خرید تضمینی گندم؛ نقش ادارات کل غله و خدمات بازرگانی

پایگاه خبری DA1news: ادارات کل غله و خدمات بازرگانی استانها نقشی محوری در اجرای سیاستهای خرید تضمینی گندم دارند. این نهادها با هماهنگی وزارت جهاد کشاورزی و شرکت بازرگانی دولتی ایران، مسئولیت برنامه ریزی، نظارت و اجرای فرآیند خرید گندم از کشاورزان را بر عهده دارند.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، ادارات کل غله و خدمات بازرگانی استانها با وجود چالشهای ساختاری (مانند قیمت گذاری و تأخیر پرداختها)، در اجرای خرید تضمینی گندم عملکرد نسبتاً مطلوبی داشته اند. افزایش ظرفیت ذخیره سازی، استفاده از فناوریهای نوین (مانند سامانه سیفاب) و همکاری با بخش خصوصی از نقاط قوت این ادارات است. در این گزارش، به بررسی وظایف کلیدی و عملکرد این ادارات در سال زراعی پیش رو پرداخته میشود.

وظایف کلیدی ادارات کل غله و خدمات بازرگانی
۱. اجرای دستورالعمل های خرید تضمینی
– ابلاغ دستورالعمل های وزارت جهاد کشاورزی به استانها، از جمله تعیین قیمت خرید (۲۰,۵۰۰ تومان برای گندم معمولی و ۲۱,۰۰۰ تومان برای گندم دوروم) و الزامات فنی .
– ایجاد هماهنگی با بانک کشاورزی برای پرداخت به موقع مطالبات کشاورزان .

۲. تعیین و تجهیز مراکز خرید
– شناسایی مراکز خرید ملکی و غیرملکی (سیلوها، کارخانه های آرد، انبارها) با رعایت حد فاصل جغرافیایی برای تسهیل دسترسی کشاورزان .
– بازرسی و رفع نواقص تجهیزاتی مراکز خرید پیش از شروع فصل برداشت، مانند بررسی باسکولها، تجهیزات آزمایشگاهی و سیستم های نرم افزاری .

۳. نظارت بر کیفیت و استانداردها
– همکاری با مرکز پژوهش های غلات برای نمونه گیری تصادفی و آزمایش کیفی گندمهای خریداری شده (۲۳,۰۰۰ نمونه در سال ۱۴۰۳) .
– استفاده از سامانه سیفاب برای ثبت آنلاین خریدها و جلوگیری از تخلفاتی مانند ثبت صوری .

۴. هماهنگی با بخش خصوصی و تعاونی ها
– انعقاد قرارداد با اتحادیه های تعاونی روستایی و بخش خصوصی برای افزایش ظرفیت خرید و ذخیره سازی .
– نظارت بر خرید توافقی گندم توسط صنوف خصوصی و اطمینان از رعایت ضوابط (مانند ممنوعیت خرید همزمان تضمینی و توافقی) .

۵. مدیریت ذخیره سازی و توزیع
– برنامه ریزی برای حمل ونقل گندم به سیلوها و کارخانه های آرد با همکاری شرکتهای حمل ونقل .
– حفظ ذخایر استراتژیک گندم در انبارهای استانها (مثلاً ۵۷۰,۰۰۰ تن ظرفیت در زنجان) .

عملکرد ادارات در سال ۱۴۰۴
– استان زنجان: پیش بینی خرید ۴۵۱,۰۰۰ تن گندم با رشد ۴۰ درصدی پرداختی ها نسبت به سال گذشته .
– استان گلستان: تجهیز ۹۰ مرکز خرید و افزایش خرید به ۱.۱ میلیون تن (دو برابر سال قبل) .
– استان خوزستان: خرید ۱.۲۷ میلیون تن گندم تا خرداد ۱۴۰۴ با مشارکت بخش دولتی و خصوصی .
– استان سمنان: برنامه ریزی برای خرید ۹۵,۰۰۰ تن گندم و تمرکز بر مناطق گرمسیری مانند گرمسار .

چالشها و انتقادات
۱. نارضایتی کشاورزان از قیمتگذاری:
– قیمت خرید تضمینی گندم در سال ۱۴۰۴ با اعتراض برخی کشاورزان مواجه شد، چرا که هزینه های تولید افزایش یافته است .

۲. مشکلات لجستیکی:
– در برخی استانها مانند مازندران، برداشت زودهنگام گندم به دلیل کشت دوم (برنج) منجر به کاهش کیفیت و عدم پذیرش محصول در مراکز خرید شد .

۳. تأخیر در پرداختها:
– اگرچه سامانه سیفاب شفافیت را افزایش داده، اما در برخی موارد پرداخت مطالبات با تأخیر مواجه شده است (به عنوان مثال، تنها ۲۲ درصد مطالبات در یک بازه زمانی مشخص پرداخت شد) .

پیشنهادات:
– بازنگری در مکانیسم قیمت گذاری با مشارکت اتحادیه های کشاورزی.
– تقویت زیرساخت های آزمایشگاهی برای کنترل کیفیت در مراکز خرید دورافتاده.
– افزایش آموزشهای فنی به کشاورزان برای جلوگیری از برداشت زودهنگام.

این گزارش نشان میدهد که موفقیت برنامه خرید تضمینی گندم به هماهنگی بین ادارات کل، وزارتخانه ها و مشارکت فعال کشاورزان وابسته است.