آموزش
تاریخچه کشت لوبیا؛ این دانهی سحرآمیز!
پایگاه DA1newes: احتمالاً انسانهای نخستین ازطریق کاشت تصادفی دانهها و مشاهدهی نتایج رشد آنها کمکم متوجه شدند که پس از افتادن دانههای گیاهانی مانند لوبیا، این گیاه دوباره در خاک رشد میکند و اینگونه شد که لوبیا توسط انسان کاشته شد.
کشت لوبیا به دوران نوسنگی (حدود 10 هزار سال پیش) بازمیگردد و این زمانی بود که انسانها از شکار صرف به گردآوری و کشاورزی روی آوردند. طبق شواهد باستانشناسی لوبیا بهطور مستقل در نقاط مختلف جهان کاشته شده است. در این نوشته به تاریخچهی پرورش این گیاه توسط انسان میپردازیم.
به گزارش اخبار روزانهی کشاورزی، قدیمیترین شواهد کشت لوبیا به حدود 8 تا 7 هزار سال پیش در پرو و مکزیک برمیگردد. آزتکها و مایاها لوبیا را به همراه ذرت و کدو پرورش میدادند. گونههایی مانند باقلا (لوبیای پهن) از حدود 6 هزار سال پیش در خاورمیانه و مصر کشت میشدند و گونههایی از لوبیای سویا و ماش از هزاران سال پیش در چین و هند پرورش مییافته است. بنابراین کشت لوبیا در نقاط مختلف جهان در زمانهای تفاوت اما تقریباً همزمان با توسعهی کشاورزی آغاز شده است.
تاریخچه کشت لوبیا در قارهی آسیا
پیش از ورود لوبیاهای آمریکایی به قارهی آسیا انواع لوبیا بهصورت بومی در کشورهای آسیایی وجود داشت. لوبیای سویا قدیمیترین نوع لوبیا در قارهی آسیاست که از 5 هزار سال پیش در چین کشت میشده و نقش مهمی در تغذیهی مردم چین، ژاپن و کره داشته است. لوبیای ماش از حدود 4 هزار و 500 سال پیش در هند و آسیای جنوب شرقی کشت میشده و در کشورهای هند و پاکستان مصرف زیادی داشته است. باقلا که از قدیمیترین انواع حبوبات در جهان است نیز از حدود 6 هزار سال پیش در خاورمیانه و آسیای غربی (ازجمله ایران) کاشته میشده است.
پس از سفرهای کریستف کلمب به قارهی آمریکا انواع لوبیاهای بومی آمریکا مانند لوبیا چیتی، لوبیا قرمز و لوبیا سفید ازطریق اروپا و مسیرهای تجاری مانند جادهی ابریشم و راههای دریایی بین آسیا و اروپا به این قاره وارد شد. در قرن 16 میلادی لوبیاهای جدید به هند، چین و ایران راه یافتند و در قرنهای 18 و 19 میلادی تولید لوبیا و مصرف لوبیاهای وارداتی نیز در کشورهای آسیایی گسترش یافت.
هماکنون چین و اندونزی بزرگترین تولیدکنندگان لوبیا در جهان هستند و انواع لوبیای سفید، قرمز و چیتی در کشورهای مختلف ازجمله ایران، ترکیه و هند مصرف بالایی دارند.

کشت لوبیا در ایران
تاریخچهی کشت لوبیا در ایران به چنیدن هزار سال پیش بازمیگردد. ایران یکی از مناطق کهن کشاورزی در جهان است و شواهد نشان میدهد که کشت حبوباتی مانند باقلا، عدس و نخود در دوران باستان بهیژه در تمدنهای ایلامی، ماد و هخامنشی رایج بوده است. اما گونههایی مانند لوبیا چیتی، لوبیا قرمز و لوبیا چیتی که امروزه در ایران پرورش داده میشوند، پس از سفر کریستف کلمب به قارهی آمریکا در قرن 15 میلادی، ابتدا به اروپا و سپس به ایران منتقل شدند. از قرن 16 به بعد مقارن با سلطنت صفویان، انواع جدید لوبیا در ایران کشت شده و بهمرور وارد رژیم غذایی ایرانیان شد.
اکنون ایران از تولیدکنندگان بزرگ انواع لوبیا در منطقه است و استانهایی مانند مرکزی (شهرستان خمین)، لرستان، زنجان و فارس قطبهای اصلی کشت آن هستند. میزان برداشت لوبیا در ایران سالانه حدود 238 هزار تن برآورد میشود که 98 درصد آن بهصورت آبی و 2 درصد باقیمانده بهصورت دیم است. استان لرستان در سال 1403 حدود 40 هزار تن لوبیا تولید کرده است.
لوبیا در قارهی آمریکا
قارهی آمریکا زادگاه بسیاری از انواع لوبیاست و بر طبق شواهد باستانشناسی از هزاران سال پیش در تمدنهای باستانی این قاره کشت میشده است.
قدیمیترین شواهد باستانشناسی مربوط به کشت لوبیا نشان میدهد که این گیاه از 7 تا 8 هزار سال پیش در مکزیک و پرو کشت میشده و مایاها، آزتکها و اینکاها از نخستین تمدنهایی بودهاند که لوبیا را بهعنوان غذای اصلی پرورش میدادهاند.
انواع لوبیای چیتی، قرمز، لیما و سیاه در آمریکای جنوبی کشت میشدهاند. لوبیا به همراه ذرت و کدو یکی از سه غذای اصلی بومیان آمریکا بوده که با عنوان «سه خواهر» شناخته میشدهاند. این گیاه در سیستم کشاورزی نقش مهمی داشت، زیرا در کنار ذرت کشت میشد و نیتروژن خاک را افزایش میداد.
پس از 1492 میلادی و سفر کلمب به آمریکا، انواع بومی لوبیای آمریکا به سایر قارهها راه یافت و به یکی از غذاهای اصلی مردم جهان تبدیل شد.
امروزه برزیل، آمریکا و مکزیک بزرگترین تولیدکنندگان لوبیا در جهان هستند و انواع لوبیا در سراسر این قاره کشت میشود و بخش مهمی از رژیم غذایی مردم را تشکیل میدهد.

کشت لوبیا در قارهی آفریقا
انواع لوبیا از هزاران سال پیش در قارهی آفریقا تکامل یافته و کشت میشدند. گونهی چشمبلبلی از 5 هزار سال پیش در غرب آفریقا کشت میشد و هنوز هم در کشورهایی مثل نیجریه، نیجر و سنگال بخش مهمی از رژیم غذایی مردم را تشکیل میدهد. لوبیای بامبارا نیز از 3 هزار سال پیش در قارهی آفریقا کشت میشده است. گونهی لیما نیز که از لوبیاهای بومی آمریکای جنوبی است، ازطریق مسیرهای تجاری باستانی به قارهی آفریقا وارد شده است.
در دوران باستان بازرگانان هند و خاورمیانه برخی حبوبات مانند باقلا را به قارهی آفریقا بردند. در قرن 15 و 16 میلادی که دوران استعمار و تجارت جهانی بود، لوبیاهای چیتی، سفید و قرمز ازطریق اسپانیاییها و پرتغالیها و از طریق مسیرهای تجاری و تجارت برده به این قاره وارد شد. در قرنهای 18 و 19 مصرف لوبیاهای وارداتی نیز در این قاره گسترش یافت.
لوبیا به دلیل مقاومت در برابر شرایط خشک و فقیربودن خاک، از مهمترین منابع مهم پروتئین گیاهی در قارهی آفریقا محسوب میشود و کشورهای نیجریه، تانزانیا، اوگاندا و کنیا مهمترین تولیدکنندگان آن هستند. لوبیاهای چیتی و چشمبلبلی محوبترین انواع لوبیا در میان مردم این قاره هستند.
کشت لوبیا در استرالیا
لوبیای بومی در استرالیا وجود ندارد اما در قرنهای 18 و 19 با ورود مهاجران اروپایی به استرالیا کشت لوبیا در این کشور آغاز شد.
ایالتهای کوئینزلند و نیو ساوت ولز از مهمترین نقاط تولید لوبیا در استرالیا هستند. مناطق گرم و نیمهگرمسیری این کشور برای رشد لوبیا مناسب هستند. انواع لبیاهای قرمز، چشمبلبلی، چیتی، سیاع و لیما در این کشور کشت میشود. بیشتر لوبیا تولیدشده در استرالیا به مصرف داخلی میرسد و بخشی از آن نیز به آسیا و خاورمیانه صادر میشود.

نقش امروزی لوبیا در تغذیهی مردم جهان
لوبیا یکی از مهمترین منابع غذایی جهان است و به دلیل ارزش غذایی بالا، قیمت مناسب و سازگاری با محیطهای مختلف، در رژیم غذایی بسیاری از مردم جهان نقش دارد. این گیاه منبع غنی پروتئین گیاهی و از جایگزینهای گوشت در رژیمهای گیاهخواری و خامگیاهخواری نقش مهمی دارد.
لوبیا همچنین منبع غنی فیبر است و برای هضم بهتر غذا، کاهش یبوست و کنترل قند خون مفید است. فیبر موجود در لوبیا باعت کاهش کلسترول بد (LDL) و پیشگیری از بیماریهای قلبی میشود. این گیاه حاوی آهن، پتاسیم و ویتامین B9 نیز هست.
این محصول همچنین حاوی تمام اسیدهای آمینهی ضروری برای انسان است و در کشورهای در حال توسعه که گوشت در آنها گران است، یک منبع پروتئین غنی و مغذی محسوب میشود.
کشت لوبیا نسبت به دامپروری، آب و انرژی کمتری مصرف میکند و به کاهش بحرانهای زیستمحیطی کمک میکند. این گیاه با تثبیت نیتروژن باعث بهبود کیفیت خاک و افزایش بهرهوری کشاورزی میشود.
آموزش
نگهداری اصولی ابزارهای باغبانی
فرآیند نگهداری ابزار کشاورزی را میتوان در چهار اصل کلی تمیز کردن، خشک کردن، روغنکاری و نگهداری در محل مناسب خلاصه کرد. با رعایت این اصول، نه تنها در هزینههای خود صرفهجویی میکنید، بلکه کار باغبانی و کشاورزی را برای خود لذتبخشتر و ایمنتر میسازید.
پایگاه خبری داوان نیوز: با اختصاص دادن تنها چند دقیقه پس از هر بار استفاده به مراقبت از ابزارهای کشاورزی، میتوانید سالها از سرمایه خود محافظت کنید.
به گزارش داوان نیوز، نگهداری صحیح از ابزارهای باغبانی و کشاورزی نه تنها طول عمر آنها را افزایش میدهد، بلکه کارایی بهتری در حین کار برای شما به ارمغان میآورد. در ادامه یک راهنمای کامل برای نگهداری از این تجهیزات پس از هر بار استفاده ارائه شده است.
پس از اتمام کار، با رعایت این چهار مرحلهی اصلی، ابزارهای خود را برای استفادهی بعدی آماده نگه دارید.
1. تمیز کردن کامل: باقیماندههای خاک، شیرهی گیاهان و کثیفیها، دشمنان اصلی ابزارهای شما هستند چرا که باعث زنگزدگی و کندی میشوند. خاکهای چسبنده به تیغهی بیل و بیلچه را با یک برس سیمی یا کاردک پاک کنید. برای قیچی، ابتدا با یک پارچهی مرطوب شیرهی گیاهان را پاک کرده و سپس برای ضدعفونیکردن، آن را با محلولهای مناسب مانند الکل یا محلول رقیق سفیدکننده تمیز کنید تا از انتقال بیماری بین گیاهان جلوگیری شود.
2. خشک کردن دقیق: رطوبت عامل اصلی زنگزدگی است. پس از شستشو و تمیز کردن، تمام سطوح فلزی و دستههای چوبی را با یک پارچهی خشک کاملاً خشک کنید.
3. روغنکاری منظم: روغنکاری، یک لایهی محافظ در برابر رطوبت ایجاد میکند و حرکت قطعات متحرک را روان میسازد. پس از تمیز و خشک کردن، با یک پارچه، کمی روغن گیاهی یا روغن دانه کتان (برای ابزارهای دستی) یا روغن صنعتی و گریس (برای ابزارهای بزرگتر و قطعات متحرک) به سطح فلزی و مفاصل بمالید. برای قیچیها، حتماً اتصالات میانی و فنرها را روغنکاری کنید.
4. تیز کردن دورهای: ابزارهای تیز، هم کارایی بیشتری دارند و هم ایمنتر هستند، زیرا برای برش یا ورود به خاک به نیروی کمتری نیاز دارند. لبهی قیچیها و بیلها را به صورت دورهای با سوهان دستی تیز کنید. برای تیز کردن قیچی یا بیلچه، ابزار را محکم گرفته و سوهان را با زاویهی ۲۰ تا ۴۵ درجه در امتداد لبهی اصلی حرکت دهید. از برش شاخههای خشک و سخت با قیچی معمولی خودداری کنید، زیرا این کار به سرعت باعث کندی تیغهها میشود.
محل و روش صحیح نگهداری
محل نگهداری ابزارها نقش بسیار مهمی در حفظ آنها دارد.
* محل مناسب: بهترین مکان، یک انبار خشک، تمیز و سرپوشیده است که ابزارها را از باران، برف و نور مستقیم خورشید محافظت کند. در صورت اجبار به نگهداری در فضای باز، حتماً از کاور یا چادر ضدآب استفاده کنید.
* روش چیدمان: تا حد امکان ابزارها را آویزان کنید. این کار هم از تماس آنها با رطوبت کف زمین جلوگیری میکند و هم دسترسی به آنها را آسانتر میسازد. بین ابزارها فاصله بگذارید تا جریان هوا برقرار باشد و از ایجاد رطوبت راکد جلوگیری شود.
نگهداری از تجهیزات ایمنی فردی
تجهیزات حفاظت فردی نیز پس از کار در مزرعه یا باغ، نیاز به مراقبت دارند تا هم عمر مفیدشان افزایش یابد و هم در استفادهی بعدی، ایمنی شما را تضمین کنند.
* لباسکار، دستکش و چکمه: پس از سمپاشی یا کوددهی، این تجهیزات را قبل از ورود به خانه خارج کنید. آنها را جدا از سایر لباسها و با آب گرم و صابون بشویید و در هوای آزاد و زیر نور آفتاب کاملاً خشک کنید.
* ماسکهای تنفسی: فیلترهای ماسک را طبق دستورالعمل تولیدکننده تعویض کنید. بدنهی ماسک را با یک دستمال مرطوب تمیز کرده و در جای خشک و دور از گرد و غبار نگهداری کنید.
برنامهریزی برای نگهداری دورهای و فصلی
علاوه بر مراقبتهای روزانه، برنامهریزی برای نگهداری در بازههای زمانی طولانیتر بسیار مفید است.
* نگهداری پایان فصل: پیش از انبار کردن ابزارها برای مدتی طولانی (مثلاً در زمستان)، یک بازرسی و سرویس کامل انجام دهید. قطعات فلزی را به خوبی روغنکاری کنید، تسمهها را شل کنید و باتری ابزارهای موتوری را جدا کرده و در محل مناسبی نگهداری کنید.
* مستندسازی: یک دفترچه برای ثبت تاریخ سرویس، تعمیرات و تعویض قطعات ابزارهای خود داشته باشید. این کار به شما کمک میکند تا برنامهی مراقبتی منظمی داشته باشید.
آموزش
قاسمی: «پل دانش تات» صدای رسای تحقیقات کشاورزی
پایگاه خبری داوان نیوز: آیین تقدیر از برگزیدگان اولین دوره مسابقه «پل دانش تات» با حضور دکتر کمال قاسمی بزدی، مشاور معاون وزیر و مدیرکل دفتر حوزه ریاست سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، برگزار شد.
به گزارش داوان نیوز، این مراسم با هدف شناسایی و تشویق تولیدکنندگان محتوای فاخر در حوزه کشاورزی برگزار گردید.
دکتر قاسمی در این مراسم با تقدیر از تیم روابط عمومی به مدیریت مهندس سید اسحاقی، بر اهمیت انتقال سریع و مؤثر دستاوردهای پژوهشی به بهرهبرداران واقعی تأکید کرد. وی اظهار داشت: «یکی از مشکلات اصلی، شنیده نشدن صدای محققان و نرسیدن اطلاعات صحیح به جامعه هدف است. ما باید از تمامی ابزارهای ممکن برای پر کردن این فاصله استفاده کنیم.»
مدیرکل دفتر حوزه ریاست سازمان، کانال «پل دانش تات» را ابزاری مؤثر برای رساندن یافتههای پژوهشی به کشاورزان معرفی و خاطرنشان کرد: این کانال با قالبهای محتوایی متنوع، کوتاه و کاربردی، طراحی شده است تا نقش بارزی در اطلاعرسانی دقیق و بهموقع ایفا کند. انتظار داریم این رسانه در کنار دیگر رسانهها، باعث افزایش دامنه مخاطبان و ارتقای بهرهوری در بخش کشاورزی شود.
ویژگیهای محتوای مؤثر از نگاه مدیران ارشد
در این مراسم بر تولید محتوای ساده، کاربردی و قابل فهم برای تمامی کشاورزان، انتشار منظم و هدفمند و توجه به نیازهای بومی و منطقهای تأکید شد. همچنین بر لزوم تعامل دوسویه با کشاورزان و انتقال تجربیات موفق میان آنان تصریح گردید.
درخواست همکاری گسترده
در پایان، از تمامی واحدهای زیرمجموعه سازمان تحقیقات، سازمانهای اجرایی و خبرگزاریها دعوت شد تا با ارسال محتواهای علمی و آموزشی و انعکاس نیازهای میدانی کشاورزان، در غنای این کانال و تحقق اهداف آن همکاری نمایند.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، در این مراسم خانم نوروز زاده و آقای بابازاده با اشاره به روند فعالیت این کانال به برنامه ها و سیاست های سازمان تات در تقویت و اثرگذاری این کانال سخنانی اظهار داشتند و در ادامه هر یک از برگزیدگان، ضمن بیان ثبت تجربیات خود بر اهمیت، تاثیرگذاری و ادامه فعالیت کانال «پل دانش تات» اشاره کردند.
این مراسم با تجلیل از تولیدکنندگان محتوای برتر حوزه کشاورزی به کار خود پایان داد.
اسامی تولیدکنندگان محتوای برتر حوزه کشاورزی به شرح ذیل اعلام شد؛
نفر اول؛ داود حسن پناه، پژوهشگر مروج ارشد (اردبیل)
دوم دوم؛ مهدی سلیمی، کارگردان
نفر سوم؛ لیلا موسوی مقدم، کارشناس کشاورزی (ارومیه)
سجاد تنها- مدیر کانال کشاورز نیوز؛ برگزیده ویژه
سید حسن ملکشی، عضو هیئت علی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی، شایسته تقدیر
بر اساس گزارش خبرنگار ما، اولین مسابقه «پل دانش تات» با هدف شناسایی و تقدیر از تولیدکنندگان محتوای کشاورزی برگزار شد. در این مراسم، بر لزوم انتقال سریع و مؤثر یافتههای پژوهشی به کشاورزان از طریق ابزارهایی مانند کانال پل دانش تات تأکید شد. ویژگیهای کلیدی این کانال، تولید محتوای کوتاه، کاربردی، ساده و قابل فهم برای جامعه هدف اعلام شد و از تمامی نهادهای مرتبط برای همکاری و غنا بخشیدن به این کانال دعوت به عمل آمد.
آموزش
کمبارشی؛ احتمال افزایش جمعیت آفت سن گندم
پایگاه خبری داوان نیوز: سازمان حفظ نباتات کشور نسبت به طغیان آفت سن گندم در پی پیشبینی پاییز کمبارش و گرم هشدار داد.
به گزارش داوان نیوز به نقل از روابط عمومی سازمان حفظ نباتات کشور، سعید معین، مدیر مبارزه با آفات سازمان حفظ نباتات، با اشاره به پیشبینیهای هواشناسی، اظهار داشت: با توجه به شرایط جوی و پیشبینی کمبارشی در فصل پاییز، احتمال افزایش جمعیت آفت سن گندم در مزارع وجود دارد.
وی با بیان اینکه پاییز و زمستان پیشرو گرم و خشک خواهد بود، افزود: بر اساس پیشبینیها، دمای هوا در این فصل ۱ تا ۱.۵ درجه سلسیوس نسبت به سال گذشته گرمتر است. این شرایط گرم و خشک، تبعات خود را در فصل بهار نشان خواهد داد و میتواند به افزایش جمعیت آفات منجر شود.
معین با اشاره به تأثیر این شرایط بر کشتهای پاییزه، خاطرنشان کرد: کمآبی، چالشی جدی برای کشتهای پاییزه خواهد بود. در مورد وضعیت آینده آفت سن گندم نیز، این موضوع به میزان بقا و پایداری کشتها بستگی دارد و در حال حاضر نمیتوان پیشبینی دقیقی از وضعیت ارائه داد.
این مقام مسئول، شرایط اقلیمی حاضر را «بدترین شرایط در ۱۵ تا ۲۰ سال اخیر» برای کنترل آفت سن گندم توصیف کرد و توضیح داد: گرمای هوا باعث کاهش کارایی عوامل کنترلکننده طبیعی شده و فرصت طلایی مبارزه با این آفت را بسیار کوتاه میکند. هرگونه تأخیر در اجرای عملیات مبارزه، خسارت ناشی از سن را به طور تصاعدی افزایش خواهد داد.
بر اساس آمار رسمی، در سال زراعی گذشته، سطح مبارزه با آفت سن غلات در کشور به ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار رسید. این در حالی است که اینمنطقه در سال ماقبل آن، ۳ میلیون و ۱۲۶ هزار هکتار بود.
به نظر میرسد کشاورزان و مسئولان استان های مرتبط باید از هم اکنون تمهیدات لازم برای پایش مستمر مزارع و آمادگی برای مبارزه به موقع با این آفت را در دستور کار قرار دهند.
-
اقتصاد3 هفته پیشتغییر پارادایم در اقتصاد کشاورزی؛ از محدودیت منابع تا سازوکارهای نوین توسعه
-
دانستنی ها9 ماه پیشکسب و کار؛ شرایط ورود به شغل سم فروشی چیست؟
-
آموزش8 ماه پیشگام به گام با کاشت نهال های کشت بافتی خرمای مجول (قسمت اول؛ انتخاب زمین)
-
اسلایدر8 ماه پیشروش های کشت، صادرات و استان های فعال در کشت تنباکو
-
پرونده ویژه6 روز پیشنقطه سرخط؛ «دادههای معتبر»، پایان عصر حدس و گمان
-
بازرگانی1 سال پیشآیا قیمت کود یارانه ای را می دانید؟
-
اسلایدر1 ماه پیشهمایش ملی «تغییر اقلیم»؛ یافتن راهکارهای مدیریت پایدار
-
خبرهای سازمانی1 ماه پیشانتقاد تند آنجفی؛ «دستفرمان خطا» ما را به بحران کشانده

