چشم‌انداز کشاورزی گلخانه‌ای؛ مزایا و راهکارهای توسعه

پایگاه خبری DA1news: کشاورزی گلخانه‌ای به عنوان یکی از روش‌های مدرن تولید محصولات کشاورزی، در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای در ایران به خود جلب کرده است. این روش به دلیل مزایایی همچون افزایش بهره‌وری آب، کنترل بهتر شرایط محیطی و امکان تولید خارج از فصل، به عنوان راهکاری برای مقابله با چالش‌های کم‌آبی و تغییرات اقلیمی در ایران مطرح شده است.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، بر اساس آمار وزارت جهاد کشاورزی، تا پایان سال ۱۴۰۲ سطح زیر کشت گلخانه‌های ایران به حدود ۱۵,۰۰۰ هکتار رسیده است. استان‌های تهران، اصفهان، یزد، خراسان رضوی و فارس از پیشگامان این صنعت در کشور محسوب می‌شوند. محصولات اصلی گلخانه‌ای ایران شامل گوجه فرنگی، خیار، فلفل دلمه‌ای، توت فرنگی و گل‌های زینتی است.

مزایای کشاورزی گلخانه‌ای در ایران
۱. بهبود بهره‌وری آب: مصرف آب در کشاورزی گلخانه‌ای تا ۱۰ برابر کمتر از روش‌های سنتی است.
۲. افزایش عملکرد در واحد سطح: تولید محصول در گلخانه تا ۱۰ برابر بیشتر از کشت باز است.
۳. امکان کنترل عوامل محیطی: کنترل دما، رطوبت و نور موجب بهبود کیفیت محصول می‌شود.
۴. تولید خارج از فصل: امکان تولید محصولات در تمام فصول سال وجود دارد.
۵. کاهش مصرف سموم: محیط کنترل‌شده گلخانه نیاز به سموم را کاهش می‌دهد.

چالش‌های پیش‌رو
– محدودیت سرمایه‌گذاری اولیه: احداث گلخانه‌های مدرن نیازمند سرمایه گذاری سنگین است.
– ناپایداری قیمت انرژی: هزینه‌های گرمایش و سرمایش گلخانه‌ها به دلیل نوسانات قیمت انرژی بالا است.
– ضعف در زنجیره ارزش: مشکلات در زمینه بسته‌بندی، بازاریابی و صادرات محصولات گلخانه‌ای وجود دارد.
– کمبود نیروی متخصص: نیاز به آموزش و تربیت نیروی انسانی ماهر در این حوزه احساس می‌شود.

راهکارهای توسعه کشاورزی گلخانه‌ای
۱. حمایت‌های مالی و اعتباری: ارائه تسهیلات کم‌بهره برای توسعه گلخانه‌ها
۲. توسعه پژوهش و فناوری: بومی‌سازی فناوری‌های نوین گلخانه‌داری
۳. آموزش و ترویج: تربیت نیروی انسانی متخصص در حوزه کشاورزی گلخانه‌ای
۴. توسعه بازارهای صادراتی: ایجاد زنجیره کامل ارزش از تولید تا صادرات
۵. بهبود مدیریت انرژی: استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در گلخانه‌ها

چشم‌انداز آینده
با توجه به سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی، برنامه‌ریزی شده است که سطح زیر کشت گلخانه‌های ایران تا سال ۱۴۰۵ به ۲۵,۰۰۰ هکتار افزایش یابد. این توسعه می‌تواند سهم مهمی در امنیت غذایی کشور، صرفه‌جویی در مصرف آب و ایجاد اشتغال پایدار داشته باشد.

بر اساس گزارش اخبار روزانه کشاورزی، کشاورزی گلخانه‌ای در ایران با وجود چالش‌های موجود، دارای پتانسیل بالایی برای توسعه است. با برنامه‌ریزی صحیح، سرمایه‌گذاری هدفمند و استفاده از فناوری‌های روز، این بخش می‌تواند نقش کلیدی در تحول کشاورزی ایران و مقابله با بحران آب ایفا کند. توسعه این بخش نیازمند همکاری همه جانبه بین بخش دولتی، خصوصی و مراکز علمی است.