طرح ملی «شهر مولد کشاورزی» و «آبخیز تا جالیز» در دستور کار/ نقش موسسه جهاد توسعه در تحول کشاورزی ایران
پایگاه خبری DA1news: موسسه جهاد توسعه، به عنوان بازوی اجرایی قرارگاه تحول، نوآوری و پیشرفت کشاورزی، از سال ۱۴۰۱ با بازتعریف مأموریت خود، به یکی از نهادهای کلیدی در اجرای پروژه‌های تحول‌آفرین بخش کشاورزی ایران تبدیل شده است. این موسسه با تمرکز بر توسعه دانش‌بنیان و مدیریت منابع طبیعی، دو طرح ملی «شهر مولد کشاورزی» و «آبخیز تا جالیز» را در دستور کار دارد که هر دو به دنبال تقویت امنیت غذایی، ایجاد اشتغال پایدار، و بهینه‌سازی منابع آب و خاک هستند .
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، بررسی نقش موسسه جهاد توسعه در تحول کشاورزی ایران در اجرا و توسعه طرح‌های «آبخیز تا جالیز» و «شهر مولد کشاورزی»، ابعاد و دستاوردهای آن موضوع گزارشی است که بررسی می‌شود.
طرح ملی «شهر مولد کشاورزی»
این طرح با هدف ایجاد شهرهای خودکفا در تولید محصولات کشاورزی منطبق بر شرایط اقلیمی هر منطقه طراحی شده است. شهرهای مولد کشاورزی نه تنها به افزایش تولید در واحد سطح می‌پردازند، بلکه با ایجاد زنجیره ارزش افزوده، اشتغالزایی و مشارکت مردمی را تقویت می‌کنند.
ویژگی‌های کلیدی:
– افزایش ۸ تا ۱۰ برابری تولید: بر اساس اعلام مدیرعامل موسسه جهاد توسعه، اجرای این طرح باعث افزایش چشمگیر تولید محصولات کشاورزی در واحد سطح می‌شود که نقش محوری در جهش تولید و صادرات دارد .
– تمرکز بر آبزیان و صادرات: شهرهای مولد با بهره‌گیری از ظرفیت‌های پرورش آبزیان، به ویژه در استان‌های ساحلی مانند بوشهر، به دنبال توسعه صادرات غیرنفتی هستند .
– مشارکت مردمی: مدیریت این شهرها به جوامع محلی سپرده شده است تا با حفظ سبک زندگی ایرانی، مسکن‌های تک‌واحدی و زیرساخت‌های مرتبط ایجاد شود .
دستاوردهای عملی:
– تاکنون ۵ شهر مولد در دست اجراست که پیشرفت قابل توجهی در استان بوشهر گزارش شده است .
– این طرح همسو با سند ملی امنیت غذایی و با استفاده از فناوری‌های روز توسعه یافته است .
طرح ملی «آبخیز تا جالیز»
این طرح با محوریت مدیریت منابع آب و خاک، به دنبال مقابله با چالش‌هایی مانند خشکسالی، فرسایش خاک، و سیلاب است. هدف نهایی، تبدیل مناطق آبخیز به مزارع پایدار کشاورزی (جالیز) است.
اقدامات اجرایی:
– احیای قنوات و آبخیزداری: همکاری با وزارت جهاد کشاورزی و قرارگاه امام حسن(ع) برای اجرای عملیات آبخیزداری و احیای قنوات در یک بازه سه‌ساله .
– بهینه‌سازی منابع آب: انتقال آب به زمین‌های کشاورزی و جلوگیری از هدررفت منابع آبی با روش‌های نوین .
– جلوگیری از سیلاب و خشکسالی: اجرای پروژه‌های آبخیزداری با مشارکت مردم به عنوان راهکاری برای مقابله با بحران‌های طبیعی .
نتایج مورد انتظار:
– افزایش بهره‌وری اراضی کشاورزی و تقویت امنیت غذایی.
– کاهش خسارات ناشی از سیلاب و احیای سفره‌های آب زیرزمینی .
همگرایی بین‌سازمانی و نقش فناوری
موسسه جهاد توسعه برای اجرای این طرح‌ها، همکاری نزدیکی با وزارت جهاد کشاورزی، سازمان‌های محلی، و شرکت‌های دانش‌بنیان دارد. به عنوان مثال، «مرکز حکمرانی و هوشمندسازی کشاورزی» با ارائه APIهای تخصصی در حوزه‌هایی مانند داده‌کاوی و هوش مصنوعی، به بهینه‌سازی مدیریت منابع کمک می‌کند .
نقش فناوری:
– استفاده از سامانه‌های هوشمند برای نظارت بر اجرای پروژه‌ها.
– توسعه سرویس‌های مکانی و تحلیل داده برای برنامه‌ریزی دقیق‌تر .
چالش‌ها و چشم‌انداز آینده
– چالش‌ها: نیاز به سرمایه‌گذاری کلان، هماهنگی بین نهادها، و جلب مشارکت گسترده‌تر مردم.
– چشم‌انداز: گسترش طرح‌ها به ۱۴ واحد نمونه در فاز اول و ایجاد الگویی برای توسعه متوازن مناطق روستایی .
به گزارش اخبار طرح‌های «شهر مولد کشاورزی» و «آبخیز تا جالیز» نشان می‌دهند که موسسه جهاد توسعه با ترکیب دانش بومی و فناوری‌های نوین، به دنبال تحولی ساختاری در بخش کشاورزی است. این پروژه‌ها نه تنها به حل بحران آب و امنیت غذایی کمک می‌کنند، بلکه با ایجاد اشتغال و تقویت مشارکت مردمی، الگویی برای توسعه پایدار روستایی ارائه می‌دهند. موفقیت نهایی این طرح‌ها به همکاری بین‌بخشی و تداوم حمایت‌های دولت وابسته است.
منابع: گزارش‌های رسمی موسسه جهاد توسعه و مصاحبه‌های منتشرشده استخراج شده است .