هلال حاصلخیز؛ خاستگاه کشت انگور در جهان
پایگاه خبری داوان نیوز: کشت انگور از جمله کهن‌ترین فعالیت‌های کشاورزی در تمدن بشری به شمار می‌رود و پیشینه‌‌ی آن به 6 تا 8هزار سال پیش از میلاد مسیح در منطقه‌ی هلال حاصلخیز بازمی‌گردد که شامل غرب ایران، شمال عراق، سوریه، لبنان، فلسطین، شمال اردن و بخش‌هایی از مصر (دلتا و دره‌ی نیل) و جنوب شرقی ترکیه است.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی (DA1news): منطقه‌ی هلال حاصلخیز به دلیل خاک خاصلخیز، آب‌وهوای مدیترانه‌ای و آب‌های فراوان دجله و فرات و نیل، برای رشد گیاهان باغی، به‌ویژه انگور، بسیار مناسب بوده است.
ترکیه، قفقاز (گرجستان، ارمنستان، آذربایجان)، هند و چین از مهمترین تولیدکنندگان انگور در قاره‌ی آسیا بوده‌اند. کشت انگور از طریق ایران به هند رسید. انگور همچنین در حدود 1000 سال پیش از میلاد در دوران سلسله‌ی هان ازطریق جاده‌ی ابریشم با انگور آشنا شد. ایران، ترکیه، چین و هند امروزه نیز در زمره‌ی بزرگ‌ترین تولیدکنندگان انگور جهان قرار دارند.
تاریخچه‌ی کشت انگور در ایران
در ایران نیز شواهدی از فرهنگ انگور و فراوری آن در تمدن ایلامی و همچنین تمدن زاگرس (مانند گورستان حسنلو و تپه گیان نهاوند) دیده شده است. در محوطه‌ی باستانی تپه‌ی حاجی فیروز در نزدیکی دریاچه‌ی ارومیه، کوزه‌هایی از انگور فراوری‌شده کشف شده که قدمت آنها به 5400 سال قبل از میلاد بازمی‌گردد.
ایران از زیستگاههای طبیعی انگور وحشی بویژه در کوه‌های زاگرس و البرز، آذربایجان، کردستان، لرستان، فارس و خراسان بوده است. تنوع آب‌وهوایی ایران سبب شده که بیش از 70 نوع شناخته‌شده‌ی بومی انگور در آن رشد کند.
ایرانیان باستان نه‌تنها انگور را برای خوردن کشت می‌کردند، بلکه از این میوه در تولید شراب، سرکه، کشمش و شیره‌ی انگور و حتی استفاده‌های آیینی و دارویی استفاده می‌کردند.
انگور همچنین در تمدن‌های ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی نقش مهمی در کشاورزی، آیین‌ها و اقتصاد داشته است. پس از ورد اسلام به ایران نیز این میوه همچنان نقش مهمی در کشاورزی داشته است. صفویان در مناطقی مانند قزوین، تبریز، شیراز و اصفهان به کاشت گسترده‌ی انگور پراختند و در دوره‌ی قاجار شهرهای ملایر، تاکستان، شاهرود، ارومیه، ابهر، خرم‌دره و مراغه به قطب‌های انگورکاری بدل شدند.
ایران امروزه یکی از 10 کشور نخست تولید انگور در جهان است. بیش از 90 درصد انگور تولیدی در ایران برای مصرف تازه، کشمش، شیره، سرکه و آبغوره استفاده می‌شود. در حال حاضر استان‌های همدان، قزوین، کردستان، آذربایجان غربی، زنجان، فارس، خراسان رضوی، لرستان و اصفهان، مهمترین تولیدکنندگان انگور کشور هستند.
از میان مهمترین انواع بومی انگور ایران می‌توان به بی‌دانه‌ی سفید، ریش‌بابا، شاهانی، عسگری، فخری و یاقوتی اشاره کرد.
کشت انگور در قاره‌ی آمریکا
قاره‌ی آمریکا پییش از ورود اروپایی‌ها انگورهای بومی مختلفی داشته که عمدتاً وحشی بوده‌اند. بومیان آمریکای شمالی و جنوبی از این انگورهای برای مصرف تازه، تهیه‌ی خوراک و برخی نوشیدنی‌های محلی استفاده می‌کردند، اما کشت سازمان‌یافته و تولید انبوه انگور وجود نداشت.
کشت انگور در قاره‌ی آمریکا پس از ورود استعمارگان اسپانیایی در قرن 15 و 16 میلادی آغاز شد و اولین باغ‌های انگور در آمریکای جنوبی (شیلی و آرژانتین) و آمریکای مرکزی ایجاد شد.
در اواسط قرن 19 میلادی کشت انگور در ماساچوست و نیویورک توسعه یافت و مهاجران آلمانی نیز در ایالت‌های اوهایو و میسوری شورع به کاشت انگور کردند. از همین قرن به بعد کالیفرنیا به‌تدریج به قطب تولید انگور در ایالات متحده تبدیل شد. امروزه ایالات متحده و کشورهای آمریکای لاتین از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان انگور جهان هستند.
انگور در قاره‌ی اروپا
نخستین نشانه‌های کشت انگور در قاره‌ی اروپا به حدود 6هزار سال پیش بازمی‌گردد. یونانیان باستان نقش مهمی در تولید انگور داشتند و آن را به دیگر مناطق اروپا نیز منتقل کردند.
رومیان باستان نیز کشت انگور را در سراسر امپراتوری خود گسترش دادند. قدمت پرورش انگور در توسکانی ایتالیا و بوردوی فرانسه به دوران روم باستان بازمی‌گردد.
در قرون وسطی کلیساها و صومعه‌ها نقش مهمی در گسترش کشت انگور داشتند و در بسیاری از صومعه‌ها باغ انگور وجود داشت.
در قرون جدید کشت انگور در اروپا گسترش بیشتری یافت. امروزه کشورهای ایتالیا، اسپانیا، فرانسه و آلمان از مهمترین تولیدکنندگان انگور در قاره‌ی اروپا هستند.
تاریخچه‌ی کشت انگور در قاره‌ی آفریقا
انگور به احتمال زیاد از خاورمیانه به شمال آفریقا وارد شده است. شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهد که کشت انگور از حدود 3هزار سال پیش از میلاد در مصر باستان رایج بوده است. مناطق ساحلی مدیترانه در شمال آفریقا (مراکش، الجزایر، تونس و لیبی) به دلیل اقلیم مدیترانه‌ای برای کشت انگور مناسب بوده‌اند.
اولین کشت انگور در جنوب آفریقا به سال 1659 برمی‌گردد که مستعمره‌نشینان هلندی باغ‌های انگوری را در مطقه‌ی کیپ‌تاون ایجاد کردند. امروزه آفریقای جنوبی یکی از تولیدکنندگان مهم انگور جهان است.
انگور در اقیانوسیه
کشت انگور در استرالیا از اوائل قرن 19 میلادی آغاز شد. اولین تاک‌های انگور را مهاجران بریتانیایی در دهه‌ی 1820 به استرالیا وارد کردند. نیو ساوت ولز، ویکتوریا، استرالیای جنوب و استرالیای غربی نخستین مناطق کشت انگور در استرالیا بودند.
کشت انگور در نیوزیلند نیز از قرن 19 آغاز شد، اما رشد واقعی صنعت کشت انگور از دهه‌ی 1970 آغاز شد.
اقلیم‌های مدیترانه‌ای، اقیانوسی و نیمه‌خشک برخی مناطق اقیانوسیه برای کشت انگور مناسب هستند. خاک متنوع، بارندگی متعادل و تابش زیاد خورشید به کیفیت انگورهای این قاره کمک می‌کند.