تابستان گران کشاورزان؛ بحران کودهای شیمیایی

پایگاه خبری داوان نیوز: در ماه‌های اخیر، بخش کشاورزی ایران با افزایش بی‌سابقه قیمت کودهای شیمیایی مواجه شده است که این موضوع، تولید محصولات اساسی مانند گندم، برنج و صیفی‌جات را تحت تأثیر قرار داده است.

به گزارش ناهید حسینی، خبرنگار داوان نیوز؛ گرانی کودهای شیمیایی در تابستان ۱۴۰۴ ناشی از سیاست‌های اقتصادی دولت، افزایش نرخ ارز و کمبود گاز است. این بحران، امنیت غذایی کشور را تهدید می‌کند و نیازمند تدابیر فوری از سوی مسئولان است. در غیر این صورت، کشاورزان انگیزه خود را برای تولید از دست خواهند داد و ایران ممکن است با بحران غذایی روبرو شود. در این گزارش، به علل این گرانی، تأثیرات آن بر کشاورزی و واکنش‌های مسئولان می‌پردازیم.

وضعیت قیمت کودهای شیمیایی
– افزایش قیمت کود دولتی: قیمت هر کیسه ۵۰ کیلویی کود دولتی از ۳۹۵ هزار تومان در ابتدای سال به ۶۸۷ هزار تومان در مرداد و شهریور ۱۴۰۴ رسیده است.
– قیمت در بازار آزاد: در بازار آزاد، قیمت هر کیسه کود به بیش از ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان افزایش یافته است .
– افزایش قیمت کود اوره: قیمت کود اوره در یک سال گذشته ۷۴ درصد افزایش یافته و از ۳۹۵ هزار تومان به ۶۸۸ هزار تومان رسیده است .

علل گرانی کودهای شیمیایی
۱. افزایش نرخ تسعیر ارز و قیمت خوراک گاز
– افزایش نرخ تسعیر ارز در بودجه ۱۴۰۴ از ۴۰ هزار تومان به ۵۵ هزار تومان و ایجاد نرخ جدید ۷۰ هزار تومانی برای ارز تجاری، هزینه تولید کود را افزایش داده است .
– قیمت خوراک گاز صنایع پتروشیمی از هر مترمکعب ۵۹۰۰ تومان به ۱۲۹۰۰ تومان رسیده که بیش از دو برابر شده است .

۲. کمبود گاز و تعطیلی کارخانه‌های تولید کود
– به دلیل قطع گاز در زمستان، بسیاری از کارخانه‌های پتروشیمی تعطیل شدند و تولید کود کاهش یافت. به گفته رئیس اتاق اصناف کشاورزی ایران، ۶ کارخانه از ۷ کارخانه پتروشیمی کشور تعطیل شده‌اند .

۳. سیاست‌های دولتی و تغییر نظام یارانه‌ای
– حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی و جایگزینی آن با ارز نیمایی (۱۸۵۰۰ تومان) باعث افزایش هزینه واردات کود شده است .
– افزوده شدن مالیات ۹ درصدی بر کود و سم نیز به افزایش قیمت آن‌ها دامن زده است .

۴. وابستگی به مواد اولیه وارداتی و قیمت جهانی
– برخی مواد اولیه کود از خارج از کشور تأمین می‌شود و نوسانات قیمت جهانی بر بازار داخلی تأثیر گذاشته است .

تأثیر گرانی کود بر کشاورزی ایران
۱. کاهش انگیزه کشاورزان برای تولید
– افزایش هزینه تولید باعث شده است کشاورزان انگیزه خود را برای کشت محصولات استراتژیک مانند گندم از دست بدهند. به گفته کشاورزان، قیمت خرید تضمینی گندم (۲۰۵۰۰ تومان) توجیه اقتصادی ندارد .

۲. کاهش تولید محصولات اساسی
– کمبود کود و قیمت بالای آن، باعث کاهش تولید گندم و جو شده است. پیش‌بینی می‌شود ایران با چالش امنیت غذایی روبرو شود .

۳. افزایش قیمت مواد غذایی
– افزایش هزینه تولید، باعث افزایش قیمت نهایی محصولات کشاورزی شده و فشار بیشتری بر مصرف‌کنندگان وارد کرده است .

۴. تغییر الگوی کشت
– برخی کشاورزان به دلیل هزینه بالای تولید، به سمت کشت محصولات کم‌آب‌بر و با سود بالاتر رفته‌اند که ممکن است با سیاست‌های کلان کشاورزی کشور همخوانی نداشته باشد.

واکنش‌های رسمی و پیگیری‌ها
– وزارت جهاد کشاورزی برای تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات کود پیگیری کرده، اما این اقدام بی‌نتیجه مانده است .
– ستاد تنظیم بازار قیمت کودهای وارداتی را تعیین کرده است، اما این قیمت‌ها همچنان برای کشاورزان بالا است .
– اتاق اصناف کشاورزی خواستار افزایش قیمت خرید تضمینی گندم و مهار تورم شده است .

چشم‌انداز آینده
اگر این روند ادامه یابد، بخش کشاورزی ایران با کاهش تولید محصولات استراتژیک روبرو خواهد شد و ممکن است کشور مجدداً به واردات گندم وابسته شود. همچنین، افزایش قیمت مواد غذایی می‌تواند به ناآرامی‌های اجتماعی منجر شود.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، برای حل این مشکل، کارشناسان پیشنهاد می‌کنند:
– تأمین گاز پایدار برای صنایع پتروشیمی
– بازنگری در سیاست‌های ارزی و حمایت از تولید داخل
– پرداخت به موقع مطالبات کشاورزان و افزایش قیمت خرید تضمینی محصولات
– حمایت مستقیم از کشاورزان.