آموزش
کاهو را بیشتر بشناسیم/ قسمت سوم؛ علائم و کنترل کپک خاکستری کاهو
پایگاه خبری DA1news: کپک خاکستری از بیماریهای معمول اما در بیش تر موارد کم اهمیت کاهو است. اما در صورت فراهم بودن شرایط محیطی مناسب می تواند موجب خسارت اقتصادی به محصول در گلخانه یا مزرعه شود .
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، در ادامه مطلب با عنوان «کاهو را بیشتر بشناسیم» و شناخت و تشخیص و مدیریت بیماریهای کاهو که توسط موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور منتشر شده است به بحث بیماری کپک خاکستری کاهو خواهیم پرداخت، و در آغاز این موضوع باید اشاره کنیم که کپک خاکستری کاهو در کشور در گلخانه های تولید نشاء مشاهده شده است اما از میزان خسارت آن اطلاعی در دست نیست.
علایم و نشانه های بیماری کپک خاکستری
نخستین نشانه های بیماری با لکه های آب سوخته از قهوه ای خاکستری تا قهوه ای نارنجی و پوسیدگی های روی برگ های پیر پایینی شروع میشود (شکل10).
بافت های آسیب دیده و مرطوب که در تماس با خاک قرار دارند نسبت به بیماری حساسند. این برگها در زمان برداشت باید جدا و حذف شوند. رشد و پیشروی بیمارگر روی این بافت های آسیب دیده سبب پیشرفت بیماری به بافت های سالم برگ های داخلی کاهو و پوسیدگی ساقه و برگهای متصل به آن میشود (شکل11).
معمولا در ادامه پیشرفت بیماری، پوشش مخملی قارچ که از اجتماع کنیدیوفرها و کنیدیها تشکیل شده روی ناحیه آلوده به راحتی قابل مشاهده است. اسکلروتهای سیاه رنگ قکارچ روی بافت های آلوده تشکیل میشوند. اما برخی از جدایه هادارای اسکلروت کم یا بدون اسکلروت هستند. در آلودگی شدید، زخم های قارچ بیمارگر دور تا دور ساقه را در محل طوقه فرا گرفته، سبب پوسیدگی ساقه، پژمردگی و مرگ گیاه میشود.
این علایم ممکن است با پوسیدگی طوقه بر اثر قارچ بیمارگر فوما اشتباه گرفته شود. بوته های جوان و نشاءهای کاهو نیز ممکن است در اثر آلودگی به کپک خاکستری از بین بروند.
برگ های بالایی کاهو نیز در صورت وجود زخم و آسیب دیدگی به کپک خاکستری آلوده میشوند. برای نمونه اگر برگ های داخلی کاهو دارای علایم بیماری فیزیولوژیکی سوختگی انتهایی باشند، اسپورهای قارچ بیمارگر ممکن است با رشد در بافت های سوخته و نکروز شده حاصل از این عارضه، سبب پوسیدگی ساقه شوند.
به طور کلی وجود آسیب و زخم بافت برای رخ دادن بیمکاری کپک خاکستری ضروری است. در نهایت توده اسپور خاکستری رنگ قارچ روی برگ های پایینی و در ادامه پوسیدگی کامل بوته (شکل12) در اثر آلودگی به کپک خاکستری رخ میدهد.

شکل10-الف( شروع لکه های کپک خاکستری روی برگ که سبب انتشار بیماری به برگ های مجاور می شود ، ب( ادامه پیشرفت لکه ها )

شکل11-الف( خشک و نکروز شدن لکه های کپک خاکستری و ریزش بافت ناحیه نکروز در صورت خشکی هوا ب( استقرار بیمارگر در برگهای بالایی و پوسیدگی این برگها و تشکیل توده خاکستری اسپور قارچ و زرد شدن برگ ها ج( پیشروی سری بیماری به برگ های مجاور و پوسیدگی آنها)

شکل12- الف( توده اسپور خاکستری رنگ قارچ روی برگ های خارجی بوته ب( پوسیدگی کامل بوته در اثر آلودگی به کپک خاکستری ) عامل بیماری کپک خاکستری عامل بیماری قارچ Botrytis cinerea است.
کنیدیوفرهای قارچ بلند به طول 2-1 میلیمتر، به رنگ خاکستری مایل به قهوه ای است ککه در نزدیکی انتها بالغ شده و با تولید انشعابات نامنظم اسپور زایی میکند. کنیدیها به شکل دسته ای در نوک انشعابات تشکیل می شوند .کنیدها تک سلولی، قهوه ای روشن به شکل بیضوی تا تخم مرغی به اندازه 4-11 × 16-18میکرومتر هستند (شکل13).
این بیمارگر روی محیط کشت استاندارد و معمولی برای جداسازی قارچ ها، به راحتی رشد کرده و جدا میشود. برخی از جدای ها برای اسپورزایی بهتر به نور (12ساعت تاریک و 12 ساعت روشنایی) نیاز دارند.
اسکلروتها سیاه، تخم مرغی یا گنبدی شکل و با ابعاد 10-4 میلیمتر هستند. دمای بهینه رشد قارچ بیمارگر 18-23 درجه سلسیوس بوده و رشد قارچ در دماهای بالاتر از 32 درجه سلسیوس متوقف میشود. تکوده اسکپور B.
cinerea روی بافتهای گیاه آلوده فراوان، متراکم، مخملی و به رنگ خاکستری مایل به قهوه ای مشاهده میشود.
این بیماری برای اولین بار در سال 1394 از گلخانه های شهرستان نظر آباد استان البرز گزارش شد.

شکل13- الف( کنیدیوفور بلند و ایستاده و صاف در B. cinerea که به طور نامنظم منشعب شده و اسپورها در انتهای آن تشکیل میشوند ،ب( اسپورهای کروی تا بیضوی شکل B. cinerea با اندازههای 18-6 ×11-4 میکرومتر که شفاف تا اندکی رنگی هستند.
چرخه بیماری کپک خاکستری
قارچ بیمارگر به دلیل گستردگی دامنه میزبانی در مزارع مجاور به صورت ساپروفیت روی بقایای گیاهی، به صورت بیمارگر روی علکف های هرز یا اسکلروت در خاک بقا مییابد. کنیدهای تولید شده به همراه باد به سطح بافت های آسیب دیده یا پیر میزبان رسیده و در صورت وجود شرایط مناسب جوانه زده، به سرعت بافت ها را آلوده و از مواد غذایی بستر رشد خود تغذیه می کند. بیمارگر پس از استقرار به داخل بافت های کناری سالم رشد کرده و سبب بروز علایم بیماری و اسپورزایی بیش تر میشود.
آب و هوای خنک، وجود آب آزاد و رطوبت نسبی بالا برای توسعه بیماری مناسب است. بافت های کاهو که در معرض آسیب هایی مانند سرمازدگی و مشکلات فیزیولوژیکی مانند سوختگی انتهایی، یا فعالیت بیمارگرهای دیگری مانند Rhizoctonia solani ،Phoma exigua ، B. lactucae و Sclerotinia spp. قرار گرفته باشند، نسبت به بیماری کپک خاکستری حساسترند.
کنترل و پیشگیری از بیماری کپک خاکستری
از آن جا که آلودگی به B. cinerea از بافتهای آسیب دیده شروع میشود، کاهش آسیب دیدگی بافتها در عملیات زراعی و کنترل آفات و بیماریها در پیشگیری از بیماری کپک خاکستری موثر است.
خودداری از آبیاری بارانی، حذف بقایای گیاهی، انتقال به موقع نشاءها به مزرعه پیش از این که نشاها بیش از حد بزرگ شوند (برگ های نشاهای بزرگتر در جریان انتقال به مزرعه بیش تر آسیب می بیند)، ازتوصیه های مهم در کنترل بیماری است.
ارقام کاهوی ساقه ای و برگی یا ارقام رومانیایی نسبت بکه آلودگی کپک خاکستری حساسترند. انجام عملیات لازم برای بهبود تهویه و کاهش رطوبت نسبی در گلخانه و استفاده از قارچ کش های حفاظتی مجاز، از جمله اقدامان موثر در مدیریت بیماری به شمار میروند .توصیه میشود برای جلوگیری از بروز مقاومت از گروههای مختلف قارچ کش به تناوب استفاده شود.
آموزش
نگهداری اصولی ابزارهای باغبانی
فرآیند نگهداری ابزار کشاورزی را میتوان در چهار اصل کلی تمیز کردن، خشک کردن، روغنکاری و نگهداری در محل مناسب خلاصه کرد. با رعایت این اصول، نه تنها در هزینههای خود صرفهجویی میکنید، بلکه کار باغبانی و کشاورزی را برای خود لذتبخشتر و ایمنتر میسازید.
پایگاه خبری داوان نیوز: با اختصاص دادن تنها چند دقیقه پس از هر بار استفاده به مراقبت از ابزارهای کشاورزی، میتوانید سالها از سرمایه خود محافظت کنید.
به گزارش داوان نیوز، نگهداری صحیح از ابزارهای باغبانی و کشاورزی نه تنها طول عمر آنها را افزایش میدهد، بلکه کارایی بهتری در حین کار برای شما به ارمغان میآورد. در ادامه یک راهنمای کامل برای نگهداری از این تجهیزات پس از هر بار استفاده ارائه شده است.
پس از اتمام کار، با رعایت این چهار مرحلهی اصلی، ابزارهای خود را برای استفادهی بعدی آماده نگه دارید.
1. تمیز کردن کامل: باقیماندههای خاک، شیرهی گیاهان و کثیفیها، دشمنان اصلی ابزارهای شما هستند چرا که باعث زنگزدگی و کندی میشوند. خاکهای چسبنده به تیغهی بیل و بیلچه را با یک برس سیمی یا کاردک پاک کنید. برای قیچی، ابتدا با یک پارچهی مرطوب شیرهی گیاهان را پاک کرده و سپس برای ضدعفونیکردن، آن را با محلولهای مناسب مانند الکل یا محلول رقیق سفیدکننده تمیز کنید تا از انتقال بیماری بین گیاهان جلوگیری شود.
2. خشک کردن دقیق: رطوبت عامل اصلی زنگزدگی است. پس از شستشو و تمیز کردن، تمام سطوح فلزی و دستههای چوبی را با یک پارچهی خشک کاملاً خشک کنید.
3. روغنکاری منظم: روغنکاری، یک لایهی محافظ در برابر رطوبت ایجاد میکند و حرکت قطعات متحرک را روان میسازد. پس از تمیز و خشک کردن، با یک پارچه، کمی روغن گیاهی یا روغن دانه کتان (برای ابزارهای دستی) یا روغن صنعتی و گریس (برای ابزارهای بزرگتر و قطعات متحرک) به سطح فلزی و مفاصل بمالید. برای قیچیها، حتماً اتصالات میانی و فنرها را روغنکاری کنید.
4. تیز کردن دورهای: ابزارهای تیز، هم کارایی بیشتری دارند و هم ایمنتر هستند، زیرا برای برش یا ورود به خاک به نیروی کمتری نیاز دارند. لبهی قیچیها و بیلها را به صورت دورهای با سوهان دستی تیز کنید. برای تیز کردن قیچی یا بیلچه، ابزار را محکم گرفته و سوهان را با زاویهی ۲۰ تا ۴۵ درجه در امتداد لبهی اصلی حرکت دهید. از برش شاخههای خشک و سخت با قیچی معمولی خودداری کنید، زیرا این کار به سرعت باعث کندی تیغهها میشود.
محل و روش صحیح نگهداری
محل نگهداری ابزارها نقش بسیار مهمی در حفظ آنها دارد.
* محل مناسب: بهترین مکان، یک انبار خشک، تمیز و سرپوشیده است که ابزارها را از باران، برف و نور مستقیم خورشید محافظت کند. در صورت اجبار به نگهداری در فضای باز، حتماً از کاور یا چادر ضدآب استفاده کنید.
* روش چیدمان: تا حد امکان ابزارها را آویزان کنید. این کار هم از تماس آنها با رطوبت کف زمین جلوگیری میکند و هم دسترسی به آنها را آسانتر میسازد. بین ابزارها فاصله بگذارید تا جریان هوا برقرار باشد و از ایجاد رطوبت راکد جلوگیری شود.
نگهداری از تجهیزات ایمنی فردی
تجهیزات حفاظت فردی نیز پس از کار در مزرعه یا باغ، نیاز به مراقبت دارند تا هم عمر مفیدشان افزایش یابد و هم در استفادهی بعدی، ایمنی شما را تضمین کنند.
* لباسکار، دستکش و چکمه: پس از سمپاشی یا کوددهی، این تجهیزات را قبل از ورود به خانه خارج کنید. آنها را جدا از سایر لباسها و با آب گرم و صابون بشویید و در هوای آزاد و زیر نور آفتاب کاملاً خشک کنید.
* ماسکهای تنفسی: فیلترهای ماسک را طبق دستورالعمل تولیدکننده تعویض کنید. بدنهی ماسک را با یک دستمال مرطوب تمیز کرده و در جای خشک و دور از گرد و غبار نگهداری کنید.
برنامهریزی برای نگهداری دورهای و فصلی
علاوه بر مراقبتهای روزانه، برنامهریزی برای نگهداری در بازههای زمانی طولانیتر بسیار مفید است.
* نگهداری پایان فصل: پیش از انبار کردن ابزارها برای مدتی طولانی (مثلاً در زمستان)، یک بازرسی و سرویس کامل انجام دهید. قطعات فلزی را به خوبی روغنکاری کنید، تسمهها را شل کنید و باتری ابزارهای موتوری را جدا کرده و در محل مناسبی نگهداری کنید.
* مستندسازی: یک دفترچه برای ثبت تاریخ سرویس، تعمیرات و تعویض قطعات ابزارهای خود داشته باشید. این کار به شما کمک میکند تا برنامهی مراقبتی منظمی داشته باشید.
آموزش
قاسمی: «پل دانش تات» صدای رسای تحقیقات کشاورزی
پایگاه خبری داوان نیوز: آیین تقدیر از برگزیدگان اولین دوره مسابقه «پل دانش تات» با حضور دکتر کمال قاسمی بزدی، مشاور معاون وزیر و مدیرکل دفتر حوزه ریاست سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، برگزار شد.
به گزارش داوان نیوز، این مراسم با هدف شناسایی و تشویق تولیدکنندگان محتوای فاخر در حوزه کشاورزی برگزار گردید.
دکتر قاسمی در این مراسم با تقدیر از تیم روابط عمومی به مدیریت مهندس سید اسحاقی، بر اهمیت انتقال سریع و مؤثر دستاوردهای پژوهشی به بهرهبرداران واقعی تأکید کرد. وی اظهار داشت: «یکی از مشکلات اصلی، شنیده نشدن صدای محققان و نرسیدن اطلاعات صحیح به جامعه هدف است. ما باید از تمامی ابزارهای ممکن برای پر کردن این فاصله استفاده کنیم.»
مدیرکل دفتر حوزه ریاست سازمان، کانال «پل دانش تات» را ابزاری مؤثر برای رساندن یافتههای پژوهشی به کشاورزان معرفی و خاطرنشان کرد: این کانال با قالبهای محتوایی متنوع، کوتاه و کاربردی، طراحی شده است تا نقش بارزی در اطلاعرسانی دقیق و بهموقع ایفا کند. انتظار داریم این رسانه در کنار دیگر رسانهها، باعث افزایش دامنه مخاطبان و ارتقای بهرهوری در بخش کشاورزی شود.
ویژگیهای محتوای مؤثر از نگاه مدیران ارشد
در این مراسم بر تولید محتوای ساده، کاربردی و قابل فهم برای تمامی کشاورزان، انتشار منظم و هدفمند و توجه به نیازهای بومی و منطقهای تأکید شد. همچنین بر لزوم تعامل دوسویه با کشاورزان و انتقال تجربیات موفق میان آنان تصریح گردید.
درخواست همکاری گسترده
در پایان، از تمامی واحدهای زیرمجموعه سازمان تحقیقات، سازمانهای اجرایی و خبرگزاریها دعوت شد تا با ارسال محتواهای علمی و آموزشی و انعکاس نیازهای میدانی کشاورزان، در غنای این کانال و تحقق اهداف آن همکاری نمایند.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، در این مراسم خانم نوروز زاده و آقای بابازاده با اشاره به روند فعالیت این کانال به برنامه ها و سیاست های سازمان تات در تقویت و اثرگذاری این کانال سخنانی اظهار داشتند و در ادامه هر یک از برگزیدگان، ضمن بیان ثبت تجربیات خود بر اهمیت، تاثیرگذاری و ادامه فعالیت کانال «پل دانش تات» اشاره کردند.
این مراسم با تجلیل از تولیدکنندگان محتوای برتر حوزه کشاورزی به کار خود پایان داد.
اسامی تولیدکنندگان محتوای برتر حوزه کشاورزی به شرح ذیل اعلام شد؛
نفر اول؛ داود حسن پناه، پژوهشگر مروج ارشد (اردبیل)
دوم دوم؛ مهدی سلیمی، کارگردان
نفر سوم؛ لیلا موسوی مقدم، کارشناس کشاورزی (ارومیه)
سجاد تنها- مدیر کانال کشاورز نیوز؛ برگزیده ویژه
سید حسن ملکشی، عضو هیئت علی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی، شایسته تقدیر
بر اساس گزارش خبرنگار ما، اولین مسابقه «پل دانش تات» با هدف شناسایی و تقدیر از تولیدکنندگان محتوای کشاورزی برگزار شد. در این مراسم، بر لزوم انتقال سریع و مؤثر یافتههای پژوهشی به کشاورزان از طریق ابزارهایی مانند کانال پل دانش تات تأکید شد. ویژگیهای کلیدی این کانال، تولید محتوای کوتاه، کاربردی، ساده و قابل فهم برای جامعه هدف اعلام شد و از تمامی نهادهای مرتبط برای همکاری و غنا بخشیدن به این کانال دعوت به عمل آمد.
آموزش
کمبارشی؛ احتمال افزایش جمعیت آفت سن گندم
پایگاه خبری داوان نیوز: سازمان حفظ نباتات کشور نسبت به طغیان آفت سن گندم در پی پیشبینی پاییز کمبارش و گرم هشدار داد.
به گزارش داوان نیوز به نقل از روابط عمومی سازمان حفظ نباتات کشور، سعید معین، مدیر مبارزه با آفات سازمان حفظ نباتات، با اشاره به پیشبینیهای هواشناسی، اظهار داشت: با توجه به شرایط جوی و پیشبینی کمبارشی در فصل پاییز، احتمال افزایش جمعیت آفت سن گندم در مزارع وجود دارد.
وی با بیان اینکه پاییز و زمستان پیشرو گرم و خشک خواهد بود، افزود: بر اساس پیشبینیها، دمای هوا در این فصل ۱ تا ۱.۵ درجه سلسیوس نسبت به سال گذشته گرمتر است. این شرایط گرم و خشک، تبعات خود را در فصل بهار نشان خواهد داد و میتواند به افزایش جمعیت آفات منجر شود.
معین با اشاره به تأثیر این شرایط بر کشتهای پاییزه، خاطرنشان کرد: کمآبی، چالشی جدی برای کشتهای پاییزه خواهد بود. در مورد وضعیت آینده آفت سن گندم نیز، این موضوع به میزان بقا و پایداری کشتها بستگی دارد و در حال حاضر نمیتوان پیشبینی دقیقی از وضعیت ارائه داد.
این مقام مسئول، شرایط اقلیمی حاضر را «بدترین شرایط در ۱۵ تا ۲۰ سال اخیر» برای کنترل آفت سن گندم توصیف کرد و توضیح داد: گرمای هوا باعث کاهش کارایی عوامل کنترلکننده طبیعی شده و فرصت طلایی مبارزه با این آفت را بسیار کوتاه میکند. هرگونه تأخیر در اجرای عملیات مبارزه، خسارت ناشی از سن را به طور تصاعدی افزایش خواهد داد.
بر اساس آمار رسمی، در سال زراعی گذشته، سطح مبارزه با آفت سن غلات در کشور به ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار رسید. این در حالی است که اینمنطقه در سال ماقبل آن، ۳ میلیون و ۱۲۶ هزار هکتار بود.
به نظر میرسد کشاورزان و مسئولان استان های مرتبط باید از هم اکنون تمهیدات لازم برای پایش مستمر مزارع و آمادگی برای مبارزه به موقع با این آفت را در دستور کار قرار دهند.
-
اقتصاد2 هفته پیشتغییر پارادایم در اقتصاد کشاورزی؛ از محدودیت منابع تا سازوکارهای نوین توسعه
-
دانستنی ها9 ماه پیشکسب و کار؛ شرایط ورود به شغل سم فروشی چیست؟
-
آموزش8 ماه پیشگام به گام با کاشت نهال های کشت بافتی خرمای مجول (قسمت اول؛ انتخاب زمین)
-
بازرگانی1 سال پیشآیا قیمت کود یارانه ای را می دانید؟
-
اسلایدر8 ماه پیشروش های کشت، صادرات و استان های فعال در کشت تنباکو
-
اسلایدر3 هفته پیشهمایش ملی «تغییر اقلیم»؛ یافتن راهکارهای مدیریت پایدار
-
خبرهای سازمانی3 هفته پیشانتقاد تند آنجفی؛ «دستفرمان خطا» ما را به بحران کشانده
-
استان ها8 ماه پیشکشت، صادرات و مناطق مهم تولید سیر در ایران

