نوسانات قیمتی در بازار محصولات کشاورزی

پایگاه خبری داوان نیوز: بررسی تحولات بازار کالاهای اساسی بخش کشاورزی در مهرماه ۱۴۰۴ نشان‌دهنده تداوم روندهای تورمی و فشار بر سفره خانوارهای ایرانی است. اگرچه برخی کالاها از ثبات قیمتی برخوردار بودند، اما افزایش قابل توجه قیمت در گروه‌های خاصی مانند تخم‌مرغ و ماهی، فضای کلی بازار را تحت تأثیر قرار داده بود. این گزارش به تحلیل دقیق تغییرات قیمتی و ریشه‌یابی علل این تحولات می‌پردازد.

به گزارش ویدا عباسی، خبرنگار داوان نیوز،  بازار کالاهای اساسی کشاورزی در آغاز پاییز ۱۴۰۴ در شرایط پیچیده‌ای قرار داشت. تورم فزاینده، کاهش قدرت خرید خانوارها و چالش‌های ساختاری بخش کشاورزی، فضایی را ایجاد کرده بود که درک دقیق آن برای همه ذی‌نفعان این حوزه ضروری به نظر می‌رسید. این گزارش با بررسی مقایسه‌ای قیمت‌های مهرماه نسبت به شهریورماه، تصویری روشن از این تحولات ارائه می‌دهد.

بر اساس داده های موجود، گزارشی دقیق از قیمت کالاهای اساسی بخش کشاورزی و تغییرات آنها در آغاز پاییز ۱۴۰۴، به ویژه مقایسه وضعیت مهرماه با شهریورماه، در ادامه ارائه شده است.

به طور کلی، بازار کالاهای اساسی کشاورزی در ابتدای پاییز ۱۴۰۴ تحت تأثیر تورم فزاینده و کاهش قدرت خرید خانوارها قرار داشت. نرخ تورم نقطه ای خوراکی ها به ۵۷.۸ درصد رسیده بود که فشار زیادی به سفره مردم وارد میکرد. در این بخش، قیمتهای گزارش شده برای مهرماه، عمدتاً مربوط به هفته اول (سوم مهر ۱۴۰۴) است و تغییرات نسبت به هفته های پایانی شهریور محاسبه شده است.

تحلیل قیمت کالاهای اساسی در مهر ۱۴۰۴

جدول زیر خلاصه ای از قیمتهای کلیدی و تغییرات آنها را نشان میدهد:

| دسته کالا | نام کالا | قیمت نمونه در مهر ۱۴۰۴ | درصد تغییر نسبت به شهریور |
| | غلات
| برنج ایرانی (هر کیلو) | ۱,۳۷۵,۰۰۰ تومان (کیسه ۵ کیلو) | افزایش جزئی |
| برنج هاشمی (هر کیلو) | ۳۶۰,۰۰۰ تومان | بدون تغییر |

| | پروتئین‌ها | گوشت مرغ (هر کیلو) | ۱۳۹,۰۰۰ تومان | بدون تغییر |
| گوشت ران گوساله (هر کیلو) | ۹۳۰,۰۰۰ – ۹۵۰,۰۰۰ تومان | بدون تغییر یا کاهش جزئی |
| تخم مرغ (شانه ۳۰ عددی) | ۱۴۵,۰۰۰ – ۱۹۰,۰۰۰ تومان | افزایش محسوس (تا ~۶۰٪ برای بسته ۲۰ عددی) |
| قزل‌آلای پرورشی (هر کیلو) | ۳۴۵,۰۰۰ تومان | افزایش ۲۱٪ |

| | لبنیات | پنیر سفید ۴۰۰ گرمی | ۷۷,۵۰۰ تومان | بدون تغییر |
| ماست دبه‌ای ۲ کیلویی | ~۲۵۰,۰۰۰ تومان | افزایش حدود ۴.۶٪ |

| | حبوبات و دیگر اقلام| لوبیا چیتی (کیلو) | ۴۹۹,۰۰۰ – ۵۵۰,۰۰۰ تومان | بدون تغییر یا افزایش جزئی |
| کنسرو ماهی ۱۸۰ گرمی | ۱۱۹,۹۰۰ تومان | افزایش ۱۱٪ |
| روغن آفتابگردان | ~۱۵۷,۵۰۰ تومان | بدون تغییر |

تحلیل کلان و عوامل موثر بر قیمت‌ها

این تغییرات قیمت در بستر اقتصادی خاصی رخ داده که درک آن برای تحلیل کامل گزارش ضروری است:

تورم افسارگسیسته خوراکی‌ها: تورم نقطه‌به‌ نقطه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در شهریور ۱۴۰۴ به ۵۷.۸ درصد رسیده بود. به عبارت دیگر، خانوارها به طور میانگین برای خرید همان سبد کالا، نسبت به شهریور ۱۴۰۳، بیش از ۵۷ درصد بیشتر پرداخت کرده‌اند. تورم ماهانه این گروه نیز ۵.۲ درصد ثبت شد که نشان‌دهنده شتاب گرفتن قیمت‌ها در آستانه پاییز بود.
کاهش قدرت خرید: ادامه روند افزایش قیمت‌ها در کنار ثبات نسبی درآمدها، به معنای کاهش مستمر قدرت خرید مردم بود. گفت‌وگوهای مردمی در گزارش‌های میدانی نیز به وضوح این دغدغه معیشتی را منعکس می‌کرد.
علل ساختاری افزایش قیمت‌ها: چند عامل کلیدی در پشت این افزایش قیمت‌ها وجود داشت:
کاهش تولید داخلی: تولید ناخالص داخلی بخش کشاورزی در سه ماهه نخست ۱۴۰۴، منفی ۲.۷ درصد اعلام شد که به معنای کاهش عرضه و در نتیجه افزایش قیمت‌هاست.
افزایش قیمت نهاده‌ها: قیمت نهاده‌های دامی و کشاورزی مانند کنجاله سویا و ذرت، هزینه تولید را برای دامداران و کشاورزان به شدت افزایش داده بود.
سیاست‌های ارزی: به گفته یک تحلیلگر، سیاست‌های صرفه‌جویی ارزی وزارت جهاد کشاورزی و کاهش بودجه تخصیص یافته به کالاهای اساسی، به بهای کوچک شدن سفره مردم تمام شده بود.
چالش‌های بخش کشاورزی: مشکلاتی مانند کمبود نیروی کار (به دنبال اخراج کارگران افغان)، کم‌آبی و قطعی برق نیز بر تولید محصولات تازه مانند میوه و سبزیجات تاثیر منفی گذاشته و قیمت آنها را به شدت افزایش داده بود.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی،در مهر ۱۴۰۴، بازار کالاهای اساسی کشاورزی در شرایط بی‌ثباتی به سر می‌برد. اگرچه قیمت برخی اقلام مانند گوشت قرمز و مرغ در هفته اول مهر ثابت مانده بود، اما افزایش قابل توجه قیمت در گروه‌های دیگر مانند تخم مرغ، ماهی و کنسرو نشان از ادامه فشار تورمی داشت. این وضعیت، نتیجه ترکیب عوامل ساختاری مانند کاهش تولید، افزایش هزینه‌های تولید و سیاست‌گذاری‌های نامؤثر ارزی بود.

با توجه به تداوم این عوامل در کوتاه‌مدت، چشم‌انداز روشنی برای کاهش پایدار قیمت‌ها در فصل پاییز قابل پیش‌بینی نبود و به نظر می‌رسید فشار تورمی بر سبد غذایی خانوارهای ایرانی ادامه خواهد داشت.