آینده نمایشگاههای کشاورزی ایران؛ افول یا تحول؟
پایگاه خبری داوان نیوز: بخش کشاورزی با سهم ۱۰ درصدی در تولید ناخالص داخلی و اشتغال ۱۶ درصدی نیروی کار، یکی از محورهای اصلی اقتصاد ایران محسوب میشود. در این میان، نمایشگاههای تخصصی کشاورزی بستری برای معرفی فناوریهای نوین، ایجاد شبکههای تجاری و تبادل دانش فنی فراهم میکنند. بر اساس آمارهای موجود، تنها نمایشگاه نهاده های کشاورزی تهران با حضور ۳۵۰ شرکت برگزار شده که نشاندهنده اهمیت این رویدادهاست .
به گزارش محسن شکربگی، خبرنگار داوان نیوز، نمایشگاههای تخصصی کشاورزی به عنوان ویترینی از دستاوردها و فناوریهای این صنعت، نقش حیاتی در توسعه و پیشرفت بخش کشاورزی ایران ایفا میکنند. این گزارش به بررسی تأثیرات این نمایشگاهها با تمرکز بر نمایشگاههای نهادههای کشاورزی، تجهیزات آبیاری و ماشینآلات کشاورزی پرداخته و جایگاه تولیدکنندگان داخلی را در این رویدادها تحلیل میکند.
نقاط قوت نمایشگاه های کشاورزی
۱. معرفی فناوری های نوین
نمایشگاههای کشاورزی محلی برای ارائه آخرین دستاوردهای فناورانه در حوزههای مختلف کشاورزی هستند. به عنوان مثال، نمایشگاه ماشین آلات و ادوات کشاورزی اهواز، سیستمهای آبیاری هوشمند و تراکتورهای خودران را معرفی میکند که باعث افزایش بهرهوری و کاهش مصرف آب میشوند .
۲. شبکه سازی و ایجاد ارتباطات تجاری
این نمایشگاهها زمینه تعامل مستقیم بین تولیدکنندگان، توزیعکنندگان و مصرفکنندگان را فراهم میکنند. برپایه گزارشهای موجود، نمایشگاه بینالمللی اهواز با حضور ۱۳۰ شرکت داخلی و خارجی، فضای رقابتی سازندهای ایجاد کرده است .
۳. آموزش و توانمندسازی بهره برداران
برگزاری کارگاه های آموزشی و سمینارهای تخصصی از جمله نقاط قوت این نمایشگاه هاست. این رویدادها امکان آشنایی با روشهای نوین کشاورزی و استانداردهای جهانی را برای کشاورزان و متخصصان فراهم میکنند .
۴. حمایت از تولید داخلی
نمایشگاهها بستری برای معرفی محصولات داخلی و نمایش توانمندیهای تولیدکنندگان ایرانی هستند. شرکت رام صنعت بهاره به عنوان نمونه موفق، ماشینآلات بوجاری با طراحی مهندسی بومی را در نمایشگاه گرگان ارائه میدهد .
۵. تبادل تجربیات بین المللی
با وجود چالشهای ناشی از تحریمها، این نمایشگاهها امکان آشنایی با دستاوردهای جهانی را فراهم میکنند. نمایشگاه کشاورزی سوریه نمونه موفقی از تعاملات بین المللی است که زمینه صادرات محصولات ایرانی را فراهم کرده است.
نقاط ضعف نمایشگاه های کشاورزی
۱. کمبود حضور بین المللی
با وجود عنوان “بین المللی” برای بسیاری از این نمایشگاهها، غیبت شرکتهای خارجی مشهود است. به گفته یکی از مسئولان اتحادیه تولیدکنندگان محصولات کشاورزی: “با عنوان و اسم بین المللی بودن اتفاق خاصی نمیافتد مگر آنکه با شرکتهای بین المللی ارتباط برقرار کنیم” .
۲. عدم حضور تخصصی بازدیدکنندگان
در بسیاری از نمایشگاهها، بازدیدکنندگان عام حضور پررنگتری نسبت به متخصصان حوزه دارند. این مسئله باعث کاهش اثربخشی نمایشگاهها شده است .
۳. ضعف در برنامه ریزی و پیگیری
عدم برنامه ریزی مدون برای بازدیدکنندگان و ضعف در پیگیری پس از نمایشگاه از دیگر نقاط ضعف است. بسیاری از بازدیدها بدون هدف خاصی انجام شده و تبدیل به تعاملات پایدار تجاری نمیشوند .
۴. مشکلات ساختاری و حمایتی
کمبود حمایت نهادهای دولتی از جمله وزارت جهاد کشاورزی، بازرگانی و گمرک از این نمایشگاهها مشهود است. این امر باعث کاهش تأثیرگذاری کلان نمایشگاهها بر توسعه بخش کشاورزی شده است .
۵. ضعف در برندسازی و بازاریابی
عدم برندینگ مناسب صنایع کشاورزی ایران باعث شده است که حتی تولیدات باکیفیت نتوانند به خوبی در بازارهای جهانی معرفی شوند .
جایگاه تولیدکنندگان داخلی در نمایشگاه های کشاورزی
۱. شرکت های دانش بنیان و نوآوری
شرکتهای دانشبنیان نقش پررنگی در نمایشگاههای کشاورزی ایفا میکنند. به گفته مسئولان سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، این شرکتها توانسته اند ۸ تا ۱۰ ترکیب کم خطر برای سلامت محصولات کشاورزی معرفی کنند .
۲. توانمندی های فنی و مهندسی
تولیدکنندگان داخلی نشان داده اند که توانایی طراحی و تولید ماشین آلات متناسب با شرایط اقلیمی ایران را دارند.
۳. چالش های پیش رو
با این وجود، تولیدکنندگان داخلی با چالشهای متعددی روبرو هستند. بر اساس آمارها، درصد بالایی از نهاده های کشاورزی وارداتی است و تنها ۲ درصد بذرهای هیبریدی در داخل تولید میشوند .
۴. نقش آفرینی در توسعه پایدار
تولیدکنندگان داخلی با حضور در نمایشگاهها، تعهد خود به کشاورزی پایدار را نشان میدهند. توسعه ماشین آلات کم مصرف و سیستمهای آبیاری کارآمد از جمله دستاوردهای این شرکت هاست .
۵. همکاری با نهادهای تحقیقاتی
ارتباط مؤثر با مراکز علمی و تحقیقاتی از دیگر ویژگیهای تولیدکنندگان داخلی است. این همکاریها منجر به توسعه محصولات نوآورانه شده که پاسخگوی نیازهای خاص کشاورزی ایران هستند.
راهکارهای بهبود نمایشگاه های کشاورزی
۱. بین المللی سازی واقعی
دعوت هدفمند از شرکتهای کشورهای همسایه و منطقه میتواند به بین المللی شدن واقعی نمایشگاهها کمک کند. ایجاد زیرساختهای لازم برای حضور شرکتهای خارجی از جمله الزامات این امر است .
۲. تخصصی تر کردن فضای نمایشگاه
محدود کردن ورود به متخصصان حوزه کشاورزی و ایجاد فضای تخصصی برای تعاملات فنی میتواند اثربخشی نمایشگاهها را افزایش دهد .
۳. برنامه ریزی بلندمدت
تدوین برنامه استراتژیک برای نمایشگاهها با مشارکت تمام ذینفعان شامل تولیدکنندگان، دولت و مراکز علمی ضروری است. این برنامه باید پیوند مستمر بین نمایشگاه و توسعه بخش کشاورزی را تضمین کند .
۴. حمایت دولت و نهادهای مرتبط
همکاری وزارتخانه های مرتبط شامل جهاد کشاورزی، صنعت و بازرگانی در قالب ارائه تسهیلات مالی و حمایتهای لجستیکی میتواند به ارتقای کیفیت نمایشگاهها کمک کند .
۵. توسعه ارتباطات دیپلماتیک
استفاده از روابط دیپلماتیک برای جلب مشارکت شرکتهای خارجی و توسعه همکاریهای بین المللی در حوزه کشاورزی از دیگر راهکارهای بهبود نمایشگاههاست .
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، نمایشگاههای کشاورزی در ایران با وجود نقاط قوت قابل توجه در معرفی فناوریهای نوین و شبکهسازی تجاری، با چالشهای مهمی در زمینه بین المللی شدن و حضور تخصصی روبرو هستند. تولیدکنندگان داخلی با وجود توانمندیهای فنی و نوآوری، هنوز نتوانستهاند به طور کامل از پتانسیل این نمایشگاهها برای توسعه بازار و دسترسی به فناوریهای روز استفاده کنند.
ارتقای کیفیت و اثربخشی این نمایشگاهها نیازمند عزم ملی و مشارکت تمام ذینفعان شامل تولیدکنندگان، دولت، مراکز علمی و بخش خصوصی است. با برنامه ریزی استراتژیک و اجرای راهکارهای پیشنهادی، میتوان نمایشگاههای کشاورزی ایران را به پلتفرمی مؤثر برای توسعه پایدار بخش کشاورزی تبدیل کرد.