گلخانه های هوشمند؛ راه نجات کشاورزی فارس در خشکسالی

پایگاه خبری DA1news: مرکز آموزش و ترویج کشاورزی استان فارس در سال ۱۴۰۳ با هدف توسعه دانش کشاورزی، افزایش بهره وری و ترویج روشهای نوین در بین کشاورزان و بهره برداران فعالیتهای گسترده ای انجام داده است.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، مرکز آموزش و ترویج کشاورزی استان فارس در سال ۱۴۰۳ گامهای موثری در جهت نوسازی کشاورزی و بهبود معیشت کشاورزان برداشته است، اما همچنان نیاز به تقویت زیرساختها و گسترش برنامه های آموزشی وجود دارد. برخی از مهمترین عملکردهای این مرکز در سال جاری شامل موارد زیر است:

۱. برنامه های آموزشی و ترویجی
– برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزشی برای کشاورزان در زمینه های:
– استفاده از روش های آبیاری نوین (تحت فشار، قطره ای)
– مدیریت آفات و بیماریهای گیاهی
– کشاورزی هوشمند و استفاده از فناوری های دیجیتال
– تغذیه خاک و کوددهی بهینه
– آموزش کشاورزی پایدار و روشهای کاهش مصرف آب در کشاورزی.
– برگزاری سمینارهای تخصصی با حضور اساتید دانشگاه ها و کارشناسان کشاورزی.

۲. پروژههای تحقیقاتی و ترویجی
– اجرای طرحهای الگویی برای معرفی محصولات پربازده و مقاوم به خشکی.
– مشارکت در طرحهای تحقیقاتی با مراکز علمی و دانشگاهی برای بهبود روشهای کشت.
– ترویج کشت گلخانه ای و محصولات ارگانیک در بین کشاورزان.

۳. حمایت از کشاورزان و بهره برداران
– ارائه مشاوره های رایگان به کشاورزان برای بهبود عملکرد مزارع.
– توزیع نشریات و راهنماهای آموزشی به زبان ساده برای کشاورزان.
– معرفی تجهیزات و فناوریهای جدید کشاورزی با حمایت تسهیلات کمبهره.

۴. برنامه های ویژه برای مقابله با چالش های کشاورزی
– آموزش روشهای مقابله با خشکسالی و کمآبی.
– ترویج کشت جایگزین (مانند گیاهان دارویی و کمآببر) در مناطق خشک.
– اجرای طرح های آبخیزداری و مدیریت منابع آب.

۵. همکاری با نهادهای دولتی و خصوصی
– همکاری با جهاد کشاورزی، شرکتهای دانش بنیان و تعاونی های روستایی برای توسعه کشاورزی مدرن.
– مشارکت در نمایشگاههای کشاورزی برای معرفی دستاوردهای نوین.

۶. فناوری اطلاعات و دیجیتالیزه کردن خدمات
– راه اندازی سامانه های آنلاین مشاوره کشاورزی.
– استفاده از پیام رسانها و شبکه های اجتماعی برای اطلاع رسانی سریع به کشاورزان.

چالش ها و راهکارهای آینده
– کمبود منابع آبی: تمرکز بیشتر بر کشت های کم مصرف.
– پایین بودن سطح آگاهی برخی کشاورزان: افزایش دوره های آموزشی محلی.
– نیاز به سرمایه گذاری بیشتر: جذب مشارکت بخش خصوصی.

بهبود روش ها، ترویج ارقام پربازده

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، مرکز آموزش و ترویج کشاورزی استان فارس در سال ۱۴۰۳ در حوزه باغبانی عملکرد شاخصی داشته است که عمدتاً حول محور بهبود روش های کشت، مدیریت باغات، و ترویج ارقام پربازده متمرکز بوده است. برخی از مهمترین اقدامات و دستاوردهای این مرکز در زمینه باغبانی عبارتند از:

۱. آموزش و ترویج روشهای نوین باغداری
– برگزاری دوره های آموزشی ویژه باغداران در زمینه:
– هرس اصولی درختان میوه (انار، مرکبات، پسته، انجیر)
– مدیریت آفات و بیماریهای شایع باغات (مانند مگس مدیترانه ای، شپشک ها، و بیماریهای قارچی)
– تغذیه بهینه درختان با تاکید بر کوددهی علمی و استفاده از کودهای آلی
– آموزش کاهش تلفات آب در باغات با روشهای آبیاری تحت فشار (قطره ای و میکرو)

۲. معرفی ارقام مقاوم و پربازده
– ترویج کشت ارقام جدید و سازگار با اقلیم فارس مانند:
– انار رقم شهوار و ملس ساوه (مقاوم به خشکی و آفات)
– پسته هیبریدی و پایه های مقاوم به شوری در مناطق شرق فارس
– مرکبات پایه کوتاه برای افزایش تراکم کشت و بهرهوری

۳. اجرای پروژه های الگویی در باغات
– ایجاد باغات الگویی انار و پسته در شهرستانهای نیریز و استهبان برای نمایش روشهای نوین مدیریت باغ
– پیادهسازی سیستمهای هوشمند پایش رطوبت خاک در برخی باغات پیشرو

۴. حمایت از توسعه کشت گلخانه ای
– آموزش تولید محصولات گلخانه ای (مانند توت فرنگی، فلفل دلمهای، و گوجه گیلاسی) به باغداران برای افزایش درآمد
– ارائه تسهیلات برای احداث گلخانه های مدرن با سیستم های کنترل اقلیم

۵. مقابله با چالشهای باغداری در فارس
– اجرای طرحهای مقابله با سرمازدگی (استفاده از بخاری های باغی و مهپاش)
– آموزش کاهش پدیده سالآوری در درختان میوه مانند پسته و انار

۶. برگزاری نمایشگاههای تخصصی باغبانی
– نمایش دستاوردهای باغداران نمونه در نمایشگاه های استانی
– معرفی تکنولوژی های جدید هرس، برداشت مکانیزه و فرآوری محصولات باغی

نتایج ملموس در سال ۱۴۰۳
– افزایش عملکرد در برخی باغات الگویی تا ۳۰% با اصلاح روشهای آبیاری و تغذیه
– کاهش مصرف آب در باغات تحت پوشش طرحهای نوین آبیاری
– استقبال باغداران از ارقام جدید و روشهای پایدار باغداری

روش های متنوع و نوین آموزشی

بر اساس گزارش خبرنگار ما، مرکز آموزش و ترویج کشاورزی استان فارس در سال ۱۴۰۳ از روشهای متنوع و نوین آموزشی برای انتقال دانش به کشاورزان، باغداران و بهره برداران استفاده کرده است. این روشها با توجه به نیازهای مخاطبان، سطح سواد، و شرایط جغرافیایی طراحی شدهاند. در ادامه، جزئیات این روشها را بررسی میکنیم:

۱. آموزش های حضوری (چهره به چهره)
الف) کارگاه های آموزشی در روستاها و شهرستانها
– مخاطب: کشاورزان، باغداران، زنان روستایی
– محل اجرا: مراکز خدمات کشاورزی، خانه های محله، مزارع الگویی
– مزایا:
– امکان پرسش و پاسخ مستقیم
– نمایش عملی روشها (مثل هرس درختان، کوددهی، کنترل آفات)
– استفاده از ابزارهای ساده (ماکت، نمونه خاک، تصاویر)

ب) بازدیدهای میدانی از باغات و مزارع نمونه
– اهداف:
– مشاهده نتایج عملی روشهای جدید (مثل آبیاری قطرهای، کشت گلخانه ای)
– انتقال تجربه از کشاورزان پیشرو به دیگران

۲. آموزشهای مجازی و دیجیتال
الف) دورههای آنلاین (وبینارها)
– مخاطب: کشاورزان جوان، کارشناسان، دانشجویان
– پلتفرم ها: سامانه آموزش مجازی جهاد کشاورزی، اسکای روم، پیام رسانها
– مزایا:
– کاهش هزینه های رفتوآمد
– دسترسی به اساتید کشوری و بینالمللی

ب) شبکه های اجتماعی و پیامرسانها
– کانالهای اطلاعرسانی در:
– واتساپ، ایتا، شاد (ارسال نکات فصلی، هشدارهای آفات، فیلمهای آموزشی کوتاه)
– اینستاگرام (پستهای تصویری برای روشهای کوددهی، آبیاری، هرس)

ج) اپلیکیشنهای تخصصی کشاورزی
– مثال:
– نرمافزارهای مشاوره آفات (با قابلیت شناسایی آفت از روی عکس)
– اپلیکیشنهای محاسبه زمان آبیاری بر اساس دادههای هواشناسی

۳. آموزش های تلفیقی (ترکیب روشها)
الف) مدرسه در مزرعه (FFS – Farmer Field School)
– ویژگیها:
– یادگیری مشارکتی در باغ یا مزرعه یک کشاورز داوطلب
– تمرکز بر حل مسئله (مثل مقابله با سرمازدگی یا آفات)
– جلسات هفتگی یا ماهانه با نظارت کارشناسان

ب) استفاده از رسانههای سنتی و مدرن
– رادیو محلی: برنامه های گفتگومحور با کشاورزان موفق
– تلویزیون استانی: پخش مستندهای آموزشی (مثل مراحل اصلاح باغات پسته)

۴. آموزشهای مکتوب و تصویری
الف) نشریات و راهنماهای فنی
– محتوا:
– کتابچه های ساده با تصاویر (مثل “۱۰ گام برای افزایش عملکرد انار”)
– پوسترهای آموزشی (نصب در تعاونیهای روستایی)

ب) فیلم های آموزشی کوتاه
– موضوعات:
– نحوه صحیح پیوند زدن درختان
– تشخیص علائم کمبود عناصر غذایی در برگها

۵. آموزشهای مشارکتی و گروه های خودجوش
الف) تشکیل گروه های کشاورزان پیشرو
– هدف: تبادل تجربیات بین کشاورزان در سطح روستا یا شهرستان
– مثال: گروه های واتساپی باغداران انار در شهرستان نیریز

ب) همایشهای سالانه با حضور کشاورزان نمونه
– محورها:
– معرفی الگوهای موفق (مثل باغدارانی که با روشهای نوین درآمد خود را ۲ برابر کردهاند)
– اهدای جوایز به طرحهای برتر

۶. آموزشهای عملی برای گروه های خاص
الف) دوره های ویژه زنان روستایی
– محتوا:
– پرورش قارچ، تولید مربا و خشکبار از محصولات باغی
– مدیریت باغچه های خانگی برای تأمین بخشی از معیشت

ب) آموزش دانشآموزان در مدارس کشاورزی
– برنامه ها:
– بازدید از ایستگاههای تحقیقاتی
– کارگاه های کاشت نهال و نگهداری از باغچه های مدرسه

نتایج و چالشهای روشهای آموزشی
– نتایج مثبت:
– افزایش ۴۰ درصدی استقبال از دوره های مجازی نسبت به سال گذشته
– کاهش ۲۵ درصدی مصرف آب در باغات تحت پوشش آموزش های مدرسه در مزرعه (FFS)

– چالشها:
– کمبود دسترسی به اینترنت پرسرعت در برخی روستاها
– مقاومت برخی کشاورزان مسن در برابر روشهای جدید