طلای سرخ ساوه در محاصره خشکسالی
پایگاه خبری داوان نیوز: مدیر جهاد کشاورزی ساوه، از خسارت ۷۵۰ میلیارد تومانی خشکسالی به باغات انار این شهرستان خبر داد.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی و بر اساس اعلام علیرضا طهماسبی، مدیر جهاد کشاورزی ساوه، خشکسالی سال گذشته منجر به نابودی کامل ۱٬۱۱۰ هکتار از باغات انار پایین‌دست سد الغدیر و آسیب‌دیدگی ۲٬۲۵۰ هکتار دیگر شد. مجموع خسارت‌های مالی این بحران به ۷۵۰ میلیارد تومان رسید.
وی تأکید کرد: «ساوه با تولید سالانه ۸۰۰ هزار تن محصولات کشاورزی، ۲۸٪ از تولیدات کشاورزی استان مرکزی را تأمین می‌کند و نجات این گنجینه کشاورزی تنها با سرمایه‌گذاری‌های هوشمندانه و تصمیم‌گیری‌های هدفمند ممکن است» .
چالش‌های کلیدی تولید انار ساوه
1. تغییرات اقلیمی و خشکسالی:
– ساوه در سه اقلیم گرم و خشک، معتدل، و سرد کوهستانی قرار دارد. کاهش بارش‌ها در مناطق گرم و خشک (بخش مرکزی) تنش آبی را تشدید کرده است .
– آبیاری غرقابی سنتی در ۹۰٪ باغات باعث هدررفت آب و کاهش کیفیت محصول می‌شود .
2. آفات و بیماری‌ها:
– کرم گلوگاه انار به‌دلیل تمایل به تولید انار ارگانیک و عدم استفاده از سموم، سالانه ۳۰-۴۰٪ محصول را نابود می‌کند .
– سفیدشدگی آریل و آفتاب‌سوختگی از دیگر عوارض فیزیولوژیک ناشی از گرمایش هستند .
3. مشکلات ساختاری:
– فقدان باغات مادری برای ارقام تجاری (مانند ملس ساوه) و اختلاط ارقام باکیفیت با انواع بی‌کیفیت در باغات قدیمی .
– ضعف صنایع تبدیلی: تنها ۵٪ انار ساوه صادر می‌شود، درحالی که ۲۵٪ قابلیت صادرات دارد. فقدان سردخانه‌ها و خطوط فرآوری موجب ضایعات ۴۰٪ محصول می‌شود .
4. ریسک‌های بیمه‌ای:
– در سرمازدگی سال ۱۴۰۲، بیمه‌گران تا ۳ روز قبل از حادثه از بیمه‌کردن باغات خودداری کردند، درحالی که دوره بیمه کشاورزان یک ماه و نیم قبل پایان یافته بود. این سهل‌انگاری به نابودی ۱۰۰٪ باغات در برخی مناطق انجامید .
راه‌حل‌های پیشنهادی
– توسعه آبیاری نوین:
انتقال به سیستم‌های قطره‌ای و زیرسطحی برای کاهش ۵۰٪ مصرف آب .
– احیای باغات:
اصلاح و نوسازی ۲۵ هزار هکتار از باغات انار ایران طی ۵ سال با کاشت ارقام مقاوم به خشکی و سرما .
– تقویت زنجیره ارزش:
ایجاد پایانه تخصصی صادرات انار در ساوه و توسعه صنایع فرآوری (رب، کنسانتره) برای کاهش ضایعات .
جدول داده‌های کلیدی تولید انار ساوه
| شاخص | مقدار
| سطح زیر کشت | ۱۱٬۳۰۰ هکتار
| تولید سالانه | ۱۵۰٬۰۰۰ تن
| سهم صادرات | کمتر از ۵٪
| خسارت خشکسالی (۱۴۰۳) | ۷۵۰ میلیارد تومان
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، ساوه به‌عنوان «پایتخت انار ایران» با تولید ۱۵۰٬۰۰۰ تن انار در سال، نقش حیاتی در اقتصاد کشاورزی کشور دارد . اما عبور از چالش‌های کنونی مستلزم تحول در سه حوزه است: مدیریت آب (توسعه آبیاری مدرن)، پشتیبانی علمی (استفاده از پژوهش‌های پردیس تخصصی انار ساوه)، و بازارپردازی (راه‌اندازی برند بین‌المللی). بدون این اقدامات، طعم تلخ خشکسالی جایگزین طعم شیرین یاقوت‌های سرخ این منطقه خواهد شد.