آذربایجان غربی
سیبزمینی ایرانی؛ از مزرعه تا بازارهای جهانی
پایگاه خبری DA1news: ایران با تولید سالانه بیش از ۵ میلیون تن سیبزمینی، از تولیدکنندگان مهم این محصول در سطح منطقه و جهان محسوب میشود. این مقاله به بررسی قطبهای اصلی تولید سیبزمینی در ایران، ویژگیهای هر منطقه و چالشهای پیشروی این صنعت میپردازد.
به گزارش اخبار رزانه کشاورزی، سیبزمینی بهعنوان یک محصول استراتژیک در سبد غذایی ایرانیان، در بیش از ۲۰ استان کشور کشت میشود. اما چند استان بهعنوان قطبهای اصلی تولید شناخته میشوند که سهم عمدهای در تأمین نیاز داخلی و صادرات دارند.
قطبهای اصلی تولید سیبزمینی در ایران
۱. استان همدان (پایتخت سیبزمینی ایران)
– سهم حدود ۳۰-۲۵% از تولید کل کشور
– شهرستانهای اصلی: رزن، بهار، همدان، کبودرآهنگ
– مزیتها: خاک حاصلخیز، آبوهوای مناسب، تجربه طولانی کشاورزان
– چالشها: کاهش منابع آبی، فرسایش خاک
۲. استان اردبیل
– سهم حدود ۱۵-۱۰% از تولید کشور
– شهرستانهای اصلی: مشگینشهر، نیر، اردبیل
– مزیتها: آبوهوای خنک، کیفیت بالای محصول، زمان برداشت متفاوت
– چالشها: سرمازدگی بهاره، محدودیت فصل رشد
۳. استان آذربایجان شرقی
– سهم حدود ۱۲-۱۰% از تولید کشور
– شهرستانهای اصلی: بستانآباد، هریس، ورزقان
– مزیتها: خاک مناسب، دسترسی به بازارهای مصرف
– چالشها: کمبود صنایع تبدیلی
۴. استان زنجان
– سهم حدود ۱۰-۸% از تولید کشور
– شهرستانهای اصلی: خدابنده، ابهر، زنجان
– مزیتها: کیفیت بالای محصول، آفات کمتر
– چالشها: محدودیت منابع آبی
۵. استان اصفهان
– سهم حدود ۸-۵% از تولید کشور
– شهرستانهای اصلی: فریدونشهر، سمیرم، شهرضا
– مزیتها: برداشت زودهنگام، سیستمهای آبیاری مدرن
– چالشها: شوری آب و خاک
عوامل تعیینکننده در شکلگیری قطبهای تولید
۱. شرایط اقلیمی: دمای مناسب (۱۵-۲۰ درجه روزانه)، نور کافی و رطوبت نسبی مناسب
۲. خاک مناسب: خاکهای سبک تا نیمهسنگین با زهکشی خوب
۳. دسترسی به آب: منابع آبی پایدار برای آبیاری مزارع
۴. دانش فنی: تجربه و مهارت کشاورزان محلی
۵. زیرساختها: وجود سردخانهها، مراکز فرآوری و شبکه توزیع
چالشهای مشترک قطبهای تولید
– کمبود آب: کاهش منابع آبی زیرزمینی و سطحی
– آفات و بیماریها: افزایش مقاومت آفات به سموم
– نوسانات قیمت: بیثباتی بازار و عدم تضمین خرید
– فقدان زنجیره ارزش: کمبود واحدهای فرآوری و بستهبندی
– مسائل لجستیکی: هزینههای بالای حملونقل و انبارداری
راهکارهای توسعه پایدار
۱. بهبود بهرهوری آب: توسعه سیستمهای آبیاری تحت فشار و هوشمند
۲. توسعه کشت قراردادی: ایجاد ارتباط مستقیم بین کشاورزان و صنایع تبدیلی
۳. گسترش صنایع فرآوری: احداث واحدهای تولید نشاسته، چیپس و سایر فرآوردهها
۴. مدیریت دانش: آموزش روشهای نوین کشت و مبارزه با آفات
۵. تنوعبخشی ژنتیکی: استفاده از ارقام پر محصول و مقاوم به خشکی
۶. توسعه صادرات: بهبود کیفیت و بستهبندی برای بازارهای منطقهای
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، قطبهای تولید سیبزمینی در ایران با برخورداری از مزیتهای نسبی طبیعی توانستهاند سهم عمدهای در تأمین امنیت غذایی کشور ایفا کنند. با این حال، برای حفظ و توسعه این جایگاه، نیازمند مدیریت یکپارچه منابع، توسعه صنایع جنبی و بهبود نظام بازار هستیم. سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه و انتقال فناوریهای نوین میتواند ایران را به یکی از بازیگران اصلی بازار سیبزمینی در منطقه تبدیل کند.

جایگاه استان اردبیل در کشت سیبزمینی در ایران
استان اردبیل بهعنوان یکی از قطبهای مهم کشاورزی در ایران، نقش قابلتوجهی در تولید سیبزمینی کشور ایفا میکند. این مقاله به بررسی جایگاه استان اردبیل در تولید سیبزمینی، عوامل مؤثر در این جایگاه و چالشهای پیشروی این بخش میپردازد.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، سیبزمینی بهعنوان چهارمین محصول پرمصرف جهان پس از گندم، برنج و ذرت، از جایگاه ویژهای در سبد غذایی ایرانیان برخوردار است. ایران از جمله تولیدکنندگان مهم سیبزمینی در منطقه است و استان اردبیل سهم قابلتوجهی در این تولید دارد.
جایگاه استان اردبیل در تولید سیبزمینی کشور
بر اساس آمارهای وزارت جهاد کشاورزی:
– استان اردبیل معمولاً در رتبههای سوم تا پنجم تولید سیبزمینی کشور قرار دارد.
– سهم اردبیل از تولید کل سیبزمینی ایران بین ۱۰ تا ۱۵ درصد متغیر است.
– شهرستانهای مشگینشهر، نیر و اردبیل بیشترین سطح زیر کشت را به خود اختصاص دادهاند.
– میانگین عملکرد سیبزمینی در اردبیل حدود ۳۵ تا ۴۰ تن در هکتار است که بالاتر از میانگین کشوری است.
عوامل مؤثر در جایگاه برتر اردبیل
۱. شرایط اقلیمی مناسب: آبوهوای خنک و معتدل مناطق مرتفع اردبیل برای کشت سیبزمینی ایدهآل است.
۲. خاک حاصلخیز: خاکهای آبرفتی و غنی از مواد آلی در دشتهای اردبیل کیفیت محصول را افزایش میدهد.
۳. دسترسی به منابع آبی: وجود رودخانههای متعدد و منابع آب زیرزمینی امکان آبیاری مناسب را فراهم میکند.
۴. تجربه کشاورزان: سابقه طولانی کشت سیبزمینی در منطقه باعث کسب دانش بومی ارزشمند شده است.
۵. زمان برداشت: زمان برداشت سیبزمینی در اردبیل با بسیاری از مناطق دیگر متفاوت است که به تنظیم بازار کمک میکند.
چالشهای پیشرو
– کمبود آب: کاهش منابع آبی و خشکسالیهای اخیر تهدید جدی برای این بخش است.
– آفات و بیماریها: شیوع آفات مانند کرم مفتولی و بیماریهای قارچی خسارات زیادی وارد میکند.
– نوسانات قیمت: بیثباتی بازار و قیمتگذاریهای نامناسب انگیزه کشاورزان را کاهش میدهد.
– فقدان صنایع تبدیلی: کمبود واحدهای فرآوری و نگهداری مناسب باعث ضایعات محصول میشود.
راهکارهای توسعه
– توسعه کشتهای گلخانهای و روشهای آبیاری نوین
– گسترش صنایع تبدیلی و فرآوری سیبزمینی
– آموزش روشهای نوین کشت و مبارزه با آفات به کشاورزان
– ایجاد تشکلهای قدرتمند برای تنظیم بازار و صادرات
بر اساس این گزارش، استان اردبیل با بهرهگیری از مزیتهای طبیعی و انسانی خود توانسته جایگاه ممتازی در تولید سیبزمینی کشور کسب کند. با حل چالشهای موجود و سرمایهگذاری در بخشهای زیرساختی، این استان میتواند سهم خود را در تولید ملی افزایش داده و حتی به صادرات این محصول نیز بپردازد.
آذربایجان شرقی
پیشتازی ۷ استان در کنترل آفات/ کاهش ۳۰ درصدی مصرف سموم
پایگاه خبری داوان نیوز: امنیت غذایی یکی از ارکان اصلی توسعه اقتصادی و اجتماعی هر کشوری است و سازمان حفظ نباتات کشور به عنوان متولی اصلی سلامت محصولات کشاورزی، نقشی محوری در این زمینه ایفا میکند.
به گزارش خبرنگار داوان نیوز؛ سازمان حفظ نباتات کشور مسئولیت حفاظت از منابع گیاهی در برابر آفات، بیماریها و علفهای هرز را بر عهده دارد. این مأموریت از طریق تدوین دستورالعملهای فنی، نظارت بر شبکه تولید و توزیع سموم، و اجرای برنامههای پیشآگاهی و مراقبت محقق میشود. این گزارش به بررسی اجمالی به عملکرد آموزشی و ترویجی سازمان حفظ نباتات و مدیریتهای استانی آن در مهرماه ۱۴۰۴ داشته و استانهای پیشرو در برگزاری کلاسهای آموزشی کنترل و مبارزه با آفات گیاهی را معرفی میکند.
استان های پیشرو در آموزش و مبارزه با آفات
استان لرستان: الگویی برای کنترل بیولوژیک در سطح گسترده
استان لرستان در مهر ۱۴۰۴ با به پایان رساندن عملیات کنترل بیولوژیک آفات در سطح ۴۰۰۵ هکتار از اراضی زراعی و باغی، یکی از موفقترین نمونه های کشور را ارائه داد. این طرح با محوریت مدیریت حفظ نباتات استان و با همکاری انسکتاریومهای محلی و کلینیکهای گیاهپزشکی انجام شد و هدف اصلی آن کاهش مصرف سموم و تولید محصولات سالم بود .
– مزارع تحت پوشش: این عملیات در ۳۵۰۰ هکتار از مزارع نخود برای مبارزه با آفت “کرم پیلهخوار”، در ۵۰۰ هکتار از مزارع گوجهفرنگی برای مقابله با آفت “هلیوتیس” و در ۵ هکتار از باغات انار برای کنترل “کرم گلوگاه انار” انجام شد .
– حمایت مالی: در قالب این طرح، بیش از ۱۷ میلیارد ریال یارانه از محل طرح یارانه سموم به کشاورزان و باغداران پرداخت گردید تا انگیزه لازم برای بهرهگیری از روشهای سازگار با محیطزیست فراهم شود .
استان کرمان: کانون مبارزه تخصصی با آفات نخیلات
استان کرمان به دلیل دارا بودن سطح وسیعی از نخلستانها، تمرکز ویژهای بر کنترل یکی از مخربترین آفات نخیلات، یعنی سوسک سرخرطومی حنایی خرما دارد. در مهرماه ۱۴۰۴، بازدیدهای میدانی متعددی از شهرستان نرماشیر توسط مرکز تحقیقات کشاورزی استان و مدیریت حفظ نباتات برای پایش طرح مبارزه با این آفت انجام شد. در این بازدیدها، کارایی روشهای نوین از جمله استفاده از دورکنندهها و توری و همچنین مواد بیولوژیک به عنوان جایگزینی برای روشهای شیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفت .
استان آذربایجان شرقی: هشدار و آموزش به موقع به کشاورزان
مدیریت حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی، با آغاز سال زراعی جدید، به طور رسمی از کشاورزان خواست تا مبارزه با جوندگان را به صورت جدی در برنامه کاری خود قرار دهند. این هشدار پیشگیرانه نشاندهنده برنامهریزی مدون این مدیریت برای کاهش خسارات پیشرو است .
استان آذربایجان غربی: توسعه کمی و کیفی مبارزه بیولوژیک
این استان گامهای بلندی در زمینه استفاده از عوامل بیولوژیک برداشته است. بر اساس گزارشها، در مهر ۱۴۰۴، از این روشها در ۶۵ هزار و ۷۸ هکتار از اراضی باغی و زراعی استان برای کنترل عوامل خسارتزا استفاده شده است. این وسعت عمل، نشان از عزم جدی مدیران استانی برای ترویج کشاورزی پایدار دارد .
استان یزد: آموزش شناسایی و کنترل علفهای هرز
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، دوره آموزشی “مدیریت علفهای هرز گیاهان پاییزه” را با حضور کارشناسان پهنه شهرستانهای استان برگزار کرد. در این دوره که با تدریس سیداسماعیل سجادیپور همراه بود، بر شناسایی علفهای هرز، روشهای کنترل غیرشیمیایی و شیمیایی در مزارع گندم و جو تأکید شد. در این آموزش عنوان شد که کنترل علفهای هرز میتواند تا ۲۷ درصد عملکرد گندم را بهبود بخشد.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، بررسی عملکرد استانهای مختلف در مهرماه ۱۴۰۴ حاکی از آن است که رویکردهای آموزشی و اجرایی، عمدتاً به سمت مدیریت تلفیقی آفات و توسعه کنترل بیولوژیک سوق یافته است. استانهایی مانند لرستان و آذربایجان غربی با اجرای طرحهای گسترده بیولوژیک، و استانهایی مانند کرمان با تمرکز بر راهحلهای نوین برای آفات خاص، الگوهای موفقی را ایجاد کردهاند. از سوی دیگر، استان یزد با برگزاری دورههای آموزشی فشرده برای کارشناسان، سعی در ارتقای دانش پایه در زمینه علفهای هرز داشته است.
این گزارش نشان میدهد سازمان حفظ نباتات کشور و مدیریتهای استانی آن، با وجود چالشهای پیشرو، اقدامات مؤثری را برای آموزش و ترویج روشهای علمی مبارزه با آفات در دستور کار قرار دادهاند. تداوم این روند، به ویژه در شرایط کاهش منابع آبی و تغییر اقلیم، برای تضمین امنیت غذایی کشور امری ضروری است.
بر اساس این گزارش، در مهرماه ۱۴۰۴، سازمان حفظ نباتات کشور با انتشار دستورالعملهای اجرایی مدیریت بیماری “جاروک بادام” و آفت “پروانه خوشهخوار گندم”، چارچوب علمی یکسانی را در اختیار تمامی استانها قرار داد .
آذربایجان غربی
طلایپژوهش در کشاورزی؛ «اصغری» در جمع ۲ درصد دانشمندان برتر جهان
پایگاه خبری داوان نیوز: محمدرضا اصغری، رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجانغربی، در تازهترین فهرست دانشگاه استنفورد، در زمره دو درصد دانشمندان پراستناد جهان در سال ۲۰۲۵ میلادی قرار گرفت.
به گزارش داان نیوز و به نقل از روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجانغربی، دکتر محمدرضا اصغری، رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجانغربی و عضو هیأت علمی دانشگاه ارومیه، در تازهترین رتبهبندی دانشگاه استنفورد برای سال ۲۰۲۵، در زمره دو درصد دانشمندان پراستناد جهان قرار گرفت.
این رتبهبندی معتبر که هر ساله توسط دانشگاه استنفورد منتشر میشود، بر اساس شاخصهایی چون تعداد استنادات و تأثیر پژوهشهای علمی انجام میپذیرد. در این فهرست، نام ۱۹ نفر از اعضای هیأت علمی و دانشآموختگان دانشگاه ارومیه نیز به چشم میخورد.
حضور دکتر اصغری در جمع برجستهترین دانشمندان جهان، حاصل سالها تلاش و پژوهش اثرگذار ایشان در حوزههای تخصصی کشاورزی و باغبانی است. مقالات وی در مجلات معتبر بینالمللی، مورد توجه گسترده جامعه علمی جهانی قرار گرفته و نقش بسزایی در ارتقای جایگاه علمی ایران در عرصههای بینالمللی ایفا کرده است.
بر اساس اعلام دانشگاه ارومیه، این موفقیت، نه تنها گواهی بر ظرفیت بالای علمی و تحقیقاتی پژوهشگران ایرانی است، بلکه جایگاه دانشگاه ارومیه را به عنوان یکی از کانونهای تولید علم در کشور تثبیت میکند.
آذربایجان غربی
خرید توافقی سیب صنعتی در آذربایجان غربی کلید خورد
پایگاه خبری داوان نیوز: همزمان با آغاز فصل برداشت سیب در آذربایجان غربی، سازمان تعاونی روستایی این استان با اجرای طرح خرید توافقی، اقدام به خرید سیب صنعتی از باغداران کرده است.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی«داوان نیوز»، اگرچه هنوز برداشت سیب درختی به طور رسمی آغاز نشده است، اما میوههای درجه سه (سیب صنعتی) در کنار جادههای استان به چشم میخورد. در همین راستا، تعاونی روستایی آذربایجان غربی با خرید توافقی این محصول، گام موثری در حمایت از باغداران و کاهش دغدغههای آنان برداشته است.
میرجمال ساداتی، مدیر تعاونی روستایی آذربایجان غربی، با تایید این خبر گفت: در حال حاضر روزانه بین ۲۰ تا ۳۰ تن سیب صنعتی (زیردرختی) را با قیمت توافقی از کشاورزان خریداری میکنیم و این روند هنوز در ابتدای راه است.
وی افزود: این خریدها توسط مراکز دارای مجوز انجام میشود و مزیت اصلی آن برای باغداران، صرفهجویی در زمان و فروش سریع محصول است. قیمتهای کنونی بین ۱۴,۵۰۰ تا ۱۵,۰۰۰ تومان برای هر کیلوگرم تعیین شده است.
به گفته ساداتی، سیبهای خریداری شده به کارخانههای صنایع تبدیلی و تکمیلی استان تحویل داده میشوند. وی خاطرنشان کرد: پیشبینی میشود در سال جاری بیش از ۳۵۰ هزار تن سیب صنعتی در استان تولید شود که این میزان، ماده اولیه مورد نیاز صنایع مرتبط را تامین خواهد کرد.
مدیر تعاونی روستایی آذربایجان غربی همچنین اعلام کرد: هم اکنون ۴۱ واحد صنایع تبدیلی فعال در زمینه سیب در استان وجود دارد که ظرفیت پذیرش بیش از دو برابر تولید کنونی را دارا هستند.
وی در پایان تاکید کرد: خرید توافقی نه تنها به نفع باغداران است، بلکه هزینههای تولید را نیز کاهش میدهد. سالانه بیش از ۳۰ درصد از سیب تولیدی آذربایجان غربی به صورت صنعتی از باغداران خریداری میشود.
با تشکر از: روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان غربی
منبع: خبرگزاری صدا و سیما ارومیه
-
اقتصاد2 هفته پیشتغییر پارادایم در اقتصاد کشاورزی؛ از محدودیت منابع تا سازوکارهای نوین توسعه
-
دانستنی ها9 ماه پیشکسب و کار؛ شرایط ورود به شغل سم فروشی چیست؟
-
آموزش8 ماه پیشگام به گام با کاشت نهال های کشت بافتی خرمای مجول (قسمت اول؛ انتخاب زمین)
-
بازرگانی1 سال پیشآیا قیمت کود یارانه ای را می دانید؟
-
اسلایدر3 هفته پیشهمایش ملی «تغییر اقلیم»؛ یافتن راهکارهای مدیریت پایدار
-
اسلایدر8 ماه پیشروش های کشت، صادرات و استان های فعال در کشت تنباکو
-
خبرهای سازمانی3 هفته پیشانتقاد تند آنجفی؛ «دستفرمان خطا» ما را به بحران کشانده
-
استان ها7 ماه پیشکشت، صادرات و مناطق مهم تولید سیر در ایران

