اخیرأ نمایندگان شهرهای زعفران‌خیز نامه‌ای به رئیس جمهور نوشتند و از وی خواسته‌اند که به جولان مافیای زعفران برای خرید این محصول پایان بدهد. این گمانه‌ مطرح شده است که شورای ملی زعفران طی نامه‌نگاری با وزیر کشاورزی از وی خواسته‌اند که تعاون مرکزی روستایی شرایط خرید تضمینی زعفران را تغییر بدهد و زعفران را پایین‌تر از نرخ مصوب شورای قیمت‌گذاری از کشاورزان خریداری کند؛ و این موضوع در نهایت سود را به جیب صادرکنندگان سرازیر و در نهایت به ضرر تولیدکنندگان ختم می‌شود، در ادامه تلاش می‌شود دیدگاه نمایندگان تولیدکنندگان و صادرکنندگان را بررسی کنیم.

محمد بازرگان مشاور عالی اتاق اصناف کشاورزی ایران با اشاره به نامه‌نگاری نمایندگان استان‌های زعفران‌خیز به رئیس جمهور درباره عملکرد تعاونی روستایی، گفت: قیمت زعفران در شورای عالی قیمت‌گذاری تعیین می‌شود و ۱۲ مهر سال جاری این شورا قیمت یک کیلو زعفران نگین صادراتی را ۴۱ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان تعیین کرد؛ مطابق با این مصوبه مجری یعنی تعاونی روستایی مجاز است متناسب با نرخ بازار برای افزایش قیمت خرید تضمینی اقدام کند همچنین بانک مرکزی مکلف شده است نسبت به تامین مبلغ ۱۰ همت برای خرید این محصول اقدام کند.

وی با بیان اینکه در نامه وزیر کشاورزی بندی دال بر کاهش قیمت خرید زعفران درجه دوم نیامده است، خاطر نشان کرد: بعد از این نامه چارت جدید تنظیم شد و برای زعفران‌های تولیدی درجه‌بندی در نظر گرفتند و برای زعفران نگین، شبه نگین صادراتی، پوشال مرغوب، پوشال معمولی قیمت تعیین کردند که از نظر اتاق اصناف کشاورزی (نظام صنفی کشاورزی)، سازمان مرکزی تعاونی روستایی مجاز به این کار نیستند.

بازرگان ادامه داد: اگر زعفران تولید شده از سوی یک کشاورز درجه‌ کیفی مرغوبی ندارد؛ باید بنا به توافق قیمت فروش تعیین شود و سازمان تعاونی روستایی مجاز به تعیین قیمت برای خرید تضمینی زعفران نیست؛ شواری قیمت‌گذاری به عنوان متولی این مهم قیمت پایه را ۴۱ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان در نظر گرفته و دستورالعمل تعیین قیمت خرید حمایتی درجات مختلف زعفران را به معاونت امور باغبانی سپرده است که به نظر می‌رسد این تعیین قیمت از سوی معاونت امور باغبانی انجام نشده است.

مشاور عالی اتاق اصناف کشاورزی ایران با اشاره به دغدغه کشاورزان، گفت: کشاورزان بر این باورند که چارت خرید به ابزاری در دست خریدار حمایتی تبدیل شده است که هرگونه که تمایل دارد برای خرید زعفران اقدام می‌کند؛ و این یعنی ایجاد آشفتگی در بازار. بخش خصوصی نیز در این شرایط زعفران را به قیمت اصلی خریداری نخواهد کرد؛ دولت و شورای قیمت‌گذاری برای حمایت از کشاورز قیمت‌گذاری اصولی انجام می‌دهد؛ اما بعد از آن سایر نهاده‌ها سلیقه‌ای رفتار می‌کنند و این به کشاورز لطمه وارد می‌کند.

به گفته وی؛ مجری خرید حمایتی مجوز افزایش یا کاهش قیمت‌ها را ندارد اینگونه برخوردها در نهایت به کام دلال‌ها، واسطه و صادرکنندگان می‌شود و در عمل حقوق کشاورزان پایمال می‌شود.

بازرگان در پاسخ به این پرسش که آیا مافیای زعفران در این میان نقشی بازی کرده است؟ گفت: زعفران در ایران و خارج از کشور مافیا دارد؛ این افراد به دنبال منافع خود هستند و تایید می‌کنم مافیای زعفران باعث شده است برندی از زعفران ایران در جهان نباشد تا به راحتی زعفران را با ضرر از کشاورز خریداری و در کشورهای دیگر و با قیمت‌ هنگفت عرضه کنند. زعفران در ایران کیلویی ۴۱ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان خریداری اما در بازارهای جهانی کیلویی بالای ۲۵۰ میلیون تومان می‌فروشند.

مشاور عالی اتاق اصناف کشاورزی در پایان خاطر نشان کرد: کشاورز مستعمره مافیای زعفران است و کشاورزان به این نوع قیمت‌گذاری معترض هستند چراکه این نحوه قیمت گذاری به تعاونی روستایی این امکان را می‌دهد که به هر شکلی که بخواهد زغفران را از کشاورزان خریداری کند.

شورای ملی زعفران در قیمت‌گذاری نقشی ندارد

همچنین در این رابطه علی حسینی عضو هیات مدیره انجمن ملی زعفران ، در پاسخ به این پرسش که این دیدگاه مطرح شده است که دخالت‌هایی باعث شده که سازمان تعاونی روستایی از کشاورزان زعفران را پایین‌تر از نرخ شورای قیمت گذاری خریداری می‌کند تا چه میزان انجمن ملی زعفران در تعیین قیمت خرید تضمینی زعفران تاثیرگذار بوده است؟ گفت: نمی‌دانم چرا یک عده تلاش دارند تمام مشکلات را به گردن شورای ملی زعفران بیاندازند این شورای از گذشته تا به امروز هیچ نقشی در تعیین قیمت‌ خرید تضمینی نداشته است.

وی ادامه داد: قیمت توسط تعاونی روستایی با رایزی نماینده تربت حیدریه و وزارت کشاورزی تعیین شده است و حتی در جلسات آنها نیز نماینده شورای عالی زعفران حضور نداشت و فقط از مسئولان تقاضا کردیم که در خریدها به کیفیت محصول توجه کنند و اگر کیفیت محصول بالاتر بود پول بیشتری برای آن پرداخت کنند؛ خرید محصول باکیفیت با قیمت بالا کشاورزان را ترغیب می‌کند که سال آینده در تولید دقت بیشتری داشته باشند.

حسینی با بیان اینکه دولت زعفران نامرغوب را حداقل کیلویی ۸ تا ۱۰ میلیون تومان گران‌تر از بازار خریداری می‌کند، تصریح کرد: زعفرانی که ۳۰ میلیون تومان است دولت ۳۶ میلیون تومان خریداری می‌کند و این به نوعی هدر رفت بیت‌المال است.

به گفته عضو هیات مدیره انجمن ملی زعفران؛ صادرکنندگان برای زعفران مرغوب پول بیشتری پرداخت می‌کنند و این حقی است که منطق بازار حکم می‌کند.

وی در پاسخ به این پرسش که به شما این انتقاد را وارد کردند که شورای ملی زعفران نتوانسته است یک برند ملی برای زعفران ثبت کند و سود این شورا در شیوه فروش خام است؟ گفت: شورای ملی زعفران برند ملی دارد و برای ثبت بین‌المللی آن در تلاش است و کسی از این برند حمایت نمی‌کند.

بیشتر بخوانید:

• قیمت زعفران مثل طلا، هر ساعت، تغییر می‌کند/ جام جهانی قطر با طعم ۲۰۰تن زعفران صادراتی ایران

۲۱۷ ۳۵

پرتقال ارقام متعددی دارد که تامسون یکی از پرطرفدارترین آن‌ها است، رقمی که در شمال و جنوب کشور تولید می‌شود و شکل و کیفیت آن‌ها با یکدیگر متفاوت است.

پرتقال تامسون گونه‌های مختلفی مانند تامسون خونی، تامسون نافی و تامسون شمال و جنوب دارد، اما قیمت پرتقال تامسون جنوب در سال‌های اخیر روند صعودی تری نسبت به پرتقال شمال داشته است.

محمد شعبانی مدیر عامل اتحادیه باغداران مازندران با بیان اینکه در سال‌های گذشته تامسون شمال گرانتر از تامسون جنوب بود، گفت: متاسفانه عرضه مرکبات نارس و ترش شمال در سال‌های اخیر باعث شد تا بسیاری تصور کنند که مرکبات جنوب شیرین‌تر است.

او افزود: رنگ آوری مرکبات که در سال‌های گذشته در برخی سورتینگ‌های شمال انجام می‌شد ضربه سنگینی به اعتبار مرکبات شمال زد.

شعبانی ادامه داد: از وقتی سورتینگ‌ها وارد بازار شدند بجای اینکه خدمت کنند به باغداران خیانت کردند، چون رنگ زدن و رنگ آمیزی میوه ممنوع است.

مدیر عامل اتحادیه باغداران مازندران گفت:واحدهای سورتینگ و رنگ آوری مرکبات در جنوب وجود ندارند و مرکبات در جنوب زمانی به بازار عرضه می‌شوند که زرد و آبدار شده و قند آن نیز کامل شود.

فروش مرکبات با هزار قسم

محمد شعبانی گفت: متاسفانه عرضه مرکبات ترش و نارس شمال در سال‌های اخیر باعث شده است تا نگاه مشتریان به این محصول تغییر کند به همین دلیل برخی دستفروشان کنار جاده‌ای برای فروش مرکبات شمال علاوه بر نوشتن برخی صفات مانند آبدار و شیرین، باید قسم هم بخورند.

او افزود: پرتقال تامسون تنها در بازارهای داخلی عرضه نمی‌شود و سالانه مقادیر زیادی از این رقم به کشورهای خارجی صادر می‌شود به همین دلیل کیفیت این محصول روی میزان صادرات هم تاثیر دارد.

مدیر عامل اتحادیه باغداران مازندران با بیان اینکه امسال برای نخستین بار زمان رسمی برداشت مرکبات در شمال اعلام شده بود، گفت: مشتریان مرکبات شمال امسال از شیرین بودن مرکبات شمال می‌گویند که دلیل آن همزمانی برداشت و عرضه مرکبات با کامل شدن قند میوه بود.

شعبانی افزود: آینده مرکبات در مازندران خوب است به شرطی که باغداران میوه باکیفیت تولید و سورتینگ داران نیز از عرضه مرکبات نارس خودداری کنند.

او گفت: ادامه این روند باعث می‌شود تا مرکبات شمال به جایگاه واقعی خود برگردد.

یک تناقض آشکار

مدیر عامل اتحادیه باغداران مازندران با بیان اینکه میزان قند میوه در جهان تعریف شده است و باید به اندازه‌ای برسد که قابل مصرف باشد، گفت: متاسفانه شیوع مگس مدیترانه‌ای در سال‌های اخیر سبب شده است تا وزارت جهاد کشاورزی برای اینکه این آفت طغیان نکند، باغداران را تشویق می‌کند تا میوه را زودتر برداشت کنند.

او افزود: کارشناسان جهاد هر سال به باغداران توصیه می‌کنند برای اینکه آفت مگس به باغات حمله نکند مرکبات را زود برداشت کنند که این توصیه با مصوباتی که داریم تناقض دارد.

شعبانی ادامه داد: درست است که آفت مگس مدیترانه خسارت زا است، اما این دلیل نمی‌شود که میوه را قبل از کامل شدن قند، چیده و به بازار عرضه کنیم.

نگاهی به قیمت‌های بازار نشان می‌دهد قیمت هر مثقال زعفران در خرده‌فروشی‌ها به ۳۵۰هزار تومان رسیده و هرگرم زعفران ۷۶هزار تومان برای مصرف‌کننده تمام می‌شود. این در حالی است که همین امروز بعضی از برندها بسته‌های یک گرمی زعفران خود را ۹۵هزار تومان قیمت زده‌اند که نشان می‌دهد تولیدکننده و بازار، هر دو خود را برای زعفران ۴۵۰هزار تومانی آماده کرده‌اند. افزایش قیمت زعفران از سال گذشته آغاز شد که رشد ۳۰۰درصدی بهای این محصول، قیمت خرده‌فروشی زعفران را از مثقالی ۷۰تا ۸۰هزار تومان یکباره تا ۲۰۰هزار تومان بالا برد و مصرف داخلی آن را کاهش داد. به ‌گفته نایب‌رئیس شورای ملی زعفران، سرانه مصرف زعفران در داخل کشور در گذشته یک گرم بود که هم‌اکنون به ‌دلیل افزایش قیمت و شرایط اقتصادی مردم نسبت به قبل ۵۰درصد کاهش یافته است.
مسئولان صنفی حوزه زعفران قیمت بالای این محصول را تکذیب نمی‌کنند، اما معتقدند این حد از رشد قیمت نیز کاذب و ناشی از سوءاستفاده در بخش خرده‌فروشی است. نایب‌رئیس شورای ملی زعفران و رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران کشور در این زمینه گفت: بخشی از رشد قیمت، طبیعتا ناشی از افزایش قیمت دیگر کالاها و رشد هزینه تولید است، اما با توجه به اینکه نظارت کافی در این زمینه وجود ندارد، فروشندگان هر قیمتی که خودشان بخواهند روی زعفران‌های خریداری شده می‌گذارند. غلامرضا میری در پاسخ به این پرسش که چرا روی بسته زعفران، قیمت تولید یا مصرف‌کننده درج نمی‌شود؟ گفت: نوسان قیمت زعفران بسیار زیاد است و دقیقا مثل طلا، هر ساعت از روز یک قیمت دارد؛ به همین دلیل درج قیمت روی بسته‌ها و ظروف امکان‌پذیر نیست. او با اشاره به اینکه قیمت ۲۵۰هزار تومان هم برای هر مثقال زعفران هم‌اکنون گران است، اضافه کرد: مردم باید این گرانفروشی‌ها را گزارش کنند چون امروز سازمان تعزیرات نسبت به گرانفروشی‌ها بسیار سختگیر است و فروشندگان متخلف را تا ۱۰برابر قیمت کالا جریمه می‌کند. برخی کارشناسان صادرات ۲۰۰تن زعفران به قطر را در آستانه جام جهانی یکی از دلایل افزایش قیمت زعفران در داخل کشور عنوان می‌کنند، اما مسئولان این حوزه به‌رغم وجود ابهامات بسیار در زمینه این صادرات و بازگشت ارز حاصل از آن، ارتباط بین این موضوع با قیمت داخلی زعفران را رد می‌کنند.

افزایش قطعی تولید
رشد روزافزون قیمت زعفران در بازار داخلی در شرایطی در حال وقوع است که به‌گفته تولیدکنندگان و مسئولان صنفی حوزه زعفران، تولید امسال این محصول استراتژیک نه‌تنها کاهشی نیست بلکه برآوردها از افزایش میزان برداشت نسبت به سال گذشته حکایت دارد. رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران کشور روز گذشته با بیان اینکه رقم نهایی میزان برداشت زعفران تا پایان فصل برداشت مشخص نمی‌شود، گفت: برآوردها نشان می‌دهد نسبت به سال قبل کاهش تولید نخواهیم داشت و حتی بعضی از گزارش‌ها میزان تولید را افزایشی نشان می‌دهند. میری، با اشاره به مختلف و متناقض بودن آماری که منابع رسمی از میزان تولید سال گذشته اعلام کرده‌اند، افزود: ارقام ۱۴۰تن، ۲۱۰تن و ۲۵۰تن از سوی منابع مختلف برای میزان تولید سال گذشته اعلام شده ولی به‌نظر می‌رسد تولید امسال زعفران از این رقم‌ها بیشتر باشد. نایب‌رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران نیز تولید امسال را افزایشی دانست و با صراحت بیشتری در این زمینه سخن گفت. علی حسینی با اشاره به اینکه برداشت زعفران تا ۲۰ آذر ادامه دارد، بدون اینکه درصدی از رشد تولید ارائه دهد، به همشهری گفت: تولید امسال قطعا از سال قبل بهتر و بیشتر است. او تیرماه امسال نیز در گفت‌وگوی با همشهری تولید امسال را با توجه به افزایش سطح کشت در استان‌های تولیدکننده، به‌طور قطع افزایشی اعلام کرده بود. آمار تولید زعفران در ۲سال گذشته به‌دلیل شرایط نامناسب آب و هوایی کاهشی بود و بعد از رکورد ۴۵۰ تنی برداشت در سال زراعی پربارش ۹۸-۹۷هر سال تولید این محصول با درصدی از افت مواجه بوده است.

قیمت‌های امروز زعفران
اقدام سازمان تعاون روستایی در خرید حمایتی زعفران، هم در سال گذشته و هم در طول امسال نقش بسیار مؤثری در حفظ قیمت زعفران داشت. نایب‌رئیس شورای ملی زعفران درباره قیمت کنونی خرید زعفران گفت: امروز هر کیلو زعفران در بازار در محدوده ۲۵ تا ۳۴میلیون تومان از کشاورز خریداری می‌شود، اما سازمان تعاون روستایی اعلام کرده زعفران را در محدوده ۳۱ تا ۴۱میلیون و ۳۵۰هزار تومان خریداری می‌کند، این تفاوت قیمت باعث شده کشاورزان از فروش محصولشان به سازمان تعاون روستایی استقبال کنند. به‌گفته او، خرید حمایتی به‌صورت ۳۰درصد نقد ۲۰روزه و مابقی به‌صورت ۳۰ماهه انجام می‌شود، اما به‌رغم اینکه خرید در بازار به‌صورت نقدی است، اختلاف ۸تا ۱۰میلیون تومانی قیمت بین نرخ بازار و نرخ خرید حمایتی باعث شده کشاورزان محصول خود را به سازمان تعاون روستایی بفروشند.