نابودی محصولات کشاورزی در سایه کم‌بود نظارت و آموزش
پایگاه خبری داوان نیوز: در ادامه گزارش ویژه در خصوص آفتکش های کشاورزی در یکی از شرکت های فروش نهاده های کشاورزی مازندران، با یکی از کشاورزان جوان و تحصیلکرده مازندرانی گفت و گویی داشیم که به سه فاکتور قیمت، کیفیت و سلامت سموم برای تامین منافع اقتصادی کشاورزان در تهیه آفتکش های کشاورزی تاکید کرد. او از نبود آموزش و نظارت کافی بر عرضه سموم انتقاد و هشدار داد که ادامه این روند به افزایش مصرف غیراصولی سموم و خسارت بیشتر منجر خواهد شد.
به گزارش خبرنگار ما، ابوالفضل یزدی پور، کشاورز ساکن روستای «سوته» در بخش فرح آباد ساری، علت رجوع به کارشناسان فروش سموم کشاورزی را شیوع بیماری قارچی «سفیدک پودری» در مزارع کدوی خود اعلام کرد.
این کشاورز که علاوه بر کدو، در زمین های کشاورزی خود باغ مرکبات و محصولات گندم، سویا و گلزار نیز کشت می کند، در تشریح چالش پیش آمده گفت: «برای مبارزه با این قارچ، معیارهای انتخاب سم، قیمت، کیفیت، برند و مهم‌تر از همه، توجیه اقتصادی آن است.»
یزدی پور با بیان اینکه «کارایی سم» مهمترین فاکتور برای یک کشاورز محسوب می‌شود، افزود: «وقتی سمی استفاده می‌کنیم و جواب نمی‌گیرد، نه تنها پول بی‌جا هزینه کرده‌ایم، بلکه محصولمان نیز کاهش می‌یابد.»
این کشاورز مازندرانی، موضوع سلامت سموم و میزان خطر آنها برای محیط زیست و مصرف کننده را نیز یک دغدغه مهم توصیف کرد و گفت: «از نظر وجدانی، ترجیح می‌دهیم سمی استفاده کنیم که کم‌خطرتر باشد. اما وقتی چاره‌ای نداشته باشیم، مجبوریم هر سمی را استفاده کنیم، مشروط بر اینکه حداقل توجیه اقتصادی برای ما داشته باشد.»
هشدار درباره عواقب نبود نظارت و آموزش
یزدی پور فقدان نظارت و آموزش را عامل اصلی بروز مشکلات فعلی دانست و هشدار داد: «وقتی نظارت نباشد و آموزش نباشد، کشاورز مجبور است رو به راهکارهای آزمون و خطا بیاورد و دز مصرفی سم را بالا ببرد تا شاید نتیجه مثبتی بگیرد. هر کشاورزی این کار را می‌کند.»
وی با انتقاد از عملکرد نهادهای متولی، تصریح کرد: «آموزش برای کشاورز به هیچ عنوان وجود ندارد. خدمات جهاد کشاورزی انتظارات ما را برآورده نمی‌کند.»
تجربه ناموفق از مواجهه با یک بیماری فراگیر
این کشاورز به عنوان نمونه به شیوع یک بیماری فراگیر در باغات مرکبات مازندران در سال ۱۴۰۱ اشاره کرد و گفت: «برای این مشکل به جهاد کشاورزی مراجعه کردم، اما هیچ نتیجه‌ای نگرفتم. حتی در مراجع بالاتر به ما گفتند خودتان برگ درخت را ببرید آزمایشگاه ببرید. در حالی که این یک بیماری فراگیر بود و آنها باید ورود می‌کردند، اما متاسفانه هیچ حرکتی از سوی جهاد کشاورزی ندیدیم.»
یزدی پور در ادامه به مشکل کاهش کیفیت سموم اشاره و اظهار کرد: «سمی که از کارخانه می‌آید و به دست کارشناسان فروش می‌رسد، ممکن است مورد اعتماد نباشد. ما سمومی استفاده کرده‌ایم که هیچ تاثیری نداشته است. خیلی کم اتفاق می‌افتد سم خوبی به دست کشاورز برسد.»
به گفته وی، این روند سال به سال بدتر می‌شود و سموم تقلبی در بازار افزایش یافته است.
خسارت مستقیم به محصولات
این کشاورز در پایان با بیان اینکه استفاده از سموم بی‌اثر موجب نابودی کامل مزرعه خیار او شده، گفت: «در سطح دو هکتار از مزرعه خیار خود از سموم استفاده کردم و نتیجه نگرفتم و تمامی خیارهای مزرعه کاملاً نابود شد.» وی ابراز نگرانی کرد که این روند ممکن است در آینده دامنگیر دیگر محصولاتش از جمله مرکبات نیز بشود.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، گفت‌وگو با ابوالفضل یزدپور، کشاورز مازندرانی، تصویر روشنی از چالش‌های پیچیده‌ای ترسیم می‌کند که کشاورزان در مواجهه با آفات و بیماری‌های گیاهی با آن روبرو هستند. این چالش‌ها تنها به مبارزه با یک بیماری قارچی محدود نمی‌شود، بلکه سه مشکل ساختاری بزرگ‌تر را نمایان می‌سازد:
1. بحران اعتماد در بازار سموم: کاهش کیفیت و گسترش سموم تقلبی و بی‌اثر، نه تنها خسارات اقتصادی مستقیم به کشاورز وارد می‌کند، بلکه او را به سمت مصرف بی‌رویه و افزایش دوز سوق می‌دهد که تبعات محیط‌زیستی و سلامت عمومی دارد.
2. خلأ آموزشی و مشاوره‌ای: نبود آموزش صحیح و دسترسی به مشاوره کارشناسی به‌موقع، کشاورز را در میدان نبرد با آفات، تنها و مجبور به آزمون و خطا می‌کند.
3. ضعف در نظام پشتیبانی و نظارت: عملکرد ضعیف و غیرپاسخگوی نهادهای متولی مانند جهاد کشاورزی در شرایط بحرانی (مانند بیماری‌های فراگیر)، اعتماد کشاورز به سیستم را مخدوش کرده و او را به حال خود رها می‌کند.
این موارد در کنار هم، یک چرخه معیوب ایجاد کرده که هم به اقتصاد خرد کشاورزی آسیب می‌زند و هم سلامت محصولات کشاورزی و محیط زیست را تهدید می‌کند. رفع این مشکلات نیازمند عزم جدی مسؤولان برای بازسازی اعتماد از طریق نظارت دقیق بر بازار سموم، توانمندسازی کشاورزان از طریق آموزش‌های مستمر و قابل دسترس، و تقویت نظام پشتیبانی و خدمات رسانی در زمان‌های بحرانی است. بدون این اقدامات، ادامه این روند می‌تواند امنیت غذایی و معیشت هزاران کشاورز را با خطر جدی مواجه کند.