پایگاه خبری داوان نیوز: معاون سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، با هشدار درباره وضعیت بحرانی خاک کشور، از فرسایش چند برابری و کاهش مواد آلی خاک به عنوان چالش‌های اصلی نام برد و بر لزوم تغییر نگاه صرف به مقوله آب و حفاظت جدی از خاک تأکید کرد.

به گزارش داوان نیوز، ابوالفضل فرجی، معاون سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و رئیس مؤسسه آموزش و ترویج کشاورزی، در مراسم تبریک روز جهانی خاک و همزمان با آغاز به کار “دهمین کاروان ترویج بهره‌وری کشاورزی”، با اشاره به چالش‌های عمده منابع خاکی کشور گفت: متأسفانه نگاه‌ها هنوز عمدتاً به سمت چالش آب معطوف است، در حالی که باید به شکلی جدی‌تر همگان را به مراقبت از خاک دعوت کنیم.

وی کاهش پیوسته و نگران‌کننده «مواد آلی خاک» را یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها دانست و افزود: میزان فرسایش خاک در ایران چندین برابر میانگین جهانی است؛ به حدی که فرآیند طبیعی خاک‌سازی قادر به جبران آن نیست.

معاون سازمان تات، «آلودگی خاک در مناطق شهری و پیوند آن با آلودگی منابع آبی» را از دیگر مشکلات برشمرد و اظهار امیدواری کرد که با بهره‌گیری از تمامی ظرفیت‌ها، بتوان این چالش‌ها را به صورت روزافزون مدیریت و کاهش داد.

فرجی در ادامه با تقدیر از کلیه دست‌اندرکاران برگزاری این کاروان ترویجی، از سازمان‌های شهرداری و دهیاری، معاونت‌های عمرانی استانداری‌ها، معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، سازمان‌های جهاد کشاورزی استان‌ها، مؤسسات تحقیقاتی و به ویژه دبیرخانه تدبیر و نظارت ملی، تشکر کرد.

این مقام مسئول در پایان، تحقق شعار «خاک‌های سالم، پیش‌نیاز شهرهای سالم» را منوط به مشارکت و همکاری جمعی دانست و بیان کرد: امیدواریم با همکاری یکدیگر بتوانیم گام‌های مؤثری در این مسیر برداریم.

پایگاه خبری داوان نیوز: با پیام رئیس سازمان تات دهمین کاروان سراسری ترویج بهره‌وری کشاورزی به مناسبت روز جهانی خاک و با تمرکز بر حفاظت از خاک  آغاز شد.

به گزارش داوان نیوز، دهمین کاروان سراسری ترویج بهره‌وری کشاورزی، همزمان با روز جهانی خاک، با پیامی از سوی دکتر غلامرضا گل محمدی، معاون وزیر جهاد کشاورزی  و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (تات)، به صورت وبیناری و سراسری در کشور آغاز به کار کرد.

در این مراسم، دکتر گل محمدی با تبریک روز جهانی خاک، این عنصر را پایه اصلی تولید غذا در کنار آب و بذر دانست و شعار امسال این روز را «حفاظت از خاک، با مشارکت همه» عنوان کرد. وی بر ضرورت فرهنگ‌سازی برای نگهداشت خاک و جلوگیری از آلودگی آن تأکید نمود.

معاون وزیر جهاد کشاورزی، شهرداری‌ها را بازیگران کلیدی در این زمینه خواند و گفت: «شهرداری‌ها می‌توانند با مدیریت پسماند و به‌ویژه با جلوگیری از تغییر کاربری غیراصولی اراضی کشاورزی، به حفظ خاک کمک کنند. تغییر کاربری، امنیت غذایی کشور را به مخاطره می‌اندازد.»

وی با بیان مشاهدات خود از کشور چین، به الگوی حفظ اراضی کشاورزی حتی در حاشیه شهرها و جاده‌ها اشاره کرد و در مقایسه گفت: «امروز متأسفانه در حاشیه بسیاری از شهرهای ما، تغییر کاربری گسترده و ساخت‌وسازهای غیرضروری به چشم می‌خورد.»

خاک، زیربنای امنیت غذایی و ملی
دکتر گلم حمدی در ادامه، حفظ خاک را امری حیاتی برای دستیابی به آب و غذای سالم و پایداری تولید دانست و افزود: «امنیت غذایی یکی از ارکان امنیت ملی است و جنگ‌های آینده می‌تواند بر سر آب و غذا باشد. بنابراین نباید به بهانه‌هایی مانند امکان واردات، از تولید و حفاظت از منابع پایه مانند خاک غافل شویم.»

وی در پایان، از رسانه ملی، رسانه‌های مجازی و تمامی دست‌اندرکاران اجرایی این کاروان در سطح استان‌ها، به‌ویژه استاندار و رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان که میزبان این وبینار بودند، تقدیر کرد.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، این کاروان ترویجی با هدف فرهنگ‌سازی و جلب مشارکت همگانی برای حفظ سرمایه ملی خاک در سراسر کشور در حال برگزاری است.

این حرکت ملی که با حضور شورای های اسلامی شهر، شوراهای اسلامی روستاها و با همکاری ادارات ترویج استان‌ها و مشارکت فعال کشاورزان پیشرو، کارشناسان و مروجین پهنه برگزار می‌شود، بر تبیین اهمیت خاک سالم به عنوان بستر اصلی تولیدات کشاورزی و امنیت غذایی تاکید دارد.

پایگاه خبری داوان نیوز: دکتر مجید آنجفی، معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی، با اشاره به بحران شدید منابع آبی و فرسایش خاک در کشور، از «ناهمخوانی جدی» تکالیف تعریف‌شده در قوانین بالادستی (مانند برنامه هفتم توسعه) با واقعیت موجود منابع آب و خاک کشور انتقاد کرد.

به گزارش خبرنگار ما، آنجفی در نوزدهمین کنگره علوم خاک ایران با بیان اینکه «بر اثر اشتباهات مدیریتی» کشور در حوزه منابع، پیش‌بینی‌های مربوط به سال ۱۴۱۱ برای مصرف ۵۱ میلیارد مترمکعب آب در بخش کشاورزی، هم‌اکنون محقق شده است، اظهار داشت: «امسال وزارت نیرو رسماً اعلام کرده که بیش از ۵۱ میلیارد مترمکعب آب در اختیار بخش کشاورزی قرار نخواهد گرفت.»

تنش بین قانون و واقعیت
دکتر آنجفی با اشاره به تکالیفی مانند «رساندن ضریب امنیت غذایی به ۹۰ درصد» و «افزایش ۴۰ درصدی تولید دانه‌های روغنی» در برنامه توسعه، این قوانین را نیازمند اصلاح ریشه‌ای دانست و تصریح کرد: این تکالیف با میزان منابع و تهدیدهای موجود در منابع آب و خاک کشور همخوانی ندارند. وی از آغاز مکاتبات و پیگیری‌های جدی برای تعدیل این تکالیف به گونه‌ای متناسب با وضعیت منابع خبر داد.

شاخص‌های بحرانی و اهداف کلیدی
معاون وزیر جهاد کشاورزی به ارائه آمارهای تامل‌برانگیزی پرداخت:
– آب: بهره‌وری کنونی مصرف آب در بخش کشاورزی ۱.۵ کیلوگرم به ازای هر مترمکعب است، در حالی که بر اساس اهداف برنامه‌ای باید به عدد ۲.۶ کیلوگرم برسد.
– خاک: میزان فرسایش خاک در کشور به طور متوسط ۱۶ تن در هکتار در سال است و برنامه‌ریزی شده این رقم به حدود ۱۳ تن کاهش یابد.

روندها و دستاوردهای نسبی
وی با اشاره به روند بلندمدت، خاطرنشان کرد: اگرچه سطح زیر کشت در برخی محصولات روندی کاهشی یا ثابت داشته و میزان آب مصرفی در بخش کشاورزی نیز به شدت کاهش یافته (از ۱۶ هزار به حدود ۴ هزار مترمکعب در هکتار برای برخی محصولات مانند حبوبات)، اما تولیدات کشاورزی به لطف ارقام جدید و تکنیک‌های نوین روندی صعودی داشته‌اند. این امر حاکی از افزایش بهره‌وری و نفوذ دانش در بخش است.

احیای یک اولویت فراموش‌شده: «کشاورزی حفاظتی»
دکتر آنجفی یکی از راهکارهای اصلی عبور از بحران را احیای «کشاورزی حفاظتی» عنوان کرد که به گفته وی متاسفانه «به حاشیه رفته و از درجه اهمیت خارج شده بود.» وی اعلام کرد این موضوع در اولویت اصلی برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته و از حمایت وزیر و مشارکت محققان و اساتید برجسته در این حوزه بهره‌مند خواهد شد.
وی با اشاره به سابقه ۹۰ ساله این روش علمی در دنیا پس از بحران‌های مشابه، آمار ایران را در مقایسه با جهان ناچیز خواند: حدود ۶۰۰ هزار هکتار از اراضی کشور تحت اصول کشاورزی حفاظتی قرار دارد، در حالی که این رقم در جهان به ۲۰۵ میلیون هکتار می‌رسد.

اقدامات عملی و درخواست همکاری
معاون وزیر از تعیین «کارشناسان معین» و برگزاری کارگاه‌های آموزشی در استان‌ها با عنوان «قهرمانان خاک» خبر داد و خطاب به جامعه علمی حاضر در کنگره تاکید کرد: دست یاری به سوی همه شما بزرگان دراز می‌کنم… در این اتاق فکر به ما کمک کنید. وی بر ضرورت تلاش جدی‌تر در حوزه ماشین‌آلات، مکانیزاسیون و به ویژه «تغذیه مناسب خاک» که از نظر درصد ماده آلی در وضعیت مطلوبی نیست، تاکید کرد.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی سخنان دکتر آنجفی حاکی از اعتراف به یک «شکاف ساختاری» بین اهداف توسعۀ قانون گذاری شده (تصویب‌شده در قوانین) و حدود اکولوژیک کشور است. راهکار پیشنهادی وی، به جای اصرار بر تحقق اعداد از پیش تعیین شده در قوانین، «تعدیل تکالیف» و «شتاب‌بخشی به بهره‌وری» از طریق احیای روش‌های علمیی مانند کشاورزی حفاظتی و جلب مشارکت گسترده‌تر جامعه علمی است. این رویکرد، نشان‌دهنده تغییر قابل توجهی در گفتمان مدیریت کشاورزی کشور به سمت پذیرش واقعیت‌های محیط زیستی است.