بذرهای امید؛ از پژوهش تا تولید انبوه بذرهای دانه‌های روغنی
پایگاه خبری داوان نیوز: در شرایطی که تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی، چالش‌های متعددی را برای کشاورزی و امنیت غذایی کشور ایجاد کرده، تمرکز بر تولید بذرهای سازگار و مقاوم به عنوان یک راهبرد کلیدی بیش از پیش اهمیت یافته است.
در حاشیه نهمین نمایشگاه نهاده‌های کشاورزی ساری، با مهندس شایان حسین‌پور، کارشناس تولید شرکت توسعه کشت دانه‌های روغنی، به گفت‌وگو نشستیم. وی در این گفت‌وگو از تلاش این شرکت برای تولید بذرهای اختصاصی دانه‌های روغنی مانند کلزا، سویا و کتان خبر داد که نه تنها با شرایط اقلیمی مناطق شمالی کشور سازگار هستند، بلکه با پیش‌بینی روند گرمایش زمین، برای مقاومت در برابر گرما و خشکی نیز طراحی شده‌اند.
این مصاحبه نگاهی دارد به دستاوردهای اخیر، چالش‌های پیش‌روی بخش خصوصی و نقش کلانی که همکاری با مراکز تحقیقاتی در این مسیر ایفا می‌کند.
داوان نیوز: ضمن تشکر از شما برای حضور در این گفت‌وگو، لطفاً خودتان را معرفی کرده و درباره فعالیت‌های شرکت در حوزه دانه‌های روغنی توضیح دهید.
حسین‌پور: من شایان حسین‌پور، کارشناس تولید بذر دانه‌های روغنی در استان مازندران هستم. فعالیت شرکت ما در زمینه تولید بذر ارقام مختلف دانه‌های روغنی مانند کلزا، کتان، گلرنگ و به‌ویژه سویا است. ما هم توزیع‌کننده ارقام شناخته‌شده‌ای مانند «هایولا» هستیم و هم تمرکز اصلی‌مان بر تولید بذرهای اختصاصی خودمان است. به عنوان مثال، امسال حدود ۶۵ تن بذر رقم «مهتاب» تولید و در استان‌های شمالی مانند مازندران و گلستان، و همچنین استان‌هایی مانند اردبیل، خوزستان و ایلام توزیع کردیم. این موفقیت نشان می‌دهد مسیر درستی را در پیش گرفته‌ایم.
داوان نیوز: در مورد ارقام تولیدی شرکت در محصولاتی مانند کتان هم توضیح می‌دهید؟
حسین‌پور: بله. در کتان، ارقامی مانند «دشت ناز»، «رایکا ۱۴۰۴»، «گلچین ۱۴۹۷» و «تکاپو ۱۳۹۷» را تولید کرده‌ایم. برنامه ما توسعه همین الگو برای سایر دانه‌های روغنی است. علاوه بر این، برای کشت تابستانه، ارقام سویا مانند «آرین» را توسعه داده‌ایم که مقاوم به بیماری‌های ویروسی شایع در شمال کشور است و عملکردی بین ۳ تا ۵ تن در هکتار دارد. این رقم به دلیل ویژگی‌های مطلوب، هم برای مصرف آجیلی و هم به عنوان دانه روغنی، بازارپسندی بالایی دارد.
داوان نیوز: آیا این بذرها برای تمام اقلیم‌ها مناسب هستند یا تنها برای مناطق خاصی تولید می‌شوند؟
حسین‌پور: تمرکز ما عمدتاً بر تولید ارقام سازگار با مناطق گرم و معتدل مانند مازندران است. اما با توجه به تغییرات اقلیمی و افزایش دما در سراسر کشور، چشم‌انداز وسیع‌تری داریم و درصدد تولید ارقام مقاوم به گرما و خشکی هستیم تا کشاورزی کشور از این پدیده‌ها عقب نماند.
داوان نیوز: همکاری شما با مراکز تحقیقاتی چگونه است؟
حسین‌پور: رابطه بسیار نزدیک و تنگاتنگی با مرکز تحقیقات داریم. شرکت ما علاوه بر توزیع، تولیدکننده بذرهای اختصاصی است و برای دریافت مجوزها و تأیید استانداردها، نیازمند همکاری با مؤسسه تحقیقات اصلاح بذر و نهال هستیم. این مرکز به طور مرتب مزارع بذری ما را رصد می‌کند. پشت تمام موفقیت‌های ما، زحمات تیم پژوهشی مرکز تحقیقات قرار دارد که سال‌ها روی توسعه این ارقام کار کرده‌اند.
داوان نیوز: بازخورد کشاورزان از بذرهای تولیدی شما چگونه بوده است؟
حسین‌پور: امسال حدود ۵۵ تا ۶۰ تن بذر تولید و به فروش رساندیم. این استقبال نشان‌دهنده اعتماد کشاورزان به ماست. شرکت ما با سابقه طولانی در حوزه دانه‌های روغنی، این اطمینان را به کشاورزان داده که در شرایط سخت کنارشان هستیم.
داوان نیوز: مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی تولید بذر در کشور چیست؟
حسین‌پور: بذر، اقتصاد و امنیت غذایی کشور را تشکیل می‌دهد و به تبع آن، حساسیت‌ها و چالش‌های بسیاری دارد. شرایط اقتصادی بر تمام شرکت‌ها از جمله ما تأثیر گذاشته است، اما با مدیریت صحیح و نوآوری در تیم تحقیقاتی، در تلاش هستیم این چالش‌ها را پشت سر بگذاریم و مسیر تولید را هموار کنیم.
داوان نیوز: درخواست شما از نهادهای دولتی و مراکز تحقیقاتی چیست؟
حسین‌پور: درخواست اول ما، تسهیل فرآیندهای تولید بذر است. اگرچه استانداردهای سخت‌گیرانه لازم است، اما امکانات کنونی برای رسیدن به این استانداردها کافی نیست. ارائه وام و کمک‌های مالی به شرکت‌های خصوصی ، می‌تواند شرایط را بهبود بخشد. علاوه بر این، حمایت معنوی نهادهایی مانند جهاد کشاورزی و مرکز بذر و نهال نیز ضروری است؛ برای مثال، آن‌ها می‌توانند کشاورزان را به استفاده از بذرهای باکیفیت شرکت‌های معتبر ترغیب کنند. این حمایت‌ها باید دوطرفه باشد تا شرکت‌های خصوصی به تنهایی بار این مسئولیت را به دوش نکشند.
داوان نیوز: در تولید بذرها، مسئله مقاومت به بیماری‌ها چطور لحاظ شده است؟
حسین‌پور: این موضوع به طور کامل در برنامه‌های ما گنجانده شده است. با توجه به این که ریاست مرکز تحقیقات ما، متخصص بیماری‌های گیاهی هستند، علاوه بر توجه به تغییرات اقلیمی، مقاومت به بیماری‌ها نیز در اولویت ماست. به عنوان مثال، ارقام سویای ما نسبت به بیماری پوستی زغالی مقاوم هستند و ارقام دیگری نیز داریم که متحمل بیماری‌هایی مانند ساق سیاه و اسکورتینیا می‌باشند.
داوان نیوز: از وقتی که در اختیار ما گذاشتید، سپاسگزاریم.
حسین‌پور: من نیز از شما متشکرم.