سفرهای استانی؛ رویکرد میدانی در مدیریت کشاورزی
پایگاه خبری داوان نیوز: سفرهای استانی غلامرضا نوری وزیر جهاد کشاورزی، به عنوان محور تحول در سیاست‌گذاری‌های بخش کشاورزی، با هدف ارتباط مستقیم با کشاورزان، رصد چالش‌های محلی و شتاب‌بخشی به پروژه‌های زیرساختی طراحی شده‌اند.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی (DA1news): سفرهای استانی وزیر جهاد کشاورزی از استان خراسان رضوی آغاز و تا کرمانشاه، اردبیل و قم گسترش یافت، این سفرها بازتابی از سیاست “حکمرانی میدانی” وزیر جهاد کشاورزی و دولت برای تقویت امنیت غذایی و توسعه پایدار کشاورزی بشمار می رود. آنچه که در ادامه خواهد آمد گزارش است تحلیلی از تأثیر سفرهای استانی غلامرضا نوری بر تحولات بخش کشاورزی ایران؛
تحلیل محورهای کلیدی سفرها و دستاوردها
۱. تقویت خوداتکایی غذایی و محصولات راهبردی
– تأکید بر خودکفایی: در سفر خراسان رضوی، وزیر با بازدید از مزارع چغندر و تأکید بر “نیاز قطعی کشور به افزایش خوداتکایی”، خواست رئیس‌جمهور برای خودکفایی در محصولات راهبردی را عملیاتی کرد .
– حمایت از صادرات: پیوند تولید داخلی با صادرات به عنوان راهبرد اصلی، با هدف تبدیل کشاورزی به موتور محرک اقتصادی در استان‌هایی مانند اردبیل دنبال می‌شود .
۲. تحول در مدیریت آب و فناوری‌های نوین
– آبیاری پیشرفته: در خراسان رضوی، بازدید از کارخانه تولید لوله‌های تیپ (آبیاری قطره‌ای) و تأکید بر “مصرف بهینه آب” نشان‌دهنده تمرکز بر بهره‌وری منابع آبی است .
– گلخانه‌های کم‌آب‌بر: افتتاح فاز نخست شهرک گلخانه‌ای قره‌قباق در اردبیل (با بهره‌وری ۶ برابری و مصرف آب ۸۰٪ کمتر) الگویی برای سازگاری با کم‌آبی است .
۳. توسعه زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری محوری
– پروژه‌های آبی: افتتاح سد انحرافی تولان در اردبیل برای آبرسانی به اراضی کشاورزی شمال غرب، نمونه‌ای از رفع تنش‌های آبی منطقه است .
– تعاونی‌های روستایی: در کرمانشاه و خراسان رضوی، گسترش تعاونی‌ها به ویژه در مناطق دورافتاده، به عنوان ابزار توانمندسازی کشاورزان خرد طراحی شده است .
۴. رفع چالش‌های تولید و بازسازی زنجیره ارزش
– نقد فنی واحدها: بازدید سرزده از دامپروری مغان در اردبیل و اشاره به “وضعیت نامطلوب فنی”، منجر به تدوین برنامه اضطراری برای بهینه‌سازی شد .
– تسهیل صادرات: مذاکره با روسیه برای ایجاد پایانه صادراتی مشترک در مرز اردبیل، گامی برای کاهش موانع تجاری است .
جدول: پروژه‌های کلیدی افتتاح‌شده در سفرهای استانی
| استان | پروژه | تأثیرگذاری
| اردبیل | شهرک گلخانه‌ای قره‌قباق | افزایش ۶ برابری بهره‌وری آب |
| اردبیل | سد انحرافی تولان | آبرسانی به ۲۲۷ هزار هکتار اراضی |
| خراسان رضوی | کارخانه لوله‌های تیپ | توسعه آبیاری نوین در نیشابور |
| کرمانشاه | پروژه سایه‌بان باغ خسروی | بهینه‌سازی تولید باغی |
تحلیل نتایج و چالش‌های پیش‌رو
دستاوردهای ملموس:
– پیوند سیاست و میدان: دیدار مستقیم وزیر با کشاورزان چغندرکار (خراسان رضوی) و کارگران دامپروری مغان (اردبیل)، منجر به شناسایی فوری موانع تولید شد .
– شتاب در پروژه‌ها: افتتاح ۴۳ طرح کشاورزی در دهه فجر (اردبیل) با جذب ۶۰ میلیارد تومان سرمایه، نشان‌دهنده اثرگذاری این سفرها در رفع بوروکراسی است .
چالش‌های باقی‌مانده:
– کمبود سرمایه‌گذاری: وزیر در اردبیل تصریح کرد: *”بخش کشاورزی با وجود سهم بالا در اشتغال، کمترین سرمایه‌گذاری را داشته است”* .
– محدودیت نیروی انسانی: کاهش ۸۰ هزارنفری نیروهای وزارت جهاد از ۱۴۰ هزار (سال ۸۲) به ۶۳ هزار نفر، اجرای برنامه‌ها را با دشواری مواجه کرده است .
– الگوی کشت: اگرچه قانون الگوی کشت پس از ۵۰ سال ابلاغ شده، اما اجرای آن نیازمند مشوق‌هایی مانند “برق‌بها و آب‌بها” است .
چشم‌انداز آتی: از سیاست تا عمل
– تحقق الگوی کشت: تطبیق کشت محصولات با اقلیم هر استان (مانند توسعه کالاهای کم‌آب‌بر در قم) .
– فناوری‌های نظارتی: راه‌اندازی “رصدخانه کشاورزی” با استفاده از پهپاد و ماهواره برای کنترل تغییر کاربری اراضی .
– تبدیل مناطق به قطب‌های تخصصی: برنامه تبدیل مغان (اردبیل) به “قطب کشاورزی نوین ایران” .
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، سفرهای استانی وزیر جهاد کشاورزی، فراتر از یک اقدام نمایشی، به ابزاری کارآمد برای پل زدن بین سیاست‌های کلان و نیازهای محلی تبدیل شده‌اند. دستاوردهایی مانند توسعه گلخانه‌ها، مدیریت آب و احیای تعاونی‌ها، گواه اثرگذاری این رویکرد است. با این حال، تداوم موفقیت‌ها منوط به تامین مالی پایدار، جبران کمبود نیروی انسانی و اجرای بدون تنازل الگوی کشت است. این سفرها اگر در قالب یک برنامه بلندمدت و با پشتوانه بودجه‌ای مستمر تثبیت شود، می‌تواند ایران را در مسیر امنیت غذایی پایدار قرار دهد.