فروپاشی اکولوژیک؛ سطح کشت آبی فراتر از ظرفیت منابع
پایگاه خبری داوان نیوز: سطح کشت آبی ایران ۴ میلیون هکتار فراتر از ظرفیت منابع آبی کشور است.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی (DA1news): رئیس بخش آبیاری مؤسسه تحقیقات خاک و آب ضمن هشدار فروپاشی اکولوژیک در کشاورزی گفت: کاهش سطح کشت با فناوری و کشت هوشمند، تولید را کاهش نمی‌دهد.
نیازعلی ابراهیمی‌پاک، پژوهشگر ارشد سازمان تات هشدار داد: منابع آب تجدیدپذیر کشور تنها پاسخگوی کشت ۵ میلیون هکتار اراضی آبی است، درحالی که سطح زیر کشت کنونی به ۹ میلیون هکتار رسیده است. نیازعلی ابراهیمی‌پاک این وضعیت را «تهدیدی برای پایداری منابع آب و خاک کشور» خواند و بر ضرورت بازنگری فوری در الگوی کشت تأکید کرد.
به گفته وی، اختلاف ۴ میلیون هکتاری میان سطح کشت آبی و ظرفیت منابع آبی، پیامدهای زیر را ایجاد کرده است:
– افت سالانه ۲۰-۱۵ سانتی‌متر سطح آب‌های زیرزمینی
– کاهش حاصلخیزی خاک در ۱۸ استان
– افزایش مخاطرات خشکسالی با تداوم روند فعلی
ابراهیمی‌پاک راه‌حل را در «کشاورزی مبتنی بر توان اکولوژیک» دانست و چهار اقدام کلیدی پیشنهاد داد:
۱. کاهش ۴۴ درصدی سطح کشت آبی به ۵ میلیون هکتار
۲. اجرای سامانه هوشمند نیاز آبی برای تعیین الگوی کشت منطقه‌ای
۳. جایگزینی محصولات کم‌آب‌بر (انار، زیتون، پسته) به جای محصولات پرمصرف
۴. نوسازی سامانه‌های آبیاری در ۲ میلیون هکتار از مزارع
این پژوهشگر با رد ارتباط کاهش سطح کشت با افت تولید تأکید کرد: تجارب جهانی نشان می‌دهد افزایش ۳۵ درصدی بهره‌وری آب از طریق آبیاری قطره‌ای هوشمند، کشت گلخانه‌ای، اصلاح ژنتیکی بذرها می‌تواند تا ۴۰ درصد بر عملکرد محصول بیفزاید حتی با کاهش سطح زیر کشت.
ابراهیمی‌پاک در پایان با اشاره به «پنجره بسته‌شونده فرصت» هشدار داد: تأخیر در اجرای این طرح‌ها تا ۱۴۰۸، می‌تواند ۴۰ درصد دشت‌های کشور را دچار ورشکستگی آبی کند و مهاجرت ۳ میلیون کشاورز را رقم بزند و امنیت غذایی کشور را تا سطح بحران کاهش دهد.