پایگاه خبری داوان نیوز: سازمان حفظ نباتات کشور با همکاری مراکز استانی، سومین رزمایش سراسری کنترل و نظارت بر واحدهای عرضه کننده سموم و آفت‌کش‌های کشاورزی را با موفقیت به اجرا درآورد.

به گزارش داوان نیوز، این رزمایش گسترده که به صورت همزمان در سراسر کشور برگزار شد، با هدف ساماندهی بازار، مقابله با قاچاق و عرضه غیرمجاز، افزایش ضریب ایمنی محصولات کشاورزی و حفظ سلامت مصرف‌کنندگان انجام پذیرفت.

در این برنامه نظارتی متمرکز، تیم‌های کارشناسی سازمان حفظ نباتات و ادارات کل استان‌ها، با مراجعه به مراکز فروش، مبادی ورودی و انبارهای توزیع، به بررسی دقیق اصالت کالا، بررسی مجوزهای واردات و تولید، کنترل تاریخ مصرف و نحوه نگهداری این نهاده‌ها پرداختند. این اقدام موجب شناسایی و برخورد با مراکز متخلف و جمع‌آوری مواد غیرمجاز از چرخه عرضه شد.

دکتر جلیلی مقدم، رئیس سازمان حفظ نباتات کشور، در این رابطه اعلام کرد: این رزمایش بخشی از برنامه مدون و مستمر نظارتی این سازمان برای صیانت از تولید ملی و تضمین سلامت غذایی جامعه است. تمرکز اصلی بر پیشگیری از عرضه سموم قاچاق، تاریخ گذشته و فاقد مجوز است که تهدیدی جدی برای سلامت مردم، محیط زیست و سرمایه‌های تولیدی کشاورزان محسوب می‌شوند.

وی افزود: برگزاری چنین رزمایش‌هایی با مشارکت استان‌ها، علاوه بر ایجاد وحدت رویه و ارتقای کیفیت نظارتی، ظرفیت‌های تشخیصی و اجرایی را در سطح کشور تقویت می‌کند.

دستاوردهای کلان:
از مهم‌ترین دستاوردهای این رزمایش می‌توان به ایجاد مانع در برابر عرضه مواد غیراستاندارد، افزایش آگاهی فعالان بخش توزیع، تقویت روند شناسایی و پایش کالاهای قاچاق و همچنین ارسال پیام قاطع به متخلفان درباره عزم جدی دستگاه‌های نظارتی اشاره کرد.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، برگزاری دوره‌ای چنین رزمایش‌های ملی، گامی اساسی در راستای تحقق اهداف کشاورزی سالم، پایداری تولید، حفظ محیط زیست و تأمین امنیت غذایی کشور به شمار می‌رود. سازمان حفظ نباتات اعلام کرده است این روند نظارتی با قدرت و دقت بیشتری در طول سال ادامه خواهد یافت.

پایگاه خبری داوان نیوز: رودخانه‌های خشکیده دوباره جاری شدند و سدهای نیمه‌خالی نفس‌های تازه کشیدند، اما پشت این تصاویر امیدبخش، نمودارهای قرمزی قرار دارد که حکایت از تشنگی عمیق‌تر سرزمین ایران می‌کند؛ تشنگی که یک دهه بارش مداوم را می‌طلبد.

به گزارش خبرنگار داوان نیوز، بارش‌های سیل‌آسای دهه سوم آذر ۱۴۰۴، اگرچه چهره خشکیده بسیاری از مناطق ایران را شستشو داد، اما بر اساس تحلیل داده‌های رسمی و نظر کارشناسان، تنها یک وقفه کوتاه‌مدت در بحران کم‌آبی مزمن کشور است. این بارش‌ها قادر به جبران کسری ۱۳۰ میلیارد مترمکعبی آب‌های زیرزمینی و خشکسالی‌های پیاپی دو دهه اخیر نیست.

طی ده روز گذشته، استان‌های غربی، جنوبی و مرکزی ایران شاهد بارش‌های شدیدی بودند که در برخی مناطق تا ۳۰۰ درصد بیشتر از نرمال بلندمدت گزارش شده است. در حالی که تصاویر پرآب شدن رودخانه‌های خشکیده و افزایش نسبی حجم سدها امیدهایی ایجاد کرده، تحلیل‌های هیدرولوژیک نشان می‌دهد این رویداد یک «تنفس موقت» است و خروج از بحران آب، مستلزم تغییرات ساختاری در مدیریت منابع است.

آمار کلیدی: بینش عددی از یک رویداد اقلیمی

* حجم بارش: تأمین حدود ۸ تا ۱۰ میلیارد مترمکعب آب جدید.
* میزان افزایش ذخیره سدها: رشد ۱۰ تا ۲۰ درصدی در مخازن اصلی.
* کسری انباشته آب زیرزمینی: حدود ۱۳۰ میلیارد مترمکعب (معادل مصرف آب کشور در ۷-۸ سال).
* تأثیر بر کشاورزی: کاهش موقت نیاز آبی در کشت پاییزه و بهبود نسبی مراتع.

دوگانگی میان شادی آنی و نگرانی پایدار

در حاشیه رودخانه‌های خوزستان و لرستان، شادی مردم از پرآب شدن مجدد رودخانه‌ها مشهود است. کشاورزان از کاهش فشار آبیاری می‌گویند. با این حال، در دفتر مدیران آب‌های زیرزمینی، نمودارهای قرمز رنگ افت سطح چاه‌های مشاهده‌ای، حکایت دیگری دارد. یک کارشناس ارشد منابع آب در شیراز به خبرنگار ما گفت: «این باران‌ها مانند تزریق سرم به بیمار بدحال است؛ حیات بخش اما درمان‌کننده نیست. بسیاری از این آب‌ها به دلیل نبود زیرساخت‌های مناسب ذخیره‌سازی و تغذیه مصنوعی کارآمد، از دسترس خارج می‌شوند.»

تحلیل تخصصی: چرا این بارش‌ها «جبران‌کننده» نیستند؟

پژوهشگران حوزه آب و اقلیم چهار دلیل اصلی برای موقتی بودن اثرات این بارش‌ها برمی‌شمارند:

۱. عدم تناسب مقیاس: حجم آب ورودی ناشی از بارش‌های اخیر در مقایسه با کسری عظیم و انباشته‌شده منابع آبی کشور ناچیز است. برای جبران کسری آب زیرزمینی، به دهه‌ها بارش مطلوب و مداوم نیاز است.
۲. الگوی نامناسب توزیع: بارش‌ها متمرکز و گاهی سیل‌آسا بود. این الگو برای تغذیه آرام و عمیق سفره‌های زیرزمینی مناسب نیست و بخش عمده‌ای به صورت رواناب از دست می‌رود.
۳. فرسودگی زیرساخت‌ها: شبکه‌های آبیاری، سدها و سیستم‌های آبخیزداری کشور ظرفیت مهار و بهره‌برداری بهینه از این حجم ناگهانی آب را ندارند.
۴. تداوم الگوی مصرف ناپایدار: بدون اصلاح روش‌های کشاورزی پرمصرف، مدیریت تقاضا در شهرها و صنعت، هر آبی جدید نیز به سرعت مصرف می‌شود.

فرصت طلایی از دست رفته؟

کارشناسان تأکید می‌کنند این بارش‌ها اگرچه بحران را حل نمی‌کند، اما یک «فرصت استراتژیک» محسوب می‌شود. این فرصت شامل:
* پر کردن مخازن سدها برای تأمین آب شرب و صنعت در ماه‌های آینده.
* اجرای سریع پروژه‌های تغذیه مصنوعی در دشت‌های ممنوعه.
* آزمایش و بهینه‌سازی سیستم‌های کنترل سیلاب برای رویدادهای مشابه آینده.
* افزایش حساسیت اجتماعی و سیاسی نسبت به فوریت مسأله آب.

نگاه به آینده: راه برون‌رفت از بن‌بست آبی

پژوهش ما نشان می‌دهد نجات ایران از خشکسالی ساختاری، منوط به اقدامات بلندمدت است:
* تغییر الگوی کشت: توسعه کشاورزی کم‌آب‌بر و منطبق با اقلیم هر منطقه.
* افزایش راندمان آبیاری: نوسازی شبکه‌های فرسوده.
* مدیریت یکپارچه حوضه‌های آبریز: فراتر از مرزهای استانی.
* تصفیه و بازچرخانی آب: استفاده از پساب برای مصارف غیرشرب.
* قیمت‌گذاری واقعی آب: به عنوان ابزاری برای مدیریت مصرف.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، باران‌های آذر ۱۴۰۴، هدیه آسمانی بود که خشکی دریاچه چشم‌های ایرانیان را به طور موقت فرو نشاند. اما این هدیه، چک سفیدامضایی برای ادامه روندهای غلط گذشته نیست. این رویداد به وضوح نشان داد که ایران در آستانه «نرمال جدید» اقلیمی قرار گرفته است: دوره‌های طولانی خشکسالی، به هم پیوسته با رویدادهای بارشی شدید و کوتاه‌مدت. آینده آبی کشور نه در انتظار برای باران، که در «مدیریت هوشمند آب» تعریف می‌شود. اگر این فرصت نیز از دست برود، باید خود را برای تنش‌های آبی شدیدتر در سال‌های پیش‌رو آماده کنیم.

منابع: سازمان هواشناسی، وزارت نیرو، شرکت مدیریت منابع آب ایران، مرکز ملی خشکسالی.

پایگاه خبری داوان نیوز: همزمان با هفته پژوهش، مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور میزبان رویداد ملی «درهای باز» با حضور دانشجویان، پژوهشگران و مروجان کشاورزی بود. در این مراسم مسئولان مؤسسه بر نقش حیاتی تحقیقات گیاهپزشکی در جلوگیری از ۳۵ تا ۴۰ درصد خسارت سالانه محصولات کشاورزی و تضمین امنیت غذایی کشور تأکید کردند.

به گزارش خبرنگار داوان نیوز، در چارچوب برنامه‌های هفته پژوهش و فناوری، رویداد ملی «درهای باز» مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور با حضور جمعی از دانشجویان، پژوهشگران و کارشناسان بخش کشاورزی برگزار شد. این رویداد با هدف آشنا کردن مخاطبان با فعالیت‌ها، مأموریت‌ها و دستاوردهای این مؤسسه در حوزه مدیریت عوامل خسارت‌زای کشاورزی ترتیب یافته بود.

دکتر محمدرضا صفرنژاد، ضمن خیرمقدم به حاضران، با اشاره به آمار سازمان فائو که نشان‌دهنده از بین رفتن ۳۵ تا ۴۰ درصد محصولات کشاورزی جهان توسط آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز است، گفت: «در مقیاس ملی، این می‌تواند به معنای خسارتی معادل ده‌ها میلیون تن از تولیدات کشاورزی کشور باشد. فعالیت‌های این مؤسسه در خط مقدم شناسایی و ارائه راهکارهای عملیاتی برای مقابله با این عوامل قرار دارد.»

وی تاریخچه مبارزه سیستماتیک با آفات در کشور را از سال ۱۳۰۲ و با اقدامات مرحوم دکتر جلال افشار عنوان کرد و افزود: «این مؤسسه با پشتوانه‌ای بیش از صد سال، امروز دارای ۱۱ بخش تحقیقاتی در تهران و ۲۸ بخش استانی با حضور حدود ۲۶۵ محقق است.»

دکتر صفرنژاد به مجموعه منحصر به فرد «تنوع زیستی و ذخایر ژنتیکی» مؤسسه اشاره کرد و آن را یکی از غنی‌ترین مجموعه‌های خاورمیانه با حدود ۵ میلیون نمونه (از جمله ۴.۵ میلیون نمونه حشره) دانست که برخی قدمتی بیش از ۱۲۰ سال دارند.

در ادامه، دکتر حسین نجفی، معاون پژوهش، فناوری و انتقال یافته‌های مؤسسه، با مروری بر تاریخچه تشکیل مؤسسه از سال ۱۳۰۲، مأموریت اصلی آن را «صیانت از تولیدات کشاورزی و تحقق امنیت غذایی» برشمرد و سه رکن «فراهمی، سلامت و پایداری غذا» را محور فعالیت‌های مؤسسه دانست.

وی مرجعیت ملی مؤسسه در ارزیابی و ثبت آفت‌کش‌ها، سنجش باقیمانده سموم و مایکوتوکسین‌ها در محصولات، کنترل کیفی عوامل بیولوژیک و تشخیص عوامل خسارت‌زای قرنطینه‌ای را مورد تأکید قرار داد. دکتر نجفی تصریح کرد: «ما پژوهش را برای توسعه و حل مشکلات بخش تولید انجام می‌دهیم. برنامه‌های تحقیقاتی ما مستقیماً بر اساس چالش‌های اصلی کشاورزی کشور تدوین می‌شود.»

دکتر علی عامری سیاهویی، معاون برنامه‌ریزی و پشتیبانی مؤسسه نیز با اشاره به تهدید محصولات کشاورزی کشور توسط حدود ۶۱۰ عامل خسارت‌زا و مصرف سالانه ۳۶۰ نوع آفت‌کش، بر لزوم آمادگی برای چالش‌هایی مانند آفات نوظهور، تغییرات اقلیمی و هجوم آفات قرنطینه‌ای (مانند هشدار فائو درباره حمله ملخ صحرایی) تأکید کرد.

وی از دانشجویان حاضر دعوت کرد با مشارکت در انجمن‌های علمی تخصصی مانند انجمن حشره‌شناسی و بیماری‌شناسی گیاهی ایران، به غنای فعالیت‌های این عرصه کمک کنند.

در حاشیه این رویداد، شرکت‌کنندگان از بخش‌های مختلف تحقیقاتی، موزه‌ها و گنجینه‌های غنی مؤسسه از جمله موزه حشرات و مجموعه رستنی‌ها بازدید کردند.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، این رویداد، فرصتی برای نمایش ظرفیت‌های ملی و نقش پژوهش‌های کاربردی گیاهپزشکی در حفاظت از سرمایه‌های کشاورزی و تأمین امنیت غذایی پایدار کشور بود.