده و كلروفيل خود را از دست داده اند و از مواد غذايي ذخيره شده اند خارج مي گردد.

ريشه پياز نسبتا ضخيم و گوشتي و ساده است از قسمتهاي تحتاني ساقه زير زميني خارج مي شود . طول اين ريشه ها نسبتا كوتاه و انتشار آن در داخل خاك در 10 يا 20 سانتيمتر قسمت فوقاني خاك مزرعه مي باشد.

در وسط صفحه ساقه زيرزميني نقطه رويش پياز كه نقش جوانه انتهايي ساقه هوايي را بازي مي كند قرار دارد و در اين محل است كه ساقه گل دهنده و برگ سبز بوته پياز ظاهر شده و در فضا به رشد خود ادامه مي دهد.

اغلب بين برگهاي زيرزميني كه حجم پياز را تشكيل مي دهند جوانه هايي به وجود مي ايد كه پس از رشد هر يك از آنها توليد پياز كامل مي كنند و از اين پيازهاي كوچك كه ما بچه پياز مي ناميم مي توان براي ازدياد گياه استفاده كرد.

اين پيازهاي كوچك معادل شاخه هاي فرعي ساقه هوايي ساير گياهان مي باشند ،‌ البته از نظر سبزي كاري و توليد پياز به منظور تجارتي اين خاصيت توليد بچه پياز ژنتيكي و ارثي ،‌ يكي از علل نا مرغوبي محصول است ،‌ اين نوع پيازها را پياز دو قلو مي نامند.

آب و هواي مورد نياز

پياز را به خاطر اينكه به تعداد زيادي ارقام دارد در بيشتر نقاط جهان كشت مي كنند ،‌ چه در نقاط سرد سير كه بهترين محيط براي كاشت اين محصول است و چه در نواحي گرم و گرم و معتدل با روز كوتاه ،‌ ولي همانطور كه اشاره شد بهترين محيط براي رشد پياز و تشكيل غده يا پياز آب و هواي خنك و روزهاي بلند است ،‌ در صورتي كه براي رسيدن پياز ،‌ درجه حرارت زيادتر و محيط خشك تري نياز است . به همين جهت سطح انتشار زياد نسبتا وسيع است و از نواحي سرد شمالي تا نواحي خيلي گرم جنوب مي توان آن را كاشت.

پياز چون محصول فصل خنك است و در دماي حدود سانتيگراد جوانه مي زند و در دماي بين درجه سانتيگراد بهترين رشد و نمو را دارد . حرارت كم و رطوبت بالا در اوايل دوره رشد و گرما در اواخر دوره رشد براي پياز بسيار مناسب است . در نواحي گرم سير بيشتر از فصل پاييز و زمستان براي كاشت پياز استفاده مي كنند ،‌ در صورتي كه در نواحي سرد شمالي اين گياه محصول تابستانه است.

تاثير طول مدت روشنايي (فتوتروپسيم)‌ در تشكيل پياز و بذر

تشكيل غده هاي پياز بيشتر به طول دوره روشنايي بستگي دارد . بنا بر آزمايشات گارنر Garner و آلارد Allarrd و مك كليلند MC clelland و تمپسن Thompson و سميت Smith تمام انواع پيازهاي معمولي در هر درجه حرارتي و در هر نقطه توليد پياز نمي كنند و گل نمي دهند . بلكه انواع مخصوصي هستند كه در روزهاي بلند تابستان يعني در نقاط شمالي كه طول روز بيش از 16 ساعت نيز مي رسد . توليد پياز و گل مي كنند ،‌ ولي در نقاط جنوبي كه روزها كوتاهتر است اگر درجه حرارت محل كاشت كمتر از 20 تا 12 درجه سانتيگراد نشود براي مدت زيادي (12-10 ماه )‌ پياز سبز مانده و بذر و غده و پياز توليد نمي كند.

در مقابل اين نوع پيازها ارقامي وجود دارند كه در نقاط جنوبي كه طول مدت روشنائي در روز 12-10 ساعت است به مقدار زياد توليد پياز و بذر مي كنند.

گارنر و آلارد و مك كليلند فقط تاثير روشنايي را در توليد پياز و گل مورد مطالعه قرار داده بودند ولي تمپسن و سميت تاثير مقدار حرارت را نيز مطالعه كرده و چنين نتيجه گرفته اند كه براي توليد پياز حرارت نسبتا زياد لازم است . و دماي زياد همانند طول دوره روشنايي در تشكيل بذر و غده پياز تاثير فراوان دارد .

طبقه بندي پيازها
طبقه بندي بر اساس نوع رقم
1- آليوم سپا رقم اگرگاتوم Al. Cepa.Var : Aggregatum در خاك توليد پياز مي كند.
2- آليوم سپا رقم ويوي پاريوم Al. Cepa.Var : Vivi parum يا پياز درختي . اين نوع پياز در ساقه گل دهنده به جاي گل توليد پيازهاي كوچك مي كند .

طبقه بندي بر اساس طول روز
به طور كلي ارقام پياز از نظر طول روز در سه گروه روز كوتاه ،‌ روز متوسط ،‌ و روز بلند قرار مي گيرد .

الف )‌ پيازهاي روز كوتاه :‌ اين ارقام در مقايسه با ساير واريته ها ،‌ طي دوره رشد ،‌ به كمترين روز حدود (12-11)‌ ساعت نيازمندند . زمان لازم براي برداشت محصول ،‌ حدود 7 ماه به طول مي انجامد . از اين رو ارقام روز كوتاه با توجه به شرايط آب و هوايي در پائيز كشت و در اواخر زمستان يا اوايل بهار برداشت مي شوند . ارقام تگزاس ارلي گرانو PRR 502 ،‌ هيبريد پريما و را و سركره برازجان روز كوتاه اند .

ب )‌ پيازهاي روز متوسط :‌ اين پيازها احتياج به آب و هواي ملايم و طول روز متوسط داشته و مناسب نواحي معتدل با عرض جغرافيايي 36-32 درجه هستند . اين نواحي به طول روز حدود 14-13 ساعت احتياج دارند و براي تكميل غده هاي پيازهاي خود يك دوره 6-5 ماهه را بايد سپري كنند . اين ارقام در نواحي معتدل در زمستان مي كارند و در اواخر بهار و يا اوايل تابستان برداشت مي كنند . و از ارقام را روز متوسط مي توان به رامهرمز ،‌ طارم و سفيد ساري ،‌ سفيد گرگان ،‌ لوشان اشاره كرد.

پ)‌ پيازهاي روز بلند:‌ اين ارقام براي توليد پياز ،‌ احتياج به طول روز زياد و درجه حرارت بالا دارند . طول روز مناسب براي تشكيل پياز در اين ارقام حدود 16 ساعت است و نواحي كشت اين ارقام در ايران ،‌ مناطق سرد و معتدل سرد مي باشد . اين ارقام در اوايل بهار كشت و در اواخر تابستان يا اوايل پاييز برداشت مي شوند . دوره رشد آنها حدود 6 ماه مي باشد . قابليت انبار كردن و حمل و نقل اين ارقام معمولا خوب است.

از ارقام روز بلند مي توان قرمز آذرشهر ،‌ سفيد كاشان ،‌ سفيد قم ،‌ قولي قصه ،‌ سفيد كمره اي خمين ،‌ درچه اصفهان ،‌ قرمز ري ،‌ محلي كردستان را نام دارد.

طبقه بندي بر اساس رنگ
پيازهاي ايراني :‌
1- سفيد :‌ پياز سفيد كاشان ،‌ سفيد قم
2- قرمز :‌ پياز طارم ،‌ ري ،‌ آذر شهر
3- صورتي :‌ پياز نوشهر
4- بنفش :‌ پياز كهريزك

پيازهاي آمريكايي :‌
1- زرد :‌ كره زرد Yellow globe
2- سفيد :‌ كره سوت پرت سفيد South white globe
3- قرمز :‌ كره قرمز سوت پرت South port red globe

طبقه بندي بر اساس شكل
از نظر شكل نيز پيازها به دو دسته تقسيم مي شوند :
الف )‌ پيازهاي گرد كروي : رقم Zittauer gelb كه يك رقم آلماني است.
ب)‌ پيازهاي گرد شلجمي :‌ رقم Bransch wieger dunkel blutrot كه يك رقم آلماني است.

نوع خاك و ساختمان خاک
از آنجايي كه ريشه بوته پياز كوتاه و سطحي است خاكي كه اين گياه در آن كاشته مي شود بايد از حيث مواد غذايي خيلي غني باشد ،‌ پس پياز در هر نوع خاك از خاكهاي شني لومي تا خاكهاي رسي سنگين و نيز در خاكهاي هوموسي قابل كشت است . البته خاكهاي رسي براي كشت پياز مناسب نيستند ،‌ زيرا يا غده خوب در آنها تشكيل نمي نمي شود و يا پياز به دست آمده بد شكل مي گردد ،‌ مگر اينكه اين خاكها به وسيله كودهاي دامي سبك شوند ،‌ علت اين موضوع سخت بودن آنهاست ،‌ چنانكه در اوايل رشد ريشه پياز قدرت نفوذ در آنها را ندارد.

البته چون پياز معمولي مانند كليه گياهان پيازي و آنهايي كه داراي ريشه غده اي شكل هستند طالب خاك سبك شني و سست مي باشند ،‌ بهترين خاك براي كاشت اين محصول زمينهايي كه از حيث مواد آلي غني هستند و زمينهاي معدني شني يعني ليموني سبك مي باشد.

خاكهاي شني لومي اگر با كودهاي دامي و شيميايي تقويت شوند و به اندازه كافي هوموس داشته باشند ،‌ براي رشد پياز بسيار مناسب خواهند بود ،‌ چون اين گونه خاكها براي محصول پيش رس فوق العاده ارزشمند است . در هر صورت نوع خاكي كه براي كشت پياز استفاده مي شود ،‌ بايد از زهكشي خوبي برخوردار باشد.

اسيديته خاک
پياز نسبت به اسيديته خاك بسيار حساس است . بهترين محصول پياز در خاكهايي با PH 5/6 تا 8/5 به دست مي آيد . پياز در PH كمتر از 8/5 نمي تواند رشد كند ،‌ چون در اين PH يون آلومينيوم سمي است در اين صورت با اضافه كردن آهك ،‌ PH خاك را بالا مي برند . اضافه كردن 1 تا 2 تن آهك آب ديده در هكتار ،‌ متناسب با نوع PH خاك ،‌ توصيه شده است .

از طرفي در PH بالاتر از 5/6 بعضي از عناصر مانند منگنز براي پياز غير قابل استفاده است .

كود
كود دامي :‌ كود دامي و يا كود سبز براي اصلاح فيزيكي خاك و نيز در زمينهايي كه از حيث مواد آلي يعني هوموس فقير هستند حتما لازم است . استفاده از انواع مختلف كود در بالا بردن ميزان محصول نقش عمده اي دارد . گذشته از اين ،‌ تغذيه غده پياز در سال اول روي كيفيت بذر در سال دوم اثر مطلوبي دارد . اين امر به خصوص در خاكهاي معدني كه مقدار كمتري رس دارند بسيار حائز اهميت است . پياز به كود دامي زياد احتياج دارد ،‌ و مي توان گفت ميزان مصرف كود حيواني دو برابر ساير سبزيها است ،‌ بنابراين توصيه مي شود كه از كودهاي دامي در كشتهاي قبلي زمين در دست كاشت پياز استفاده شود.
كود دامي اگر تازه باشد بايد در پاييز سال قبل از كاشت يعني اقلا 4 تا 3 ماه قبل از بذر كاري و يا نشا كاري با خاك مخلوط گردد . اگر اين امر ممكن نبود در بهار يا در اسفند ماه كه موقع كاشت بذر است بايد حتما از كود دامي پوسيده استفاده كرد و اگر كود پوسيده نبود بايد از دادن آن صرف نظر كرد و به استفاده از كود شيميايي اكتفا كرد چون استفاده از كودهاي دامي تازه كه داراي بذر علف هرز هستند براي مزرعه پياز واقعا زيان آور است ، به علت اينكه پياز در اوايل رشد بسيار ضعيف بوده و به كندي رشد و نمو مي كند ،‌ لذا علفهاي هرز به آساني به آن غلبه مي كنند . بهترين طرز استفاده از كود دامي آن است كه كود را به مقدار زياد (در حدود 40 تا 50 تن در هكتار )‌ به محصول سال قبل كه حتما يك گياه وجيني مانند سيب زميني يا چغندر قند يا گوجه فرنگي و يا نباتات خانواده كدوئيان خواهند بود بدهند .

كاشت پياز بعد از گياهان تيره بقولات (لوبيا چشم بلبلي ،‌ باقلا)‌ باعث افزايش محصول مي گردد ‌،‌ لذا قرار دادن گياهان تيره بغولات در تناوب زراعي پياز بسيار مناسب است .

كود شيميايي : استفاده از كودهاي شيميايي ،‌ به خصوص در زمينهاي شني توصيه مي شود ،‌ در خاكهاي لومي رسي و سيلتي مقدار 80-60 كيلوگرم ازت و 120-100 كيلوگرم كود فسفر در هكتار مناسب است . البته اين مقدار در زمينهاي شني بايد بيشتر مصرف شود . همچنين در رمينهاي شني مصرف حدود 100 كيلوگرم در هكتار پتاسيم توصيه مي شود.

بذر
بذر پياز تقريبا يك هرم مثلث القاعده نامرتب و رنگ آن سياه است و به ابعاد :‌ پهناي بذر 1 تا 2 ميليمتر و درازاي بذر 3تا4 ميليمتر و كلفتي بذر 5/0 تا 1 ميليمتر است .
وزن 1000 دانه بذر پياز 7/2 تا 4 گرم است . بذر پياز در بهترين شرايط نگهداري قوه ناميه خود را 30-2 سال حفظ مي كند ولي بهتر است بذر يكساله كشت گردد.

تكثير و كاشت
عمق كاشت:‌
الف )‌ عمق كاشت پيازچه هايي كه به منظور پياز سبز كاشته مي شوند ،‌ حدود 3 تا 2 سانتيمتراست . كه بايد آنها نزديك به هم كشت گردند به طوري كه با هم تماس داشته باشند . فاصله خطوط كاشت آنها نيز حدود 30 سانتيمتر است و وقتي كه طول بوته ها به 10 سانتيمتر رسيد ،‌ پاي بوته خاك ريخته مي شود كه قسمتي از پياز سفيد شود .

ب)‌ عمق كاشت پيازچه ها براي توليد پياز حدود 5/1 سانتيمتر مي باشد و فاصله دو بوته بين 70 تا 7 سانتيمتر و فاصله خطوط كشت 40-30 سانتيمتردر نظر گرفته مي شود . چون هدفمان توليد پياز خشك است . به اطراف بوته خاك داده نمي شود . چون خاصيت انبارداري پياز كم مي شود .

به طور كلي پيازي كه از طريق كشت پيازچه توليد مي گردد ،‌ قدرت انبارداري خوبي ندارد و نمي توانيم آن را براي مدت طولاني نگهداري كنيم . براي نگهداري پياز براي مدت طولاني بايد از طريق كشت مستقيم بذر اقدام كرد.

 

منبع: اینترنت

مطالب مرتبط:
ادامه مطلب
تبلیغات

سردبیر

رکود و ابرتورم، سهم ایران از اقتصاد منطقه

در حالی که بانک جهانی، رشد اقتصادی منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را به لطف رونق بخش غیرنفتی بهبودیافته می‌بیند، ایران به عنوان نقطه کور این نقشه اقتصادی، با پیش‌بینی رشد منفی و ابرتورم ۵۶ درصدی، در مسیر انزوای هرچه بیشتر گام برمی‌دارد.

منتشر شده

2 روز پیش

در

۱۴۰۴-۰۹-۰۸

توسط

پایگاه خبری داوان نیوز: بر پایه تازه‌ترین گزارش بانک جهانی، اقتصاد ایران در آستانه تجربه «رکود تورمی عمیق» قرار گرفته است؛ چشماندازی که در آن رشد اقتصادی در دو سال آینده منفی خواهد بود و نرخ تورم تا مرز ۵۶ درصد صعود می‌کند. این نهاد بین‌المللی، تحریم‌ها، درگیری‌های منطقه‌ای و کاهش تولید نفت را عوامل اصلی این افول بی‌سابقه عنوان کرده، در حالی که شواهد داخلی از تداوم انقباض در بخش واقعی اقتصاد حکایت دارد.

به گزارش داوان نیوز، بر اساس تازه‌ترین گزارش بانک جهانی، اقتصاد ایران در مسیر تجربه یک رکود تورمی عمیق در سال‌های آینده قرار دارد. این گزارش، با اشاره به عوامل چهارگانه «تحریم‌ها»، «درگیری‌های منطقه‌ای»، «کاهش تولید نفت» و «تحولات اقتصادی داخلی»، پیش‌بینی کرده است که رشد اقتصادی ایران در سال‌های ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵ به ترتیب منفی ۱.۷ درصد و منفی ۲.۸ درصد خواهد بود. همزمان، شاخص‌های داخلی از تداوم انقباض در بخش واقعی اقتصاد حکایت دارد. این مقاله، با واکاوی داده‌های بانک جهانی و شاخص مدیران خرید (PMI)، به تبیین چشمانداز پیش‌رو و ارائه راهکارهایی برای کارآفرینان و فعالان اقتصادی می‌پردازد.

نظام اقتصاد جهانی در سال‌های اخیر با شوک‌های متعددی روبرو بوده است که اقتصاد کشورهای مختلف را تحت تأثیر قرار داده است. در این میان، اقتصاد ایران تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل بیرونی و داخلی، در مسیر پرچالشی گام نهاده است. گزارش اخیر بانک جهانی، نه‌تنها برآوردهای قبلی این نهاد بین‌المللی را به‌طور محسوسی تعدیل کرده، بلکه هشدارهای جدی در مورد تعمیق رکود و اوج‌گیری تورم در سال‌های آتی ارائه نموده است. درک این چشمانداز برای جامعه کارآفرینی و سرمایه‌گذاران کشور، امری حیاتی به شمار می‌رود.

پیش‌بینی‌های کلان: گذار از رشد به رکود
بانک جهانی در ارزیابی اخیر خود، یک چرخش چشمگیر در پیش‌بینی‌های خود از اقتصاد ایران اعمال کرده است. در حالی که پیش‌بینی فروردین ماه ۱۴۰۳ از رشد مثبت ۱.۶ درصدی در سال ۱۴۰۴ و ۰.۶ درصدی در سال ۱۴۰۵ حکایت داشت، این ارقام در گزارش جدید به رشد منفی ۱.۷ درصد و منفی ۲.۸ درصد برای همان سال‌ها تنزل یافته است. این امر نشان‌دهنده شتاب گرفتن عوامل منفی در اقتصاد است.

در سطح تولید ناخالص داخلی (GDP) بر اساس برابری قدرت خرید (PPP)، پیش‌بینی می‌شود که اقتصاد ایران رشدی منفی را تجربه کند. ارزش GDP بر اساس PPP که در سال ۲۰۲۴ معادل ۴۳۶ میلیارد دلار برآورد شده، تا پایان ۱۴۰۴ حدود ۴.۷ میلیارد دلار و تا پایان ۱۴۰۵ حدود ۲۰ میلیارد دلار کاهش یافته و به حدود ۴۱۶ میلیارد دلار خواهد رسید. این کاهش محسوس، نشانگر کوچک‌شدن کیک اقتصاد ملی است.

شواهد از درون: شاخص مدیران خرید (PMI) و انقباض مستمر بخش واقعی
داده‌های داخلی، یافته‌های بانک جهانی را تأیید می‌کند. بر اساس آخرین نظرسنجی شاخص مدیران خرید که در مهرماه ۱۴۰۳ توسط مرکز پژوهش‌های اتاق ایران انتشار یافته، تصویر نگران‌کننده‌ای از وضعیت کسب‌وکارها ترسیم شده است:
* شاخص کل اقتصاد: عدد ۴۷.۴ برآورد شده که برای نوزدهمین ماه متوالی below the threshold of 50 (مرز انقباض و توسعه) قرار دارد و نشان از انقباض مستمر فعالیت‌های اقتصادی دارد.
* سطح تولید و تقاضا: میزان تولید و ارائه خدمات برای نوزدهمین ماه متوالی در حال کاهش است. همچنین، شاخص سفارشات جدید داخلی و صادرات برای بیستمین ماه متوالی روندی نزولی داشته که بیانگر ضعف شدید تقاضا در اقتصاد است.
* فشار تورمی از سوی هزینه‌ها: شاخص قیمت مواد اولیه به بالاترین سطح ۳۰ ماهه و شاخص قیمت محصولات تولیدشده به بیشترین میزان ۴ ماهه اخیر رسیده است. این امر حاکی از وجود فشار تورمی قوی از سمت هزینه‌های تولید است که سودآوری بنگاه‌ها را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.

ابرتورم در راه است: کانون نگرانی‌های بانک جهانی
بانک جهانی وضعیت تورم در ایران را به عنوان یکی از نگران‌کننده‌ترین بخش‌ها برشمرده است. در حالی که نرخ تورم سال ۱۴۰۳ بر اساس اعلام مرکز آمار ایران ۳۲.۵ درصد ثبت شده، پیش‌بینی می‌شود این نرخ در سال ۱۴۰۴ به ۴۹ درصد و در سال ۱۴۰۵ از مرز ۵۶ درصد عبور کند.

ریشه‌های این ابرتورم بالقوه در چند عامل کلیدی نهفته است:
* کاهش درآمدهای نفتی و تبدیل تراز حساب جاری از مثبت ۲.۸ درصد GDP در سال ۱۴۰۳ به منفی ۰.۳ درصد.
* افزایش کسری بودجه دولت از منفی ۳.۴ درصد به منفی ۴.۱ درصد GDP.
* رشد نقدینگی، محدودیت‌های تجاری و شوک‌های سیاسی.

پیامد اجتماعی چنین تورمی، کاهش شدید قدرت خرید خانوارها، افزایش فقر و نابرابری است. برآوردها حاکی از آن است که هم‌اکنون بیش از ۳۵ درصد جمعیت ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند.

چشمانداز منطقه‌ای: بهبود کلی در مقابل انزوای ایران
در مقایسه با چشمانداز منفی ایران، بانک جهانی رشد اقتصادی منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (منا) را برای سال ۲۰۲۵، ۲.۸ درصد پیش‌بینی کرده که نسبت به پیش‌بینی قبلی (۲.۶ درصد) بهبود یافته است. این بهبود عمدتاً مرهون دو عامل است:
1. رشد کشورهای صادرکننده نفت خلیج فارس به دلیل کاهش محدودیت‌های تولید نفت و رشد بخش‌های غیرنفتی در کشورهایی مانند عربستان سعودی، امارات و قطر.
2. بهبود وضعیت اقتصادی کشورهای واردکننده نفت از طریق افزایش مصرف، سرمایه‌گذاری خصوصی و احیای بخش‌های کشاورزی و گردشگری.

در این میان، ایران و لیبی به عنوان کشورهایی که به دلیل “تحریم‌ها، کاهش تولید نفت و درگیری‌های ژئوپلیتیکی” در انزوای اقتصادی به سر می‌برند، از قافله رشد منطقه‌ای عقب خواهند ماند.

جمع‌بندی و راهکارهای راهبردی برای کارآفرینان
اگرچه گزارش بانک جهانی، چهار عامل تحریم، درگیری‌های منطقه‌ای، کاهش تولید نفت و تحولات اقتصادی را دلیل اصلی شرایط رکود تورمی می‌داند، اما از دیدگاه فعالان اقتصادی، عوامل ساختاری عمیق‌تری نیز در کار هستند. عدم اصلاح محیط کسب‌وکار، نبود ثبات در قوانین، ناکارآمدی نظام بانکی و دولتی بودن شدید اقتصاد، عواملی هستند که بی‌اعتنایی به آن‌ها، بحران را عمیق‌تر و فعالیت اقتصادی را برای تولیدکننده و مصرف‌کننده دشوارتر خواهد کرد.

در این شرایط، کارآفرینان و مدیران کسب‌وکارها می‌بایست راهبردهای زیر را در دستور کار قرار دهند:
* انعطاف‌پذیری و چابکی: طراحی مدل‌های کسب‌وکاری که بتوانند در برابر شوک‌هایخارجیی و داخلی به سرعت خود را تطبیق دهند.
* تمرکز بر مدیریت نقدینگی و هزینه: اولویت‌بندی حفظ نقدینگی و کنترل شدید هزینه‌ها به جای تمرکز صرف بر افزایش سود.
* تنوع‌بخشی به بازارها و زنجیره تأمین: جست‌وجوی فعال برای بازارهای صادراتی جایگزین و یافتن منابع جدید برای تأمین مواد اولیه.
* بهینه‌سازی عملیات و افزایش بهره‌وری: سرمایه‌گذاری در فناوری‌هایی که به کاهش هزینه‌های عملیاتی و افزایش کارایی کمک می‌کنند.
* ریسک‌پذیری محاسبه‌شده: هرگونه سرمایه‌گذاری جدید باید با در نظر گرفتن بالاترین سطح از ریسک‌های سیاسی و اقتصادی انجام پذیرد.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، چشمانداز پیش‌رو برای اقتصاد ایران، چالش‌برانگیز و همراه با ریسک‌های فزاینده است. عبور از این مرحله بحرانی، نه‌تنها نیازمند هوشمندی و تاب‌آوری فعالان اقتصادی است، بلکه عزم ملی برای اصلاحات ساختاری را نیز می‌طلبد.

ادامه مطلب

سردبیر

خاک‌ ایران آلوده نیست/ کم‌مصرفی کود، بحران جدید کشاورزی

محصولات کشاورزی ایران از نظر سلامت و آلودگی به فلزات سنگین و نیترات در وضعیت مطلوبی قرار دارند و داده‌های علمی، «کم‌مصرفی کود» را به عنوان چالشی جدی در بخش کشاورزی تأیید می‌کند، نه آلودگی ناشی از مصرف بیش از حد.

منتشر شده

2 هفته پیش

در

۱۴۰۴-۰۸-۲۷

توسط

پایگاه خبری داوان نیوز:  رئیس مؤسسه تحقیقات خاک و آب کشور در اظهاراتی تازه، بخش کشاورزی را متهم اصلی بحران آب ندانست و از «کم‌مصرفی کود» و «سلامت محصولات کشاورزی» در کشور خبر داد. وی هم‌چنین با هشدار درباره تغییر کاربری گسترده اراضی مرغوب، بر لزوم عزم ملی برای حل چالش آب و خاک تأکید کرد.

به گزارش خبرنگار ما، دکتر هادی اسدی رحمانی، رئیس مؤسسه تحقیقات خاک و آب کشور، در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایانا به تشریح تاریخچه، مأموریت‌های اصلی و چالش‌های پیش‌روی این مؤسسه و بخش کشاورزی پرداخت.

وی با اشاره به تأسیس این مؤسسه در سال ۱۳۳۱، اظهار داشت: مأموریت اصلی این نهاد در ابتدا، شناسایی منابع خاک برای بهره‌برداری بهتر از آب پشت سدها بود. پس از ادغام با اداره کل حاصلخیزی خاک در سال ۱۳۴۵، «مؤسسه خاک‌شناسی» تشکیل و پس از انقلاب به «مؤسسه تحقیقات خاک و آب» تغییر نام داد. مطالعات آبیاری نوین نیز از دهه ۵۰ به شرح وظایف آن افزوده شد.

اسدی رحمانی به مأموریت‌های جدید این مؤسسه اشاره کرد و گفت: از سال ۱۳۹۴، ثبت و کنترل کیفی کلیه کودهای تولیدی و وارداتی و پایش نمونه‌های کودی در بازار بر عهده این مؤسسه گذاشته شد. همچنین پس از تصویب قانون حفاظت از خاک در سال ۱۳۹۸، نظارت بر مطالعات خاک‌شناسی و ایجاد «بانک ملی اطلاعات منابع خاک» به مأموریت‌های آن اضافه گردید. وی افزود: بر اساس قانون «جهش تولید مسکن» (۱۴۰۰)، این مؤسسه مسئول تعیین کلاس اراضی برای جلوگیری از تغییر کاربری غیرمجاز اراضی کلاس ۱ و ۲ شده است.

چالش آب: کشاورزی متهم اصلی نیست
رئیس مؤسسه تحقیقات خاک و آب در پاسخ به ادعای مصرف ۹۰ درصدی آب توسط بخش کشاورزی، این اتهام را «بی‌انصافی» خواند و گفت: داده‌های وزارت جهاد کشاورزی و مؤسسات تحقیقاتی این رقم را تأیید نمی‌کنند. وی دلایل اختلاف آمار را اینگونه برشمرد:
* وزارت نیرو کل آب رهاسازی شده از سدها را به پای بخش کشاورزی می‌نویسد، در حالی که بخشی از این آب به دلیل تبخیر و تلفات در شبکه‌های انتقال هرگز به دست کشاورز نمی‌رسد.
* فقدان کنتورهای هوشمند روی اکثر چاه‌های آب باعث شده سنجش دقیق مصرف آب کشاورزی میسر نباشد.

اسدی رحمانی با تأکید بر نقش حیاتی بخش کشاورزی در تأمین امنیت غذایی، تصریح کرد: این بخش با وجود کاهش تخصیص آب، همچنان با افزایش بهره‌وری، تولید خود را حفظ کرده است. وی حل چالش آب را نیازمند عزم ملی و همکاری بین‌دستگاهی به ویژه بین وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و نیرو دانست و افزود: مشکل با «توپ‌بازی» در زمین یکدیگر حل نمی‌شود.

وضعیت خاک و کود: کم‌مصرفی به جای آلودگی
رئیس مؤسسه تحقیقات خاک و آب با رد شایعات آلوده بودن خاک و محصولات کشاورزی ایران، اعلام کرد: داده‌های علمی این مؤسسه نشان می‌دهد کشور با «کم‌مصرفی کود» مواجه است. وی افزود: میانگین مصرف کود در ایران حدود ۷۰ کیلوگرم در هکتار است که تقریباً نصف میانگین جهانی (۱۳۰-۱۳۵ کیلوگرم) است. این کم‌مصرفی یکی از دلایل اصلی پایین بودن عملکرد در محصولاتی مانند گندم است.

اسدی رحمانی تأکید کرد: آلودگی خاک به دلیل مصرف کود به هیچ وجه عمومیت ندارد و محدود به مناطقی بسیار کوچک است. استانداردهای سختگیرانه داخلی نیز گاهی باعث قضاوت نادرست درباره کیفیت محصولات می‌شود. وی با اشاره به مطالعات روی گندم و برنج داخلی، اطمینان داد: محصولات کشاورزی ایران سالم هستند و مردم می‌توانند با آسودگی آنها را مصرف کنند.

هشدار درباره ماده آلی خاک و تغییر کاربری اراضی
وی با بیان اینکه بیش از ۷۰ درصد خاک‌های زراعی ایران ماده آلی کمتر از یک درصد دارند، توضیح داد: این وضعیت عمدتاً متأثر از اقلیم خشک و نیمه‌خشک کشور است، اما کشاورزی متعارف (شخم زدن و…) نیز در کاهش آن بی‌تأثیر نبوده است. وی توسعه «کشاورزی حفاظتی» را از راهکارهای افزایش ماده آلی خاک برشمرد.

اسدی رحمانی در پایان با هشدار درباره تغییر کاربری اراضی کشاورزی، گفت: سالانه حداقل ۱۰ هزار هکتار از اراضی اطراف کلان‌شهرها تغییر کاربری می‌یابند. وی یادآور شد: تنها ۲۷-۲۸ درصد خاک‌های ایران در کلاس مرغوب ۱ و ۲ قرار دارند و حفاظت از این اراضی محدود برای امنیت غذایی کشور حیاتی است.

ادامه مطلب

سردبیر

توفان در باغ جهانی؛ بازار میوه آشفته می‌شود

بر اساس تازه‌ترین پیش‌بینی‌های کارشناسان، معماری نوین ژئوپلیتیک جهان در حال دگرگون ساختن قواعد تجارت جهانی میوه است؛ تحولی که تا سال ۲۰۲۶، بازتعریف الگوهای تولید، قیمت‌گذاری و جریان صادرات را در پی خواهد داشت.

منتشر شده

2 هفته پیش

در

۱۴۰۴-۰۸-۲۷

توسط

پایگاه خبری داوان نیوز: کارشناسان هشدار می‌دهد که تا سال ۲۰۲۶، کشمکش‌های ژئوپلیتیک، تجارت جهانی میوه و سایر محصولات کشاورزی را به عرصه‌ای برای رقابت قدرت‌های بزرگ تبدیل کرده و بی‌ثباتی را به ویژگی دائمی این بازار بدل خواهد کرد.

به گزارش خبرنگار داوان نیوز، بر اساس گزارش چشم‌انداز کالاهای کشاورزی ۲۰۲۶ که توسط «رابوبانک» منتشر شده است، نقش ژئوپلیتیک در شکل‌دهی به تجارت جهانی کشاورزی پررنگ‌تر از همیشه شده است. این گزارش تأکید می‌کند که تحولات ژئوپلیتیکی، تأثیر مستقیمی بر قیمت‌ها، سطح زیر کشت و مسیرهای صادراتی محصولات کشاورزی خواهد داشت. در این تحلیل، جهانی توصیف می‌شود که به طور فزاینده‌ای بین حوزه‌های نفوذ ایالات متحده و چین تقسیم شده است، به طوری که کالاهای کشاورزی به «مهره‌هایی در صفحه شطرنج ژئوپلیتیک» بدل شده‌اند.

تغییر الگوهای تولید تحت تأثیر سیاست‌گذاری‌ها
یکی از محورهای اصلی این گزارش، تغییر استراتژی دولت‌ها از اعمال تعرفه‌های ساده به سمت حمایت‌های گسترده و مبتنی بر یارانه است. کشورهایی مانند ایالات متحده، برزیل، آرژانتین، اندونزی و روسیه، از طریق ابزارهایی همچون پرداخت‌های مستقیم به کشاورزان، تضمین حداقل قیمت و الزامات استفاده از سوخت‌های زیستی، از بخش کشاورزی خود حمایت می‌کنند. این سیاست‌ها، واکنش طبیعی عرضه به نوسانات قیمت را تضعیف کرده و پیش‌بینی می‌شود که منجر به حفظ سطح زیر کشت در مقادیر بالا تا سال ۲۰۲۶ گردد.

در همین راستا، آقای استفان وگل، مدیر کل رابوبانک استرالیا و نیوزیلند، خاطرنشان کرد: «انتظار داریم سطح زیر کشت در مناطق کلیدی صادراتی به دلیل حمایت‌های مستمر دولت‌ها، همچنان بالا باقی بماند.» وی در ادامه با اشاره به شرایط خاص استرالیا افزود: «کشت محصولات کشاورزی در این کشور شدیداً وابسته به میزان بارندگی است و پیش‌بینی می‌شود پدیده آب و هوایی «لانینا» در فصل ۲۰۲۶، شرایط مساعدی را برای کشاورزی ایجاد کند.»

شکل‌گیری بازارهای منطقه‌ای متمایز
رابوبانک پیش‌بینی می‌کند که با تداوم تعرفه‌ها و موانع تجاری، شاهد شکاف قیمتی فزاینده‌ای بین مناطق عمده تولید در جهان خواهیم بود. تنش‌های تجاری گذشته بین ایالات متحده و چین، منجر به ایجاد اختلاف قیمت چشمگیری بین محصولات مشابه از مبدأهای مختلف شد. کارشناسان انتظار دارند این الگو در سال ۲۰۲۶ بار دیگر تکرار شود. همچنین، ایالات متحده در حال بررسی اعمال تعرفه بر محصولاتی است که در داخل تولید نمی‌کند که این اقدام می‌تواند به کاهش هزینه‌های واردات در این کشور بینجامد.

تحلیل محیط کلان اقتصادی
از منظر کلان، رابوبانک پیش‌بینی می‌کند رشد تولید ناخالص داخلی جهانی در سال ۲۰۲۵ به ۲.۹ درصد رسیده و سپس در سال ۲۰۲۶ به ۲.۷ درصد کاهش یابد. این کاهش عمدتاً ناشی از عوامل موقتی از جمله کاهش در صادرات زودهنگام ارزیابی می‌شود. در همین بازه، رشد تولید ناخالص داخلی استرالیا برای هر دو سال، کمی کمتر از دو درصد پیش‌بینی شده است.

در مجموع، کارشناسان رابوبانک انتظار دارند اختلال در زنجیره‌های تجاری، نوسانات قیمتی منطقه‌ای و مداخله دولت‌ها در بازار، کماکان ادامه دار باشد. کارشناسان اقتصاد و بازار کشاورزی در رابوبانک هشدار می‌دهند که این بخش در حال ورود به «مرحله میانی» یک بازآرایی بزرگ ژئوپلیتیک است. در این فضای جدید، «عدم قطعیت» به یک ویژگی دائم و تعیین‌کننده در عرصه کشاورزی جهانی تبدیل خواهد شد و ذی‌نفعان این صنعت باید خود را برای ناوبری در آبهای ناآرام آماده کنند.

****

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، رابوبانک (Rabobank) یک بانک تعاونی چندملیتی هلندی است که به عنوان یکی از بزرگترین ارائه‌دهندگان خدمات مالی در بخش کشاورزی و مواد غذایی جهان شناخته می‌شود. این بانک بر پایه مدل تعاونی اداره می‌شود و به جای سهامداران، توسط اعضای خود (بیش از ۲.۳ میلیون نفر) کنترل می‌شود.

ریشه‌های رابوبانک به اتحادیه‌های اعتباری محلی برمی‌گردد که توسط کشاورزان برای دسترسی به اعتبارات مقرون‌به‌صرفه تأسیس شدند. دو فدراسیون اصلی در سال ۱۸۹۸ شکل گرفتند و نهایتاً در سال ۱۹۷۲ با هم ادغام شدند و “Coöperatieve Centrale Raiffeisen-Boerenleenbank” یا به طور خلاصه “رابوبانک” را تشکیل دادند. این بانک از دهه ۱۹۸۰ فعالیت بین‌المللی خود را با تمرکز بر تأمین مالی کشاورزی در سطح جهان گسترش داد.

ادامه مطلب
تبلیغات

پرطرفدار

کلیه حقوق این پایگاه خبری متعلق به داوان‌نیوز است.