مأموریت سه گانه پژوهش، آموزش و ترویج در افزایش عملکرد زراعی
پایگاه خبری DA1news: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی به عنوان نهاد اصلی توسعه دانش کشاورزی در ایران، نقش محوری در ارتقای عملکرد زراعی کشور ایفا کرده است. یافته ها نشان میدهد که فعالیتهای این سازمان در زمینه اصلاح نباتات، مدیریت پایدار منابع و ترویج روشهای مدرن کشاورزی، به طور مستقیم در افزایش عملکرد محصولات استراتژیک ایران مؤثر بوده است. بررسی تأثیرات این سازمان در افزایش بهره وری بخش کشاورزی از طریق پژوهشهای کاربردی، انتقال فناوریهای نوین و آموزش کشاورزان موضعی است که در این گزارش به آن خواهیم پرداخت و در ادامه به بررسی و تاثیر پژوهش و تحقیقات این سازمان و تاثیر آن بر افزایش عملکرد گندم ایران اشاره خواهیم کرد.
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، بخش کشاورزی ایران با چالشهایی نظیر محدودیت منابع آب، تغییرات اقلیمی و فرسایش خاک مواجه است. در این شرایط، نقش سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی به عنوان پلی بین دانش علمی و کاربردهای عملی در مزارع، حیاتی بوده است. این سازمان با مأموریت سه گانه پژوهش، آموزش و ترویج، سهم بسزایی در مدرنیزه کردن کشاورزی ایران داشته است.
نقش پژوهشهای کاربردی در افزایش عملکرد
– اصلاح نباتات: معرفی ارقام پرمحصول و مقاوم به خشکی مانند گندم های نوین با عملکرد ۴ تا ۵ تن در هکتار
– توسعه روشهای آبیاری: پژوهشهای مؤثر در زمینه آبیاری تحت فشار که تا ۳۰٪ در مصرف آب صرفه جویی ایجاد کرده است
– مدیریت تلفیقی آفات: کاهش ۲۵٪ایی مصرف سموم شیمیایی با معرفی روشهای کنترل بیولوژیک
تأثیر برنامه های ترویجی
– مدارس مزرعه ای کشاورزان (FFS): افزایش ۲۰٪ایی عملکرد در مزارع تحت پوشش این برنامه ها
– کشت قراردادی: تسهیل انتقال دانش فنی به بیش از ۲۰۰ هزار بهرهبردار
– نظام دانش و اطلاعات کشاورزی (AKIS): ایجاد شبکه یکپارچه اطلاع رسانی به کشاورزان
آموزش های تخصصی و توسعه نیروی انسانی
– آموزش سالانه بیش از ۵۰۰ هزار نفر-روز در دورههای مختلف تخصصی
– تربیت کارشناسان ترویج برای ارائه توصیههای فنی به بیش از ۲ میلیون بهرهبردار
– توسعه آموزشهای مجازی و استفاده از فناوریهای دیجیتال در انتقال دانش
دستاوردهای کلان
– افزایش ۴۰٪ایی عملکرد گندم در دهه اخیر
– رشد ۲۸٪ایی بهرهوری آب در بخش کشاورزی
– کاهش ضایعات محصولات باغی تا ۱۵٪ با آموزشهای پس از برداشت
چالشها و راهکارهای پیشرو
– نیاز به افزایش بودجه تحقیقاتی به حداقل ۱٪ از ارزش تولیدات کشاورزی
– ضرورت تقویت پیوند بین مراکز تحقیقاتی و مزارع
– اهمیت سازگاری با تغییرات اقلیمی در برنامه های آینده
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با اجرای برنامه های علمی و عملی، سهم قابل توجهی در افزایش عملکرد زراعی ایران داشته است. تداوم این مسیر با تقویت نظام نوآوری کشاورزی و توجه به پایداری منابع، میتواند ایران را به الگویی موفق در کشاورزی کمآب اما پربازده تبدیل کند. سرمایه گذاری بیشتر در تحقیقات تطبیقی و توسعه روشهای کشاورزی هوشمند، ضرورت آینده این سازمان است.
تأثیر تات در افزایش عملکرد گندم ایران
به گزارش پایگاه خبری DA1news، گندم به عنوان محصول استراتژیک ایران، نقش حیاتی در امنیت غذایی کشور ایفا میکند. این مقاله به بررسی نقش سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در افزایش عملکرد گندم ایران از طریق برنامه های تحقیقاتی، ترویجی و آموزشی میپردازد. داده ها نشان می دهد میانگین عملکرد گندم آبی از ۲٫۸ تن در هکتار در سال ۱۳۷۵ به ۴٫۲ تن در هکتار در سال ۱۴۰۰ افزایش یافته که ۳۵٪ این رشد مرهون فعالیتهای این سازمان بوده است.
با توجه به مصرف سالانه بیش از ۱۲ میلیون تن گندم در ایران و وابستگی تاریخی به واردات، افزایش عملکرد این محصول همواره در کانون توجه سیاستگذاران بخش کشاورزی بوده است. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی به عنوان بازوی فنی وزارت جهاد کشاورزی، از طریق سه محور اصلی تحقیقات، آموزش و ترویج، نقش تعیین کنندهای در این تحول ایفا کرده است.
بخش اول: دستاوردهای تحقیقاتی
۱٫۱ معرفی ارقام پرمحصول
– معرفی ۴۲ رقم گندم اصلاح شده در سه دهه اخیر
– ارقام نوین مانند “مهرگان” با پتانسیل عملکرد ۸ تن در هکتار
– توسعه ارقام متحمل به خشکی مانند “سیروان” برای کشت دیم
۱٫۲ فناوریهای نوین کشت
– بستههای فنی کشت متراکم گندم
– سیستمهای کوددهی هوشمند بر اساس آزمون خاک
– الگوی کشت تاریخچه بهینه برای مناطق مختلف
۱٫۳ پژوهشهای به نژادی
– استفاده از روشهای مولکولی در اصلاح نباتات
– ایجاد بانک ژن با بیش از ۱۰۰۰ نمونه ژنتیکی گندم
– تحقیقات روی گندمهای هایبرید
بخش دوم: برنامه های ترویجی مؤثر
۲٫۱ مدارس مزرعهای گندمکاران
– آموزش ۵۰۰۰۰ گندمکار پیشرو سالانه
– افزایش ۱۸٪ عملکرد در مزارع الگویی
– کاهش ۲۲٪ایی مصرف نهاده ها
۲٫۲ سیستمهای مشاوره فنی
– شبکه ۲۰۰۰ کارشناس ترویج گندم
– برگزاری ۱۰۰۰۰ کارگاه سالانه
– مشاوره های میدانی به ۳۰۰۰۰۰ بهره بردار
۲٫۳ رسانه های تخصصی
– برنامه های آموزشی رادیو و تلویزیونی
– نرمافزارهای تلفن همراه برای گندمکاران
– انتشار فصلنامه های تخصصی
بخش سوم: آموزشهای تخصصی
۳٫۱ دورههای آموزشی
– آموزش سالانه ۱۰۰۰۰ مروج گندم
– دوره های مدیریت مزرعه گندم
– کارگاه های کنترل کیفیت بذر
۳٫۲ تربیت نیروی انسانی
– آموزش ۵۰۰۰ کارشناس گندم در دهه اخیر
– برنامه های آموزشی بین المللی
– تربیت محققان جوان در مراکز پژوهشی
نتایج و دستاوردها
– افزایش ۵۰٪ایی عملکرد گندم آبی از سال ۱۳۷۵ تاکنون
– کاهش ۳۰٪ایی مصرف آب در واحد سطح
– افزایش ضریب خوداتکایی گندم از ۶۰٪ به ۸۵٪
– رشد ۴۰٪ایی درآمد گندمکاران پیشرو
چالشهای پیشرو
– تغییرات اقلیمی و تنشهای محیطی
– محدودیت منابع آبی
– نیاز به روزآمدسازی تجهیزات تحقیقاتی
– ضرورت افزایش مشارکت بخش خصوصی
سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با اجرای برنامه های منسجم تحقیقاتی-ترویجی، سهم عمدهای در افزایش عملکرد گندم ایران داشته است. تداوم این موفقیتها نیازمند تقویت نظام نوآوری، توسعه تحقیقات کاربردی و گسترش برنامه های آموزشی-ترویجی با رویکردهای جدید است. سرمایه گذاری بیشتر در تحقیقات پایه و کاربردی گندم می تواند ایران را به مرز خودکفایی پایدار در این محصول استراتژیک برساند.
پیشنهادات
1- توسعه پژوهشهای مرتبط با گندم های متحمل به تنش
2- تقویت زنجیره انتقال یافته های تحقیقاتی به مزارع
3- گسترش بیمه محصولات تحقیقاتی
4- افزایش همکاریهای بین المللی در تحقیقات گندم
5- به کارگیری فناوریهای دیجیتال در مدیریت مزارع گندم