با ما همراه باشید

آموزش

علل بیماری زنگ زرد گندم و مدیریت مبارزه با آن

منتشر شده

در

پایگاه خبری DA1news: زنگ زرد گندم که با قارچي به نام Puccinia striiformis f. sp.tritici ایجاد مي شود یکي از مهم ترین بیماري هاي هوازاد گندم در اقلیم هاي گوناگون استان فارس مي باشد. این بیماري هر چند سال یک بار در بیش تر مناطق فارس که عوامل محیطي و جوي مناسب شود، به صورت همه گیر درآمده و با گسترش سریع در مزارع سبب خسارت چشم گیر اقتصادي در رقم های حساس مي شود .

نشانه های بيماري
نشانه های بیماري بر روي برگ ها به ویژه برگ پرچم (نزدیک ترین برگ به سنبله) به صورت جوش هاي ریز زرد رنگ تا نارنجي است که به حالت خطوط نقطه چین در هر دو سطح برگ و به موازات رگبرگ ها نمایان مي شود.

شکل 1 – نشانه های بیماری زنگ زرد گندم روی برگ، ساقه و سنبله

گسترش این خطوط نقطه چین روي برگ ها حالت نواري شکل به موقعیت جوش ها مي دهد و به همین دلیل به زنگ زرد، زنگ نواري نیز گفته مي شود. هرکدام از جوش ها در برگیرنده ی تعداد زیاد و بي شماري اسپورهاي گرد تک سلولي و ریز و فعال به نام یوردیوسپور ( Urediospore) مي باشد .
در آلودگي هاي شدید افزون بر برگ، سایر اندام هاي هوایي گیاه مانند سنبله، ریشک، غلاف برگ و ساقه نیز ممکن است مورد حمله ی بیماري قرار گیرد (شکل1).
در سال هاي همه گیر و در مناطقي که شدت بیماري روي رقم های حساس زیاد باشد، عملکرد محصول به طور چشم گیری پایین آمده و بذرها به درجه هاي مختلف کوچک، لاغر و چروکیده در مي آیند. بذر هاي یاد شده از نظر مصارف غذایي و بذري داراي کیفیت پایین و شاید نا مطلوب باشند.
در پایان دوره ی رشد گندم و با گرم شدن هوا که شرایط محیطي براي رشد و گسترش بیماري نامناسب مي شود ،ممکن است در محل جوش ها اسپورهاي دوسلولي با دیواره ی ضخیم به نام تلیوسپور از یوردیوسپورها تشکیل شود که در شرایط ایران اغلب نقشي در ایجاد بیماري و بقای قارچ در طبیعت ندارند.

چرخه ی زندگي
گفتنی است که زنگ زرد گندم به دلیل فعال بودن چرخه ي تولید یوردیوسپور در طبیعت مي تواند بدون وابسته بودن به تکمیل مراحل سیکل جنسي، گندم را آلوده و بیمار نماید. بنابراین عامل بیماري در طبیعت بیش تر به شکل یوردیوسپور فعالیت دارد. این بیماري در نبود گندم می تواند برخي از گرامینه هاي وحشي مانند جو وحشي ،اگروپیرون و آژیلوپس را نیز به شرط وجود شرایط حرارتي و رطوبتي لازم آلوده نماید.
• یادآور می شود که کمینه، بهینه و بیشینه ی درجه ی حرارت براي جوانه زني یوردیوسپورها به ترتیب 0، 9-13 و 23 درجه ی سانتي گراد مي باشد. هم چنین کمینه، بهینه و بیشینه ی درجه ی حرارت براي رشد و گسترش بیماري به ترتیب 3، 12-17 و 25 درجه ی سانتی گراد مي باشد اما عامل بیماری می تواند در شرایط مزرعه در برخی از روز ها و در ساعاتی از روز که درجه ی حرارت از 25 درجه ی سانتی گراد بیش تر می شود، تحمل نموده و با مناسب شدن شرایط محیطی دوباره فعالیت خود را ادامه دهد.
شرايط لازم براي گسترش و همه گير شدن بيماری- وجود عامل بیماري با قدرت تهاجمي بالا با بروز نژاد غالب یا جدید بیماري زا و ایجاد آلودگي اولیه توسط آن- کاشت رقم یا رقم های حساس در سطوح گسترده در منطقه- نبود تنوع ژنتیکي و نبود پهنه بندي مناسب رقم ها در منطقه
– فراهم شدن شرایط محیطي مناسب شامل افزایش بارندگي هاي سالیانه که سبب افزایش و ادامه ی رطوبت نسبي محیط و تشکیل شبنم صبح گاهي مي شود، درجه ی حرارت مناسب (خنک) در بهار و نبود بادهاي خشک و گرم در فصل تابستان
– طولاني شدن مدت آلودگي در یک منطقه و افزایش تعداد آلودگي هاي ثانویه
– رعایت نکردن اصول صحیح زراعيمهار بيماری:

1- استفاده از رقم های مقاوم و متحمل

کاشت رقم های مقاوم، نیمه مقاوم و متحمل گندم به زنگ زرد در منطقه و تلاش براي حذف رقم های حساس شده در دوره ی زمانی ممکن یکي از راههاي کنترل بیماري است.
در این مورد پیشنهاد برای کاشت رقم های مقاوم و متحمل در برنامه ی پهنه بندی استان فارس از قرار زیر است:

اقلیم معتدل: رقم های گندم سیروان، چمران 2، افق ،پیشتاز، پارسی، سیوند، مرودشت، نیک نژاد، گندم لاین A و دوروم های بهرنگ و شبرنگ
اقلیم نیمه گرم و گرم: رقم های گندم سیروان، چمران 2، افلاک و دوروم های بهرنگ، شبرنگ و یاواروساقلیم سرد: رقم های گندم میهن، زارع و پیشگامتذکر: درصورت کاشت رقم های حساس در استان فارس مانند چمران، شیرودی، شیراز، الوند، بهار، زرین و … بایستی درصورت نمایان و همه-گیر شدن بیماری به اصول صحیح زراعی و مبارزه ی شیمیایی به موقع و کارساز توجه کافی شود. کاشت رقم های زودرس برای فرار از بیماری و پهنه بندی و ایجاد تنوع ژنتیکی از رقم ها در منطقه نیز مي تواند کارساز باشد.

2- استفاده از اصول صحيح به زراعي
– رعایت تاریخ کاشت بهینه در مناطق گوناگون
– رعایت تراکم بهینه ی بذر در واحد سطح و خودداري از تراکم بیش از حد
– خودداري از مصرف بیش از حد کودهاي ازته
– آبیاري در حد بهینه و خودداري از مصرف بیش از حد آن در مزارع3- مبارزه ی شيمياییبرای افزایش کارایي این روش توجه به نکات زیر ضروري است.
– استفاده از قارچ کش هاي مفید، کارا و دوره ی حفاظت بیش تر مانند آرتئا، فولیکور و آلتو به ترتیب با مقدارهای 4/0، 1 و5/0 لیتر در هکتار. از قارچ کش تیلت بهتر است به میزان 1 لیتر در هکتار در مزارع با تراکم بوته ی کمتر استفاده شود. اغلب احتمال نیاز به تکرار سم پاشي در صورت استفاده از سم تیلت بیش تر مي باشد.
– پیش آگاهي صحیح و تشکیل شبکه هاي مراقبت با تجربه در مناطق مختلف استان فارس
– توجه کافي به داده هاي هواشناسي به منظور اطلاع از درجه ی حرارت، رطوبت نسبي )به ویژه تعدد و تداوم شبنم صبح گاهي در مزارع از مرحله ی پدیدار شدن برگ پرچم به بعد(، وقوع بارندگي و باد برای دادن هشدارهاي لازم به کشاورزان
– مبارزه به موقع و اصولي با بیماري قبل از همه گیر شدن و شدت بیماري در مزارع: در این ارتباط به شرط فراهم بودن شرایط مساعد جوي و سایر عوامل محیطي براي ظهور و گسترش بیماری در مزارع، انجام سم پاشي در زمانی که یک تا دو نوار کوچک از زنگ روي برگ پرچم دیده شود و اغلب یک تا دو بوته آلوده به زنگ زرد در هر متر مربع در نقاط مختلف مزرعه مشاهده شود، الزامي و ضروري می باشد.


شکل 2 – میزان 5S از بیماری روی برگ پرچم به عنوان مناسب ترین زمان سم پاشی

– انجام سم پاشي به صورت یکنواخت در تمام نقاط مزرعه و کناره های آن و تکرار سم پاشي در صورت لزوم

 

نگارش: دکتر عبدالکریم ذاکری، دکتر محسن یاسایی و مهندس ساسان رجایی اعضای هیئت علمی بخش های اصلاح و تهیه نهال و بذر و گیاهپزشکی

منبع: مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس

آموزش

نگهداری اصولی ابزارهای باغبانی

 فرآیند نگهداری ابزار کشاورزی را می‌توان در چهار اصل کلی تمیز کردن، خشک کردن، روغن‌کاری و نگهداری در محل مناسب خلاصه کرد. با رعایت این اصول، نه تنها در هزینه‌های خود صرفه‌جویی می‌کنید، بلکه کار باغبانی و کشاورزی را برای خود لذت‌بخش‌تر و ایمن‌تر می‌سازید.

منتشر شده

در

پایگاه خبری داوان نیوز: با اختصاص دادن تنها چند دقیقه پس از هر بار استفاده به مراقبت از ابزارهای کشاورزی، می‌توانید سال‌ها از سرمایه خود محافظت کنید.

به گزارش داوان نیوز، نگهداری صحیح از ابزارهای باغبانی و کشاورزی نه تنها طول عمر آنها را افزایش میدهد، بلکه کارایی بهتری در حین کار برای شما به ارمغان میآورد. در ادامه یک راهنمای کامل برای نگهداری از این تجهیزات پس از هر بار استفاده ارائه شده است.

پس از اتمام کار، با رعایت این چهار مرحله‌ی اصلی، ابزارهای خود را برای استفاده‌ی بعدی آماده نگه دارید.

1. تمیز کردن کامل: باقی‌مانده‌های خاک، شیره‌ی گیاهان و کثیفی‌ها، دشمنان اصلی ابزارهای شما هستند چرا که باعث زنگ‌زدگی و کندی می‌شوند. خاک‌های چسبنده به تیغه‌ی بیل و بیلچه را با یک برس سیمی یا کاردک پاک کنید. برای قیچی، ابتدا با یک پارچه‌ی مرطوب شیره‌ی گیاهان را پاک کرده و سپس برای ضدعفونی‌کردن، آن را با محلولهای مناسب مانند الکل یا محلول رقیق سفیدکننده تمیز کنید تا از انتقال بیماری بین گیاهان جلوگیری شود.

2. خشک کردن دقیق: رطوبت عامل اصلی زنگ‌زدگی است. پس از شستشو و تمیز کردن، تمام سطوح فلزی و دسته‌های چوبی را با یک پارچه‌ی خشک کاملاً خشک کنید.

3. روغن‌کاری منظم: روغن‌کاری، یک لایه‌ی محافظ در برابر رطوبت ایجاد می‌کند و حرکت قطعات متحرک را روان می‌سازد. پس از تمیز و خشک کردن، با یک پارچه، کمی روغن گیاهی یا روغن دانه کتان (برای ابزارهای دستی) یا روغن صنعتی و گریس (برای ابزارهای بزرگتر و قطعات متحرک) به سطح فلزی و مفاصل بمالید. برای قیچی‌ها، حتماً اتصالات میانی و فنرها را روغن‌کاری کنید.

4. تیز کردن دوره‌ای: ابزارهای تیز، هم کارایی بیشتری دارند و هم ایمن‌تر هستند، زیرا برای برش یا ورود به خاک به نیروی کمتری نیاز دارند. لبه‌ی قیچی‌ها و بیل‌ها را به صورت دوره‌ای با سوهان دستی تیز کنید. برای تیز کردن قیچی یا بیلچه، ابزار را محکم گرفته و سوهان را با زاویهی ۲۰ تا ۴۵ درجه در امتداد لبهی اصلی حرکت دهید. از برش شاخه‌های خشک و سخت با قیچی معمولی خودداری کنید، زیرا این کار به سرعت باعث کندی تیغه‌ها می‌شود.

محل و روش صحیح نگهداری

محل نگهداری ابزارها نقش بسیار مهمی در حفظ آنها دارد.

* محل مناسب: بهترین مکان، یک انبار خشک، تمیز و سرپوشیده است که ابزارها را از باران، برف و نور مستقیم خورشید محافظت کند. در صورت اجبار به نگهداری در فضای باز، حتماً از کاور یا چادر ضدآب استفاده کنید.
* روش چیدمان: تا حد امکان ابزارها را آویزان کنید. این کار هم از تماس آنها با رطوبت کف زمین جلوگیری می‌کند و هم دسترسی به آنها را آسان‌تر می‌سازد. بین ابزارها فاصله بگذارید تا جریان هوا برقرار باشد و از ایجاد رطوبت راکد جلوگیری شود.

نگهداری از تجهیزات ایمنی فردی

تجهیزات حفاظت فردی نیز پس از کار در مزرعه یا باغ، نیاز به مراقبت دارند تا هم عمر مفیدشان افزایش یابد و هم در استفاده‌ی بعدی، ایمنی شما را تضمین کنند.

* لباس‌کار، دستکش و چکمه: پس از سمپاشی یا کوددهی، این تجهیزات را قبل از ورود به خانه خارج کنید. آنها را جدا از سایر لباس‌ها و با آب گرم و صابون بشویید و در هوای آزاد و زیر نور آفتاب کاملاً خشک کنید.
* ماسک‌های تنفسی: فیلترهای ماسک را طبق دستورالعمل تولیدکننده تعویض کنید. بدنه‌ی ماسک را با یک دستمال مرطوب تمیز کرده و در جای خشک و دور از گرد و غبار نگهداری کنید.

برنامه‌ریزی برای نگهداری دوره‌ای و فصلی

علاوه بر مراقبت‌های روزانه، برنامه‌ریزی برای نگهداری در بازه‌های زمانی طولانی‌تر بسیار مفید است.

* نگهداری پایان فصل: پیش از انبار کردن ابزارها برای مدتی طولانی (مثلاً در زمستان)، یک بازرسی و سرویس کامل انجام دهید. قطعات فلزی را به خوبی روغن‌کاری کنید، تسمه‌ها را شل کنید و باتری ابزارهای موتوری را جدا کرده و در محل مناسبی نگهداری کنید.
* مستندسازی: یک دفترچه برای ثبت تاریخ سرویس، تعمیرات و تعویض قطعات ابزارهای خود داشته باشید. این کار به شما کمک می‌کند تا برنامه‌ی مراقبتی منظمی داشته باشید.

ادامه مطلب

آموزش

قاسمی‌: «پل دانش تات» صدای رسای تحقیقات کشاورزی

منتشر شده

در

پایگاه خبری داوان نیوز: آیین تقدیر از برگزیدگان اولین دوره مسابقه «پل دانش تات» با حضور دکتر کمال قاسمی بزدی، مشاور معاون وزیر و مدیرکل دفتر حوزه ریاست سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، برگزار شد.

به گزارش داوان نیوز، این مراسم با هدف شناسایی و تشویق تولیدکنندگان محتوای فاخر در حوزه کشاورزی برگزار گردید.

دکتر قاسمی در این مراسم با تقدیر از تیم روابط عمومی به مدیریت مهندس سید اسحاقی، بر اهمیت انتقال سریع و مؤثر دستاوردهای پژوهشی به بهره‌برداران واقعی تأکید کرد. وی اظهار داشت: «یکی از مشکلات اصلی، شنیده نشدن صدای محققان و نرسیدن اطلاعات صحیح به جامعه هدف است. ما باید از تمامی ابزارهای ممکن برای پر کردن این فاصله استفاده کنیم.»

مدیرکل دفتر حوزه ریاست سازمان، کانال «پل دانش تات» را ابزاری مؤثر برای رساندن یافته‌های پژوهشی به کشاورزان معرفی و خاطرنشان کرد: این کانال با قالب‌های محتوایی متنوع، کوتاه و کاربردی، طراحی شده است تا نقش بارزی در اطلاع‌رسانی دقیق و به‌موقع ایفا کند. انتظار داریم این رسانه در کنار دیگر رسانه‌ها، باعث افزایش دامنه مخاطبان و ارتقای بهره‌وری در بخش کشاورزی شود.

ویژگی‌های محتوای مؤثر از نگاه مدیران ارشد
در این مراسم بر تولید محتوای ساده، کاربردی و قابل فهم برای تمامی کشاورزان، انتشار منظم و هدفمند و توجه به نیازهای بومی و منطقه‌ای تأکید شد. همچنین بر لزوم تعامل دوسویه با کشاورزان و انتقال تجربیات موفق میان آنان تصریح گردید.

درخواست همکاری گسترده
در پایان، از تمامی واحدهای زیرمجموعه سازمان تحقیقات، سازمان‌های اجرایی و خبرگزاری‌ها دعوت شد تا با ارسال محتواهای علمی و آموزشی و انعکاس نیازهای میدانی کشاورزان، در غنای این کانال و تحقق اهداف آن همکاری نمایند.

به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، در این مراسم خانم نوروز زاده و آقای بابازاده با اشاره به روند فعالیت این کانال به برنامه ها و سیاست های سازمان تات در تقویت و اثرگذاری این کانال سخنانی اظهار داشتند و در ادامه هر یک از برگزیدگان، ضمن بیان ثبت تجربیات خود بر اهمیت، تاثیرگذاری و ادامه فعالیت کانال «پل دانش تات» اشاره کردند.

این مراسم با تجلیل از تولیدکنندگان محتوای برتر حوزه کشاورزی به کار خود پایان داد.
اسامی تولیدکنندگان محتوای برتر حوزه کشاورزی به شرح ذیل اعلام شد؛
نفر اول؛ داود حسن پناه، پژوهشگر مروج ارشد (اردبیل)
دوم دوم؛ مهدی سلیمی، کارگردان
نفر سوم؛ لیلا موسوی مقدم، کارشناس کشاورزی (ارومیه)
سجاد تنها- مدیر کانال کشاورز نیوز؛ برگزیده ویژه
سید حسن ملکشی، عضو هیئت علی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی، شایسته تقدیر

بر اساس گزارش خبرنگار ما، اولین مسابقه «پل دانش تات» با هدف شناسایی و تقدیر از تولیدکنندگان محتوای کشاورزی برگزار شد. در این مراسم، بر لزوم انتقال سریع و مؤثر یافته‌های پژوهشی به کشاورزان از طریق ابزارهایی مانند کانال پل دانش تات تأکید شد. ویژگی‌های کلیدی این کانال، تولید محتوای کوتاه، کاربردی، ساده و قابل فهم برای جامعه هدف اعلام شد و از تمامی نهادهای مرتبط برای همکاری و غنا بخشیدن به این کانال دعوت به عمل آمد.

ادامه مطلب

آموزش

کم‌بارشی؛ احتمال افزایش جمعیت آفت سن گندم

منتشر شده

در

پایگاه خبری داوان نیوز: سازمان حفظ نباتات کشور نسبت به طغیان آفت سن گندم در پی پیش‌بینی پاییز کم‌بارش و گرم هشدار داد.

به گزارش داوان نیوز به نقل از روابط عمومی سازمان حفظ نباتات کشور، سعید معین، مدیر مبارزه با آفات سازمان حفظ نباتات، با اشاره به پیش‌بینی‌های هواشناسی، اظهار داشت: با توجه به شرایط جوی و پیش‌بینی کم‌بارشی در فصل پاییز، احتمال افزایش جمعیت آفت سن گندم در مزارع وجود دارد.

وی با بیان اینکه پاییز و زمستان پیش‌رو گرم و خشک خواهد بود، افزود: بر اساس پیش‌بینی‌ها، دمای هوا در این فصل ۱ تا ۱.۵ درجه سلسیوس نسبت به سال گذشته گرم‌تر است. این شرایط گرم و خشک، تبعات خود را در فصل بهار نشان خواهد داد و می‌تواند به افزایش جمعیت آفات منجر شود.

معین با اشاره به تأثیر این شرایط بر کشت‌های پاییزه، خاطرنشان کرد: کم‌آبی، چالشی جدی برای کشت‌های پاییزه خواهد بود. در مورد وضعیت آینده آفت سن گندم نیز، این موضوع به میزان بقا و پایداری کشت‌ها بستگی دارد و در حال حاضر نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از وضعیت ارائه داد.

این مقام مسئول، شرایط اقلیمی حاضر را «بدترین شرایط در ۱۵ تا ۲۰ سال اخیر» برای کنترل آفت سن گندم توصیف کرد و توضیح داد: گرمای هوا باعث کاهش کارایی عوامل کنترل‌کننده طبیعی شده و فرصت طلایی مبارزه با این آفت را بسیار کوتاه می‌کند. هرگونه تأخیر در اجرای عملیات مبارزه، خسارت ناشی از سن را به طور تصاعدی افزایش خواهد داد.

بر اساس آمار رسمی، در سال زراعی گذشته، سطح مبارزه با آفت سن غلات در کشور به ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار رسید. این در حالی است که اینمنطقه در سال ماقبل آن، ۳ میلیون و ۱۲۶ هزار هکتار بود.

به نظر می‌رسد کشاورزان و مسئولان استان های مرتبط باید از هم اکنون تمهیدات لازم برای پایش مستمر مزارع و آمادگی برای مبارزه به موقع با این آفت را در دستور کار قرار دهند.

ادامه مطلب
تبلیغات

پرطرفدار

کلیه حقوق این پایگاه خبری متعلق به داوان‌نیوز است.