استان ها
طلای سبز؛ خوزستان، بهشت گمشده گیاهان دارویی
پایگاه خبری داوان نیوز: خوزستان با مساحتی حدود ۶۴,۰۵۷ کیلومتر مربع در جنوب غرب ایران و در کرانه خلیج فارس واقع شده است. این استان نه تنها در تولید محصولات استراتژیک کشاورزی مانند گندم، برنج و نیشکر پیشتاز است، بلکه در سالهای اخیر به عنوان تولیدکننده برتر گیاهان دارویی در کشور نیز مطرح شده است. وجود تنوع اقلیمی و دشتهای مستعد، خوزستان را به یکی از مناطق مهم برای کشت انواع گیاهان دارویی تبدیل کرده است.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی«داوان نیوز»، استان خوزستان به عنوان قطب اصلی کشاورزی ایران، با تولید ۱۷ میلیون تن محصولات کشاورزی، رتبه نخست کشور را در این حوزه به خود اختصاص داده است. این استان با برخورداری از چهار اقلیم مختلف آب و هوایی، اراضی حاصلخیز و منابع آبی فراوان، پتانسیل قابل توجهی برای کشت و توسعه گیاهان دارویی دارد. گزارش حاضر به بررسی جایگاه کشاورزی خوزستان در حوزه گیاهان دارویی، گونههای مهم، چالشها و فرصتهای پیش رو میپردازد.
وضعیت کشاورزی خوزستان: پیشینه و ظرفیتها
جایگاه ملی
خوزستان با تولید ۱۷.۵ میلیون تن انواع محصولات کشاورزی، قطب کشاورزی کشور محسوب می شود. این استان سهمی ۱۷ درصدی از تولیدات کشاورزی کشور دارد و در تولید محصولات استراتژیکی مانند گندم (۱۳ درصد)، جو (۸ درصد)، برنج (۹ درصد) و خرما (۱۷ درصد) جایگاه ویژهای دارد.
اراضی کشاورزی
این استان با دارا بودن بیش از ۱.۲ میلیون هکتار اراضی حاصلخیز، مقام اول در دارا بودن زمین مرغوب کشاورزی را در کشور دارد. همچنین حدود ۱.۳ میلیون هکتار از این اراضی زیر کشت محصولات مختلف قرار دارد.
توسعه کشت گیاهان دارویی در خوزستان
رشد کمی و کیفی
سطح زیر کشت گیاهان دارویی در خوزستان از ۲۶ هکتار در سال ۱۳۹۰ به ۲,۲۰۰ هکتار در سال ۱۳۹۸ افزایش یافته و میزان تولید نیز به ۱۶,۸۹۰ تن رسیده است. این رشد نشاندهنده توجه ویژه به این حوزه و پتانسیل بالای استان در تولید گیاهان دارویی است.
گونههای مهم دارویی
خوزستان با داشتن بیش از ۵۰ گونه دارویی با ارزش صادراتی و بیش از ۳۰ گونه مهم قابل کشت و توسعه، از تنوع چشمگیری در این حوزه برخوردار است. برخی از مهمترین گیاهان دارویی کشت شده در استان عبارتند از:
مرزه خوزستانی: گیاهی بومی با خواص ضدمیکروبی و ضدالتهابی.
هندوانه ابوجهل (حنظل): میوه آن خاصیت ملینی، ضدانگلی و کنترل دیابت دارد.
آویشن و بابونه: از گیاهان معطر با خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی.
چای ترش و استویا: به عنوان گیاهان دارویی و جایگزین طبیعی شکر.
ماریتیغال و گل گاوزبان: برای درمان بیماریهای کبدی و آرامبخشی.
شوید: تقویت کننده دستگاه گوارش و ضداسپاسم.
اسفرزه: در درمان ناراحتیهای گوارشی و التهاب مثانه.
مناطق اصلی کشت
شهرستانهای دزفول، رامهرمز، شوش، اندیمشک، باغملک، ایذه و حمیدیه از مهمترین مناطق تولید گیاهان دارویی در استان هستند.
مزیتها و فرصتها
تنوع اقلیمی
وجود چهار اقلیم مختلف آب و هوایی در خوزستان، امکان کشت انواع مختلف گیاهان دارویی با نیازهای اکولوژیکی متفاوت را فراهم کرده است.
موقعیت استراتژیک
هممرزی با کشورهای حوزه خلیج فارس که میتوانند مقاصدی برای صادرات محصولات کشاورزی باشند، یک مزیت مهم برای خوزستان محسوب میشود.
نیروی انسانی و اشتغالزایی
بخش کشاورزی حدود ۲۰ درصد اشتغال استان را به خود اختصاص داده است. توسعه کشت گیاهان دارویی میتواند به ایجاد اشتغال بیشتر و استفاده مطلوب از آب و خاک بینجامد.
چالشها و محدودیتها
تغییرات اقلیمی و کمآبی
تنشهای گرمایی، خشکسالی، سیل و کاهش منابع آب از مهمترین چالشهای بخش کشاورزی خوزستان است. این استان با وجود برخورداری از پنج رودخانه بزرگ، در سالهای اخیر با مشکل کمآبی دست و پنجه نرم میکند.
مشکلات ساختاری
سن بالا و کمسوادی بهرهبرداران: میانگین سنی بهرهبرداران کشاورزی ۵۴ سال است و پیشبینی میشود این رقم در آینده نزدیک به ۶۲ سال افزایش یابد. همچنین غالب آنان کمسواد یا بیسواد هستند.
ضعف در فرآوری و بستهبندی: خامفروشی یکی از معضلات اساسی این بخش است. کشاورزان گیاه برداشت شده را با قیمت پایین به افراد درجه ۲ و ۳ میفروشند.
نبود بازار مشخص و واحدهای فرآوری: عدم وجود بازار مشخص برای فروش محصولات تولیدی کشاورزان و واحدهای فرآوری اسانس و عرقیات گیاهی از دیگر مشکلات است.
کمبود نیروی انسانی متخصص: تنها کمتر از ۱ درصد از دانشآموزان استان در رشتههای کشاورزی تحصیل میکنند و تحصیل دانشآموزان دختر در این رشتهها صفر است.
راهکارها و چشمانداز آینده
توسعه پژوهش و فناوری
افزایش تولید منحصراً از طریق افزایش بهرهوری در سیستمهای تولیدی مبتنی بر دانش و فناوری نوین امکانپذیر است. مراکز تحقیقات و آموزش متولی اصلی تولید دانش و فناوری و انتقال آن به عرصههای تولید هستند.
اجرای الگوی کشت
اجرای الگوی کشت ملی که توسط سازمان تات تدوین شده، میتواند به اصلاح الگوی موجود کمک کند. در صورت اصلاح سالانه ۵ درصد الگوی کشت، پس از شش سال به الگویی مناسب و متناسب با منابع و محدودیتها خواهیم رسید.
توسعه صنایع فرآوری
توسعه صنایع بستهبندی و فرآوری گیاهان دارویی با هدف تأمین نیاز بازار داخلی و صادرات بسیار ضروری است. در این زمینه، حمایتهای لازم از سرمایهگذاران شامل آموزش، مشاوره و پرداخت تسهیلات باید صورت گیرد.
آموزش و تربیت نیروی انسانی
برای آینده، نیاز به تربیت کشاورزان باسواد، ماهر و توانمند داریم. توسعه هنرستانهای کشاورزی و هدایت تحصیلی دانشآموزان به سمت رشتههای کشاورزی توسط مسئولان استانی یک ضرورت اساسی است.
به گزارش خبرنگا ما، استان خوزستان با برخورداری از ظرفیتهای طبیعی بینظیر، تنوع اقلیمی و پیشینه قوی کشاورزی، پتانسیل تبدیل شدن به قطب اصلی تولید و صادرات گیاهان دارویی در ایران و حتی منطقه را دارد. با این وجود، برای تحقق این امر، نیاز به مدیریت یکپارچه، توسعه پژوهشهای کاربردی، تجهیز زیرساختهای فرآوری و تربیت نیروی انسانی متخصص احساس میشود. با برنامهریزی صحیح و سرمایهگذاری هدفمند، میتوان از این ظرفیت عظیم برای افزایش درآمد کشاورزان، ایجاد اشتغال پایدار و تقویت اقتصاد ملی بهره برداری نمود.
آذربایجان شرقی
رشد دو رقمی صادرات کشاورزی آذربایجان شرقی
صادرات کشاورزی آذربایجان شرقی در هفت ماهه نخست امسال روندی رو به رشد را تجربه کرد و از نظر ارزشی ۱۲ درصد و از نظر وزنی ۶ درصد افزایش یافت. بر اساس گزارش رسمی، ارزش این صادرات به بیش از ۲۳۳ میلیون دلار رسید که در این میان، خشکبار با سهم ۴۵ درصدی و ارزآوری چشمگیر ۲.۲۳ دلار به ازای هر کیلوگرم، ستاره درخشان میدان صادراتی بود.
پایگاه خبری داوان نیوز: آمارهای رسمی از رشد قابل توجه صادرات بخش کشاورزی و صنایع غذایی آذربایجان شرقی در هفت ماهه ابتدایی سال جاری حکایت دارد.
به گزارش خبرنگار ما و به نقل از پایگاه اطلاعرسانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی، شهرام شفیعی، رئیس این سازمان، اعلام کرد: صادرات این بخش در بازه زمانی فروردین تا پایان مهرماه سال ۱۴۰۴، از نظر ارزشی ۱۲ درصد و از نظر وزنی ۶ درصد رشد داشته است.
بر اساس این گزارش، حجم کلی صادرات محصولات کشاورزی و غذایی استان به ۱۹۵ هزار و ۳۷۳ تن با ارزش ۲۳۳.۷ میلیون دلار رسیده که میانگین ارزآوری هر کیلوگرم محصول را به ۱.۲۰ دلار میرساند.
شفیعی عملکرد صادرات خشکبار را «درخشان» توصیف کرد. این گروه سهمی ۴۵ درصدی از کل ارزش صادرات بخش کشاورزی استان را به خود اختصاص داده و با صادرات ۴۷ هزار و ۴۹۰ تن، ۱۰۵.۷ میلیون دلار ارزآوری داشته است. میانگین ارزش افزوده صادرات خشکبار معادل ۲.۲۳ دلار به ازای هر کیلوگرم ثبت شده است.
سهم سایر گروههای محصولی
– شیرینیجات، شکلات و فرآوردههای غلات با سهم ۲۷.۸۶ درصدی و ارزآوری ۶۵.۱ میلیون دلار در جایگاه دوم قرار گرفت.
– صنایع تبدیلی با صادرات ۲۵ هزار و ۸۵۹ تن، ۲۶.۳ میلیون دلار ارزآوری ایجاد کرد.
– محصولات لبنی با ۱۵.۷ میلیون دلار،
– میوه و ترهبار با ۱۵.۴ میلیون دلار،
– گل و گیاه، دارویی و زینتی با ۳.۱ میلیون دلار،
– و محصولات دامی با ۲.۳ میلیون دلار ارزآوری، دیگر سهمداران بازار صادرات کشاورزی استان بودهاند.
برنامهریزی برای توسعه پایدار صادرات
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی با تأکید بر نقش محوری صادرات در ارزآوری، تحرک تولید و توسعه روستایی، از برنامهریزی این سازمان برای توسعه کمی و کیفی صادرات خبر داد.
وی گفت: از طریق ارائه آموزشهای تخصصی، ارتقای کیفیت، رعایت استانداردهای بینالمللی و توسعه بستهبندی، از صادرکنندگان حمایت میکنیم و تلاش داریم مسیر صادرات محصولات کشاورزی استان بیش از پیش تسهیل و تقویت شود.
شفیعی در پایان خاطرنشان کرد: رشد صادرات در سالهای اخیر، نشاندهنده تقویت جایگاه آذربایجان شرقی در تجارت محصولات کشاورزی و نقشآفرینی پررنگتر آن در بازارهای بینالمللی است.
استان ها
شروع همکاریهای تخصصی ایران و چین
همکاری ایران و چین در حوزه راهبردی مکانیزاسیون کشاورزی با برگزاری نخستین دوره تخصصی مشترک وارد فاز عملیاتی شد. این برنامه که با میزبانی آکادمی علوم مکانیزاسیون کشاورزی چین برگزار شد، بستری برای تبادل دانش فنی و شناخت ظرفیتهای همکاری در زمینه تولید و بهینهسازی ماشینآلات کشاورزی با توجه به اقلیم مشابه دو کشور فراهم کرد.
پایگاه خبری داوان نیوز: نخستین دوره تخصصی توسعه مشترک مکانیزاسیون ایران و چین با حضور مدیران ارشد سه نهاد کلیدی کشور -وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صمت و سازمان برنامه و بودجه- در پکن و استان سینکیانگ برگزار شد.
به گزارش داوان نیوز به نقل از روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان، نخستین دوره تخصصی توسعه مشترک مکانیزاسیون ایران و چین، با میزبانی وزارت بازرگانی چین و در آکادمی علوم مکانیزاسیون کشاورزی این کشور در پکن، به صورت مشترک برگزار شد.
در این دوره آموزشی تخصصی، جمعی از مدیران و کارشناسان ارشد ایرانی از وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان برنامه و بودجه کشور حضور داشتند.
محورهای آموزشی و تبادل تجربیات
مطالب ارائه شده در این دوره، طیف وسیعی از موضوعات استراتژیک را پوشش میداد که از جمله آنها میتوان به «وضعیت کلی کشاورزی و کاربرد فناوری»، «قوانین و سیاستهای نظارت و ایمنی ماشینهای کشاورزی»، «نظام یکپارچهسازی سیستمهای کشاورزی و هوشمندسازی»، «تکنولوژیها و تجهیزات مبارزه با آفات» و همچنین «تاریخچه و روند تحول صنعت ماشینهای کشاورزی در چین» اشاره کرد.
بازدیدهای میدانی در استان سینکیانگ
برنامه این دوره، محدود به کلاسهای تئوری نبود و بخش عملی آن با سفر شرکتکنندگان به استان سینکیانگ چین تکمیل شد. این استان به دلیل وسعت زیاد (مشابه ایران)، جمعیت ۲۶ میلیونی و داشتن اقلیمی نزدیک به ایران، به عنوان مقصدی ایدهآل برای مشاهده عینی دستاوردهای کشاورزی و مکانیزاسیون چین انتخاب شد.
در این سفر، هیئت ایرانی از دانشگاه این استان، گروه مکانیک ماشینهای کشاورزی، کارگاههای آموزشی و پروژههای دانشجویی بازدید به عمل آورد. همچنین، مرکز تحقیقات کشاورزی سینکیانگ با آزمایشگاههای پیشرفته بیوتکنولوژی، سازههای گلخانهای مدرن و سیستمهای نوین آبیاری، میزبان делеگاران بود.
در ادامه، بازدید از چندین کارخانه تولید ماشینآلات کشاورزی و صنعتی، از جمله واحدهای تولید تراکتور، کمباین غلات، کمباین مخصوص فلفل، چاپر علوفه، پیکرهاسکر و کمباین پنبه، در دستور کار قرار گرفت.
اختتامیه و اعطای گواهی
آیین پایانی این دوره با حضور مدیران آکادمی میزبان و رایزن فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در چین، در آکادمی مکانیزاسیون کشاورزی پکن برگزار شد و گواهیهای پایان دوره به شرکتکنندگان اعطا گردید.
از جمله حاضران ایرانی در این دوره، خانم مهندس برزنونی، رئیس اداره فناوریهای مکانیزه سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان، بودند.
برگزاری این دوره، گامی در راستای توسعه همکاریهای فنی و تخصصی میان ایران و چین در حوزه کشاورزی و مکانیزاسیون پیشرفته ارزیابی میشود که میتواند زمینهساز انتقال دانش فنی و تجربیات نوین به داخل کشور باشد.
استان ها
کنترل بیولوژیک آفات؛ قدمهای سبز خراسان رضوی
طرح کنترل بیولوژیک آفات با استفاده از عوامل طبیعی، در ۸۳۰ هکتار از مزارع و باغات خراسان رضوی در حال اجراست تا با کاهش مصرف سموم، راه را برای تولید محصول سالم و دوستدار محیط زیست هموار کند.
پایگاه خبری داوان نیوز: رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی از اجرای گسترده «طرح کنترل بیولوژیک آفات» در سطح ۸۳۰ هکتار از مزارع و باغات این استان خبر داد.
به گزارش داوان نیوز، مجید جعفری، رئیس این سازمان اعلام کرد: این طرح با هدف حفظ محیط زیست، کاهش مصرف سموم شیمیایی و تولید محصول سالم، در مزارع گوجهفرنگی، پنبه و همچنین باغات انار استان به اجرا درآمده است.
وی افزود: در این روش، از دشمنان طبیعی آفات مانند کفشدوزکها، زنبورهای پارازیتوئید و سایر عوامل مفید برای مهار جمعیت آفات استفاده میشود که علاوه بر کارایی بالا، هیچ گونه باقیمانده سمی در محصول و محیط برجای نمیگذارد.
جعفری با اشاره به سیاستهای کلان وزارت جهاد کشاورزی در توسعه کشاورزی پایدار، تصریح کرد: گسترش این روشهای غیرشیمیایی در دستور کار قرار دارد و امسال با مشارکت خوب کشاورزان پیشرو، سطح قابلتوجهی زیر پوشش این طرح رفت.
به گفته وی، این اقدام علاوه بر کاهش هزینههای تولید برای کشاورزان، به سلامت محصول، حفظ تنوع زیستی و صادرات محصولات با استانداردهای بینالمللی کمک شایانی میکند.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، پیشبینی میشود با تداوم و توسعه کنترل بیولوژیک در سالهای آینده، مصرف سموم در این اراضی تا بیش از ۶۰ درصد کاهش یابد.
-
اقتصاد3 هفته پیشتغییر پارادایم در اقتصاد کشاورزی؛ از محدودیت منابع تا سازوکارهای نوین توسعه
-
دانستنی ها9 ماه پیشکسب و کار؛ شرایط ورود به شغل سم فروشی چیست؟
-
آموزش8 ماه پیشگام به گام با کاشت نهال های کشت بافتی خرمای مجول (قسمت اول؛ انتخاب زمین)
-
اسلایدر8 ماه پیشروش های کشت، صادرات و استان های فعال در کشت تنباکو
-
پرونده ویژه5 روز پیشنقطه سرخط؛ «دادههای معتبر»، پایان عصر حدس و گمان
-
بازرگانی1 سال پیشآیا قیمت کود یارانه ای را می دانید؟
-
اسلایدر4 هفته پیشهمایش ملی «تغییر اقلیم»؛ یافتن راهکارهای مدیریت پایدار
-
خبرهای سازمانی4 هفته پیشانتقاد تند آنجفی؛ «دستفرمان خطا» ما را به بحران کشانده

