آموزش
نشر کتابهای کشاورزی؛ افول کمیت یا ظهور کیفیت؟
پایگاه خبری داوان نیوز: با بررسی شواهد و منابع موجود از روند انتشار کتابهای حوزه کشاورزی در ایران طی دهه گذشته، به نظر میرسد اگرچه ممکن است از نظر کمی نوساناتی در تعداد عناوین منتشر شده وجود داشته باشد، ولی از نظر کیفی و تنوع موضوعی شاهد رشد قابل توجهی بودهایم. همچنین تغییر محتوایی از کشاورزی سنتی به سمت مباحث نوینی مانند کشاورزی احیاکننده و آیندهنگری در کشاورزی مشهود است.
به گزارش ناهید حسینی خبرنگار داوان نیوز، کشاورزی به عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد و امنیت غذایی ایران همواره مورد توجه بوده است. انتشار کتابهای تخصصی در این حوزه نشاندهنده میزان توجه علمی و سرمایهگذاری آموزشی در بخش کشاورزی است. در این گزارش، با تحلیل منابع و شواهد موجود، به بررسی روند انتشار این کتابها در دهه گذشته پرداخته و عوامل مؤثر بر این روند را تحلیل میکنیم.
تحلیل کمی انتشار کتابهای کشاورزی
آمار و ارقام انتشار
بر اساس اطلاعات به دست آمده، انتشارات دانشگاه تهران به عنوان یکی از ناشران پیشرو در حوزه کشاورزی، به طور میانگین روزانه بیش از یک کتاب منتشر می کند که تعداد قابل توجهی از این کتابها در حوزه کشاورزی هستند . همچنین، با مشاهده فهرست کتابهای دست دوم کشاورزی که در سایتهای فروش موجود است، میتوان دریافت که تنوع موضوعی قابل توجهی در این حوزه وجود دارد که نشان از تداوم انتشار کتاب در این بخش دارد .
روند موضوعی و محتوایی
طی دهه گذشته، به نظر میرسد انتشار کتابها از حالت سنتی و صرفاً آموزشی به سمت مباحث تخصصی و نوآورانه حرکت کرده است. عناوینی مانند “کشاورزی در جهان به سوی ۲۰۵۰-۲۰۳۰” نشاندهنده توجه به آیندهنگری و پیشبینیهای توسعه کشاورزی است . همچنین، موضوعات جدیدی مانند کشاورزی احیاکننده که بر سلامت خاک، تنوع زیستی و کاهش انتشار گازهای گلخانهای تمرکز دارد، به طور خاص مورد توجه قرار گرفته است .
تحلیل کیفی انتشار کتابهای کشاورزی
تنوع و تخصصی شدن موضوعات
مشاهده فهرست کتابهای منتشر شده نشان میدهد که کتابها از نظر موضوعی بسیار متنوع و تخصصی شدهاند. برای مثال، کتابهایی با عناوین “آبخیزداری مشارکتی”، “زراعت گیاهان صنعتی”، “غلات سردسیری” و “فیزیولوژی بذر” نشاندهنده تمرکز بر موضوعات خاص و کاربردی در کشاورزی نوین است .
توجه به پایداری و محیط زیست
یکی از محورهای اصلی در کتابهای جدید کشاورزی، توجه به پایداری منابع طبیعی و کاهش آسیبهای زیستمحیطی است. همان طور که در منابع اشاره شده، سیستمهای غذایی میتوانند تا ۳۷ درصد از کاهش انتشار گازهای گلخانهای را میسر کنند که این امر نیازمند آموزش و ترویج روشهای نوین است .
عوامل مؤثر بر روند انتشار کتابهای کشاورزی
تحولات علمی و فناوری
پیشرفتهای علمی در حوزه کشاورزی و فناوریهای مرتبط، موجب شده است تا کتابها به روزتر و کاربردیتر شوند. برای مثال، کتابهایی در زمینه “شبیه سازی حرکت آب و املاح در خاک” یا “کاربرد نرم افزار SAS در تجزیه های آماری” نشان از توجه به ابزارهای نوین در آموزش کشاورزی دارند .
نقش ناشران تخصصی
ناشران بزرگی مانند انتشارات دانشگاه تهران و جهاد دانشگاهی نقش مهمی در انتشار کتابهای تخصصی کشاورزی داشتهاند. همچنین، ناشران خصوصی نیز با انتشار کتابهای کاربردی، سعی در پوشش نیازهای بازار دارند .
مقایسه با متون کهن کشاورزی
بیمهری به متون کهن
جالب این که در مقابل انتشار کتابهای جدید، متون کهن کشاورزی ایران کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند. به گفته زنده یاد ایرج افشار، تعداد متون کهن کشاورزی ایران از انگشتهای یک دست تجاوز نمیکند و حتی در دانشکدههای کشاورزی نیز مجموعهای از این متون جمعآوری نشده است . این امر نشاندهنده شکاف بین پیشینه تاریخی کشاورزی ایران و آموزشهای نوین است.
***
به گزارش خبرنگار ما، با تحلیل منابع و شواهد موجود، میتوان گفت اگرچه ممکن است تعداد عناوین کتابهای کشاورزی در دهه گذشته رشد انفجاری نداشته باشد، ولی از نظر تنوع موضوعی، تخصصی شدن و کیفیت محتوا شاهد پیشرفت قابل توجهی بودهایم. همچنین، توجه به مباحث نوینی مانند کشاورزی احیاکننده و پایداری محیط زیست، از ویژگیهای بارز کتابهای منتشر شده در این حوزه است. با این حال، غفلت از متون کهن کشاورزی ایران میتواند به عنوان یک نقطه ضعف در این روند در نظر گرفته شود.
پیشنهادات
1. توجه به متون کهن: پیشنهاد میشود محققان و ناشران، بیشتر به متون کهن کشاورزی ایران پرداخته و از دانش نهفته در آنها برای غنیسازی آموزشهای نوین بهره ببرند.
2. افزایش حمایت از ناشران: دولت و نهادهای مربوطه میتوانند با حمایت مالی از ناشران تخصصی، در انتشار کتابهای کاربردی و مقرون به صرفه کمک کنند.
3. تمرکز بر آموزش کشاورزی پایدار: با توجه به چالشهای تغییرات اقلیمی، انتشار کتابهایی با موضوع کشاورزی پایدار و احیاکننده باید در اولویت قرار گیرد.
آموزش
نگهداری اصولی ابزارهای باغبانی
فرآیند نگهداری ابزار کشاورزی را میتوان در چهار اصل کلی تمیز کردن، خشک کردن، روغنکاری و نگهداری در محل مناسب خلاصه کرد. با رعایت این اصول، نه تنها در هزینههای خود صرفهجویی میکنید، بلکه کار باغبانی و کشاورزی را برای خود لذتبخشتر و ایمنتر میسازید.
پایگاه خبری داوان نیوز: با اختصاص دادن تنها چند دقیقه پس از هر بار استفاده به مراقبت از ابزارهای کشاورزی، میتوانید سالها از سرمایه خود محافظت کنید.
به گزارش داوان نیوز، نگهداری صحیح از ابزارهای باغبانی و کشاورزی نه تنها طول عمر آنها را افزایش میدهد، بلکه کارایی بهتری در حین کار برای شما به ارمغان میآورد. در ادامه یک راهنمای کامل برای نگهداری از این تجهیزات پس از هر بار استفاده ارائه شده است.
پس از اتمام کار، با رعایت این چهار مرحلهی اصلی، ابزارهای خود را برای استفادهی بعدی آماده نگه دارید.
1. تمیز کردن کامل: باقیماندههای خاک، شیرهی گیاهان و کثیفیها، دشمنان اصلی ابزارهای شما هستند چرا که باعث زنگزدگی و کندی میشوند. خاکهای چسبنده به تیغهی بیل و بیلچه را با یک برس سیمی یا کاردک پاک کنید. برای قیچی، ابتدا با یک پارچهی مرطوب شیرهی گیاهان را پاک کرده و سپس برای ضدعفونیکردن، آن را با محلولهای مناسب مانند الکل یا محلول رقیق سفیدکننده تمیز کنید تا از انتقال بیماری بین گیاهان جلوگیری شود.
2. خشک کردن دقیق: رطوبت عامل اصلی زنگزدگی است. پس از شستشو و تمیز کردن، تمام سطوح فلزی و دستههای چوبی را با یک پارچهی خشک کاملاً خشک کنید.
3. روغنکاری منظم: روغنکاری، یک لایهی محافظ در برابر رطوبت ایجاد میکند و حرکت قطعات متحرک را روان میسازد. پس از تمیز و خشک کردن، با یک پارچه، کمی روغن گیاهی یا روغن دانه کتان (برای ابزارهای دستی) یا روغن صنعتی و گریس (برای ابزارهای بزرگتر و قطعات متحرک) به سطح فلزی و مفاصل بمالید. برای قیچیها، حتماً اتصالات میانی و فنرها را روغنکاری کنید.
4. تیز کردن دورهای: ابزارهای تیز، هم کارایی بیشتری دارند و هم ایمنتر هستند، زیرا برای برش یا ورود به خاک به نیروی کمتری نیاز دارند. لبهی قیچیها و بیلها را به صورت دورهای با سوهان دستی تیز کنید. برای تیز کردن قیچی یا بیلچه، ابزار را محکم گرفته و سوهان را با زاویهی ۲۰ تا ۴۵ درجه در امتداد لبهی اصلی حرکت دهید. از برش شاخههای خشک و سخت با قیچی معمولی خودداری کنید، زیرا این کار به سرعت باعث کندی تیغهها میشود.
محل و روش صحیح نگهداری
محل نگهداری ابزارها نقش بسیار مهمی در حفظ آنها دارد.
* محل مناسب: بهترین مکان، یک انبار خشک، تمیز و سرپوشیده است که ابزارها را از باران، برف و نور مستقیم خورشید محافظت کند. در صورت اجبار به نگهداری در فضای باز، حتماً از کاور یا چادر ضدآب استفاده کنید.
* روش چیدمان: تا حد امکان ابزارها را آویزان کنید. این کار هم از تماس آنها با رطوبت کف زمین جلوگیری میکند و هم دسترسی به آنها را آسانتر میسازد. بین ابزارها فاصله بگذارید تا جریان هوا برقرار باشد و از ایجاد رطوبت راکد جلوگیری شود.
نگهداری از تجهیزات ایمنی فردی
تجهیزات حفاظت فردی نیز پس از کار در مزرعه یا باغ، نیاز به مراقبت دارند تا هم عمر مفیدشان افزایش یابد و هم در استفادهی بعدی، ایمنی شما را تضمین کنند.
* لباسکار، دستکش و چکمه: پس از سمپاشی یا کوددهی، این تجهیزات را قبل از ورود به خانه خارج کنید. آنها را جدا از سایر لباسها و با آب گرم و صابون بشویید و در هوای آزاد و زیر نور آفتاب کاملاً خشک کنید.
* ماسکهای تنفسی: فیلترهای ماسک را طبق دستورالعمل تولیدکننده تعویض کنید. بدنهی ماسک را با یک دستمال مرطوب تمیز کرده و در جای خشک و دور از گرد و غبار نگهداری کنید.
برنامهریزی برای نگهداری دورهای و فصلی
علاوه بر مراقبتهای روزانه، برنامهریزی برای نگهداری در بازههای زمانی طولانیتر بسیار مفید است.
* نگهداری پایان فصل: پیش از انبار کردن ابزارها برای مدتی طولانی (مثلاً در زمستان)، یک بازرسی و سرویس کامل انجام دهید. قطعات فلزی را به خوبی روغنکاری کنید، تسمهها را شل کنید و باتری ابزارهای موتوری را جدا کرده و در محل مناسبی نگهداری کنید.
* مستندسازی: یک دفترچه برای ثبت تاریخ سرویس، تعمیرات و تعویض قطعات ابزارهای خود داشته باشید. این کار به شما کمک میکند تا برنامهی مراقبتی منظمی داشته باشید.
آموزش
قاسمی: «پل دانش تات» صدای رسای تحقیقات کشاورزی
پایگاه خبری داوان نیوز: آیین تقدیر از برگزیدگان اولین دوره مسابقه «پل دانش تات» با حضور دکتر کمال قاسمی بزدی، مشاور معاون وزیر و مدیرکل دفتر حوزه ریاست سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، برگزار شد.
به گزارش داوان نیوز، این مراسم با هدف شناسایی و تشویق تولیدکنندگان محتوای فاخر در حوزه کشاورزی برگزار گردید.
دکتر قاسمی در این مراسم با تقدیر از تیم روابط عمومی به مدیریت مهندس سید اسحاقی، بر اهمیت انتقال سریع و مؤثر دستاوردهای پژوهشی به بهرهبرداران واقعی تأکید کرد. وی اظهار داشت: «یکی از مشکلات اصلی، شنیده نشدن صدای محققان و نرسیدن اطلاعات صحیح به جامعه هدف است. ما باید از تمامی ابزارهای ممکن برای پر کردن این فاصله استفاده کنیم.»
مدیرکل دفتر حوزه ریاست سازمان، کانال «پل دانش تات» را ابزاری مؤثر برای رساندن یافتههای پژوهشی به کشاورزان معرفی و خاطرنشان کرد: این کانال با قالبهای محتوایی متنوع، کوتاه و کاربردی، طراحی شده است تا نقش بارزی در اطلاعرسانی دقیق و بهموقع ایفا کند. انتظار داریم این رسانه در کنار دیگر رسانهها، باعث افزایش دامنه مخاطبان و ارتقای بهرهوری در بخش کشاورزی شود.
ویژگیهای محتوای مؤثر از نگاه مدیران ارشد
در این مراسم بر تولید محتوای ساده، کاربردی و قابل فهم برای تمامی کشاورزان، انتشار منظم و هدفمند و توجه به نیازهای بومی و منطقهای تأکید شد. همچنین بر لزوم تعامل دوسویه با کشاورزان و انتقال تجربیات موفق میان آنان تصریح گردید.
درخواست همکاری گسترده
در پایان، از تمامی واحدهای زیرمجموعه سازمان تحقیقات، سازمانهای اجرایی و خبرگزاریها دعوت شد تا با ارسال محتواهای علمی و آموزشی و انعکاس نیازهای میدانی کشاورزان، در غنای این کانال و تحقق اهداف آن همکاری نمایند.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، در این مراسم خانم نوروز زاده و آقای بابازاده با اشاره به روند فعالیت این کانال به برنامه ها و سیاست های سازمان تات در تقویت و اثرگذاری این کانال سخنانی اظهار داشتند و در ادامه هر یک از برگزیدگان، ضمن بیان ثبت تجربیات خود بر اهمیت، تاثیرگذاری و ادامه فعالیت کانال «پل دانش تات» اشاره کردند.
این مراسم با تجلیل از تولیدکنندگان محتوای برتر حوزه کشاورزی به کار خود پایان داد.
اسامی تولیدکنندگان محتوای برتر حوزه کشاورزی به شرح ذیل اعلام شد؛
نفر اول؛ داود حسن پناه، پژوهشگر مروج ارشد (اردبیل)
دوم دوم؛ مهدی سلیمی، کارگردان
نفر سوم؛ لیلا موسوی مقدم، کارشناس کشاورزی (ارومیه)
سجاد تنها- مدیر کانال کشاورز نیوز؛ برگزیده ویژه
سید حسن ملکشی، عضو هیئت علی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی، شایسته تقدیر
بر اساس گزارش خبرنگار ما، اولین مسابقه «پل دانش تات» با هدف شناسایی و تقدیر از تولیدکنندگان محتوای کشاورزی برگزار شد. در این مراسم، بر لزوم انتقال سریع و مؤثر یافتههای پژوهشی به کشاورزان از طریق ابزارهایی مانند کانال پل دانش تات تأکید شد. ویژگیهای کلیدی این کانال، تولید محتوای کوتاه، کاربردی، ساده و قابل فهم برای جامعه هدف اعلام شد و از تمامی نهادهای مرتبط برای همکاری و غنا بخشیدن به این کانال دعوت به عمل آمد.
آموزش
کمبارشی؛ احتمال افزایش جمعیت آفت سن گندم
پایگاه خبری داوان نیوز: سازمان حفظ نباتات کشور نسبت به طغیان آفت سن گندم در پی پیشبینی پاییز کمبارش و گرم هشدار داد.
به گزارش داوان نیوز به نقل از روابط عمومی سازمان حفظ نباتات کشور، سعید معین، مدیر مبارزه با آفات سازمان حفظ نباتات، با اشاره به پیشبینیهای هواشناسی، اظهار داشت: با توجه به شرایط جوی و پیشبینی کمبارشی در فصل پاییز، احتمال افزایش جمعیت آفت سن گندم در مزارع وجود دارد.
وی با بیان اینکه پاییز و زمستان پیشرو گرم و خشک خواهد بود، افزود: بر اساس پیشبینیها، دمای هوا در این فصل ۱ تا ۱.۵ درجه سلسیوس نسبت به سال گذشته گرمتر است. این شرایط گرم و خشک، تبعات خود را در فصل بهار نشان خواهد داد و میتواند به افزایش جمعیت آفات منجر شود.
معین با اشاره به تأثیر این شرایط بر کشتهای پاییزه، خاطرنشان کرد: کمآبی، چالشی جدی برای کشتهای پاییزه خواهد بود. در مورد وضعیت آینده آفت سن گندم نیز، این موضوع به میزان بقا و پایداری کشتها بستگی دارد و در حال حاضر نمیتوان پیشبینی دقیقی از وضعیت ارائه داد.
این مقام مسئول، شرایط اقلیمی حاضر را «بدترین شرایط در ۱۵ تا ۲۰ سال اخیر» برای کنترل آفت سن گندم توصیف کرد و توضیح داد: گرمای هوا باعث کاهش کارایی عوامل کنترلکننده طبیعی شده و فرصت طلایی مبارزه با این آفت را بسیار کوتاه میکند. هرگونه تأخیر در اجرای عملیات مبارزه، خسارت ناشی از سن را به طور تصاعدی افزایش خواهد داد.
بر اساس آمار رسمی، در سال زراعی گذشته، سطح مبارزه با آفت سن غلات در کشور به ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار رسید. این در حالی است که اینمنطقه در سال ماقبل آن، ۳ میلیون و ۱۲۶ هزار هکتار بود.
به نظر میرسد کشاورزان و مسئولان استان های مرتبط باید از هم اکنون تمهیدات لازم برای پایش مستمر مزارع و آمادگی برای مبارزه به موقع با این آفت را در دستور کار قرار دهند.
-
اقتصاد2 هفته پیشتغییر پارادایم در اقتصاد کشاورزی؛ از محدودیت منابع تا سازوکارهای نوین توسعه
-
دانستنی ها9 ماه پیشکسب و کار؛ شرایط ورود به شغل سم فروشی چیست؟
-
آموزش8 ماه پیشگام به گام با کاشت نهال های کشت بافتی خرمای مجول (قسمت اول؛ انتخاب زمین)
-
پرونده ویژه2 روز پیشنقطه سرخط؛ «دادههای معتبر»، پایان عصر حدس و گمان
-
بازرگانی1 سال پیشآیا قیمت کود یارانه ای را می دانید؟
-
اسلایدر8 ماه پیشروش های کشت، صادرات و استان های فعال در کشت تنباکو
-
اسلایدر4 هفته پیشهمایش ملی «تغییر اقلیم»؛ یافتن راهکارهای مدیریت پایدار
-
خبرهای سازمانی4 هفته پیشانتقاد تند آنجفی؛ «دستفرمان خطا» ما را به بحران کشانده

