خدمات حمایتی کشاورزی؛ از الکترونیکی‌سازی تا پایش میدانی
پایگاه خبری داوان نیوز: شرکت خدمات حمایتی کشاورزی، به‌عنوان بزرگترین زنجیره تأمین نهاده‌های کشاورزی ایران، با قدمتی نزدیک به یک قرن، نقش محوری در تأمین امنیت غذایی کشور دارد.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی (DA1news): شرکت خدمات حمایتی کشاورزی با شبکه‌ای از ۳٬۵۰۰ کارگزار فعال و تمرکز بر چهار نهاده اصلی (کود، سم، بذر، ماشین‌آلات)، به‌صورت مستقیم بر زندگی ۴ میلیون بهره‌بردار کشاورزی تأثیرگذار است. در این گزارش، عملکرد استانی شرکت در سه ماهه نخست ۱۴۰۴ ارائه شده است.
عملکرد کلی ملی
– تأمین کود: ۶۵۰٬۰۰۰ تن انواع کود یارانه‌ای (ازته، فسفاته، پتاسه) در ۴۰ روز نخست ۱۴۰۴، با رشد ۷۰٪ نسبت به مدت مشابه ۱۴۰۳ .
– منابع تأمین: ۹۰٪ از تولید داخلی (کود اوره: ۴۰۰٬۰۰۰ تن) و ۱۰٪ وارداتی .
– سامانه نظارتی: اجرای حواله‌های الکترونیک در سامانه پایش مواد کودی برای شفاف‌سازی توزیع .
عملکرد تفکیکی استان‌ها
- استان گلستان
– کود توزیع‌شده:
– اوره: ۲٬۷۰۰ تن در گرگان و ۷٬۱۵۴ تن در گنبد .
– برنجکاری: ۷۲۳ تن (۳۶۲ تن ازت، ۲۲۸ تن فسفات، ۱۳۳ تن پتاس) برای ۲۰٬۰۰۰ هکتار کشت .
– نوآوری لجستیک: استفاده از خطوط ریلی برای حمل ۲٬۰۰۰ تن کود در تعطیلات نوروزی .
– پوشش کارگزاری: ۱۳۵ کارگزار فعال با ارائه ۸۰ نوع کود غیرتکلیفی . - استان آذربایجان شرقی
– شبستر: ۱٬۰۴۰ تن کود ازت و پتاس .
– کلیبر: ۴۵۰ تن کود اوره یارانه‌ای .
– عجب‌شیر: ۵۰۰ تن کود اوره و سولفات پتاسیم . - استان تهران
– کل کود توزیع‌شده: ۸٬۰۰۰ تن (۷٬۷۰۰ تن ازته، ۳۳۸ تن فسفاته و پتاسه) .
– حمل مستقیم: ۲٬۱۱۵ تن اوره از پتروشیمی پردیس و ۲٬۱۲۴ تن از پتروشیمی رازی .
– شبکه توزیع: ۵۲ کارگزار خصوصی در ۱۶ شهرستان . - استان آذربایجان غربی
– حمل کود: ۲۴٬۰۰۰ تن کود یارانه‌ای با استفاده از سامانه الکترونیک .
– تحویل به شهرستان‌ها: ۱۵۱ تن اوره به سلماس و ۱۲۵ تن به مهاباد . - استان مازندران
– توزیع کود: ۸۵ تن سولفات پتاسیم در آمل و ۲۱۰ تن کود پرمصرف در گلوگاه .
– صادرات محور: تأمین کود برای صادرات ۴۰ تن محصول باغی در سوادکوه . - استان‌های دیگر
– گیلان: صدور ۲٬۳۶۳ حواله الکترونیک برای ۳۱۱ تن کود در لاهیجان .
– فارس: حمل ۶٬۳۳۸ تن اوره به اردبیل و ۴٬۰۰۰ تن به گلستان .
– خراسان شمالی: ارسال ۲۰۰ تن کود نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم .
اقدامات کلیدی
– پایش توزیع:
– نظارت میدانی بر ۷۹ مرکز توزیع در گلستان و راستی‌آزمایی تلفنی با ۵۰٪ کشاورزان دریافت‌کننده کود .
– تشکیل تیم‌های مشترک نظارت با تعزیرات و جهاد کشاورزی .
– توسعه محصولات راهبردی:
– توزیع ۴۰۰ تن کود یارانه‌ای برای کشت ذرت علوفه‌ای در گلستان (جایگزین محصولات آب‌بر) .
– تأمین ۲٬۵۰۰ تن بذر اصلاح‌شده (گندم، جو) با استفاده از کارخانه بوجار ۲۵ تنی/ساعت .
– پیشگیری از قاچاق: رصد زنجیره تأمین کود از طریق دولت الکترونیک .
چالش‌ها و راهکارها
– کم‌آبی: محدودیت کشت برنج در گلستان علیرغم پتانسیل رتبه سوم تولید شلتوک .
– وابستگی وارداتی: تأمین بخشی از کودهای فسفاته (۴۰۰٬۰۰۰ تن) و پتاسه (۲۰۰٬۰۰۰ تن) از خارج .
– راهکار:
– توسعه کشت محصولات کم‌آب‌بر (مانند ذرت علوفه‌ای).
– افزایش سرمایه‌گذاری در تولید داخلی کودهای غیراوره.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، عملکرد شرکت خدمات حمایتی کشاورزی در سه ماهه نخست ۱۴۰۴، حاکی از رشد چشمگیر در تأمین نهاده‌ها (به‌ویژه کود اوره) و بهبود سیستم‌های نظارتی است. استان‌های گلستان، آذربایجان‌شرقی و تهران بیشترین سهم توزیع را داشته‌اند. تمرکز بر تولید داخل، بهبود لجستیک (استفاده از راه‌آهن) و پایش الکترونیک، کلید موفقیت در سال جاری است. با این حال، کاهش وابستگی به واردات کود و مدیریت منابع آب، نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت‌تر است.
منابع: گزارش‌های رسمی شرکت خدمات حمایتی کشاورزی و استانداری‌ها (خرداد-تیر ۱۴۰۴).