علوم و آموزشنوآوری

میکروپلاستیک‌ها در کشاورزی: هم فرصت، هم تهدید!

پایگاه خبری داوان نیوز: محققان به یافته‌های جالبی دست یافته‌اند که ممکن است تأثیر بزرگی بر کشاورزی بگذارد، اما هشدارهایی هم وجود دارد.

به گزارش گروه علمی اخبار روزانه کشاورزی، در مطالعه‌ای جدید، تأثیر میکروپلاستیک‌های معمولی و زیست‌تخریب‌پذیر بر یک محصول کشاورزی پرطرفدار بررسی و نتایج متنوعی مشاهده شد. محققان میکروپلاستیک‌های رایج (پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن) را با انواع زیست‌تخریب‌پذیر مقایسه کردند. آن‌ها این ذرات را در سه غلظت مختلف به خاک اضافه و اثرات آن را در سه مرحله حیاتی رشد گیاه (جوانه‌زنی، گلدهی و بلوغ) بررسی کردند.

نتایج کلیدی:
1. پلاستیک‌های زیست‌تخریب‌پذیر (امیدوارکننده‌تر): به طور کلی، این نوع پلاستیک‌ها تأثیر بهتری بر سلامت خاک داشتند. یک نوع خاص به نام پلی‌بوتیلن آدیپات ترفتالات (PBAT) نتایج چشمگیری در مرحله جوانه‌زنی نشان داد: خاک حاوی تنها ۰.۱٪ از این پلاستیک، افزایش ۳۵.۳٪ در وزن ریشه گیاهان نسبت به گروه شاهد داشت.
2. پلاستیک‌های معمولی (تأثیرات پیچیده و غالباً منفی):
* پلی‌پروپیلن: غلظت ۱٪ باعث کاهش ۴۳.۴٪ وزن بخش هوایی گیاه شد. اما جالب اینجاست که غلظت ۰.۱٪ در مرحله گلدهی، افزایش ۱۲۶.۱٪ وزن بخش هوایی را به دنبال داشت!
* پلی‌اتیلن: غلظت‌های ۰.۱٪ و ۱٪ در مرحله گلدهی به ترتیب باعث افزایش ۸۸.۰٪ و ۶۸.۷٪ وزن بخش هوایی شدند.
* اثر بر خاک: اگرچه میکروپلاستیک‌ها در غلظت‌های ۰.۱٪ و ۱٪ بر تعامل مستقیم بین باکتری‌ها و قارچ‌ها تأثیری نداشتند، اما عملکرد کلی اکوسیستم خاک را مختل کردند. محققان توضیح می‌دهند: «میکروپلاستیک‌ها شبکه‌های میکروبی خاک را پیچیده‌تر کرده و بر عملکرد آن تأثیر گذاشتند. احتمالاً این ذرات به عنوان منبع کربن ناپایدار عمل کرده و تجزیه مواد آلی را تحریک می‌کنند.»
* مشکل اصلی (رقابت برای منابع): مشکل زمانی جدی‌تر می‌شود که این کربن ناپایدار اولیه در خاک مصرف شود. کربن تازه‌ای که توسط ریشه گیاه ترشح می‌شود، نمی‌تواند نیاز میکروب‌ها را برطرف کند. در نتیجه، گیاه (در اینجا نخودفرنگی) برای جذب نیتروژن محدود خاک، با میکروارگانیسم‌ها وارد رقابت می‌شود و این بر رشد آن تأثیر منفی می‌گذارد.
3. نیاز به تحقیقات بیشتر: به گزارش شبکه خبری نوآوری (INN)، به دلیل کوتاه بودن مدت این آزمایش، سمیت بلندمدت میکروپلاستیک‌ها به طور کامل بررسی نشد. این منبع خبری تأکید می‌کند: «مطالعات آینده باید شامل آزمایش‌های میدانی بلندمدت‌تر، به ویژه روی محصولات خانواده حبوبات (که به تثبیت نیتروژن توسط باکتری‌ها وابسته‌اند) باشد تا خطرات واقعی میکروپلاستیک‌ها برای اکوسیستم‌های کشاورزی دقیق‌تر ارزیابی شود.»

اهمیت این یافته‌ها:
این پژوهش به شواهد فزاینده درباره تأثیرات گسترده میکروپلاستیک‌ها بر کشاورزی می‌افزاید. مطالعات قبلی نشان داده‌اند که این ذرات می‌توانند با ایجاد اختلال در جذب مواد مغذی، رشد گیاهان را محدود کنند.

پیامدهای گسترده‌تر:
نگرانی‌ها فقط به کشاورزی محدود نمی‌شود. میکروپلاستیک‌ها که اکنون در خاک، آب، هوا و حتی بدن انسان یافت می‌شوند، تهدیدی برای سلامتی محسوب می‌شوند. تحقیقات، حضور مقادیر قابل توجهی از این ذرات را در بافت‌های انسانی (از جمله مطالعاتی که ارتباط آن را با مشکلاتی مانند سرطان، زوال عقل و اختلالات گردش خون مغزی نشان می‌دهند) گزارش کرده‌اند.

راهکارهای در دست بررسی:
پاکسازی: پژوهشگران در حال توسعه روش‌هایی برای حذف میکروپلاستیک‌ها از خاک (مانند استفاده از ضایعات کشاورزی فرآوری شده) و آب آشامیدنی (با روش‌های نوین مانند استفاده از سفیده تخم‌مرغ یا پودرهای طبیعی دانه‌ها) هستند.
پیشگیری در مبدأ: از آنجا که میکروپلاستیک‌ها اغلب از تجزیه پلاستیک‌های بزرگتر ایجاد می‌شوند، کاهش تولید پلاستیک و به ویژه حذف پلاستیک‌های یکبارمصرف حیاتی است. هر فرد می‌تواند با اقداماتی مانند استفاده از بطری آب و کیسه خرید دائمی و اجتناب از ظروف یکبارمصرف، در این راه سهیم باشد.

تغییرات اصلی اعمال شده:
1. ساختار و سرفصل‌بندی: استفاده از عناوین فرعی (جزئیات مطالعه، نتایج کلیدی، اهمیت این یافته‌ها، پیامدهای گسترده‌تر، راهکارهای در دست بررسی) برای سازماندهی بهتر اطلاعات و سهولت درک.
2. روان‌سازی و ساده‌سازی جملات: شکستن جملات طولانی و پیچیده به جملات کوتاه‌تر و واضح‌تر.
3. وضوح بیشتر در بیان نتایج: تفکیک نتایج پلاستیک‌های زیست‌تخریب‌پذیر و معمولی و استفاده از بولت پوینت برای غلظت‌های مختلف پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن. توضیح بهتر مفهوم “رقابت برای نیتروژن”.
4. بهبود جریان منطقی: چینش اطلاعات از کلیات مطالعه به جزئیات نتایج و سپس اهمیت و راهکارها.
5. کاهش پیچیدگی‌های فنی بدون حذف اطلاعات کلیدی: توضیح اصطلاحاتی مانند “زیست‌توده” (با استفاده از “وزن ریشه” یا “وزن بخش هوایی”) و مفهوم “عملکرد اکوسیستم خاک”.
6. یکپارچه‌سازی نقل‌قول‌ها: گنجاندن نقل‌قول محققان و INN در دل متن به شکلی طبیعی‌تر.
7. تمرکز و خلاصه‌سازی: خلاصه‌سازی بخش پایانی متن اصلی درباره اخبار خوب و خبرنامه، در قالب تأکید بر اقدامات فردی در بخش راهکارها. حذف برخی جزئیات تکراری یا حاشیه‌ای‌تر (مانند جزئیات خاص مطالعات سلامت).
8. بهبود لحن: لحنی علمی اما قابل دسترس‌تر برای مخاطب عام.