مژدهی: اقتصاد دانش‌بنیان؛ نجات کشاورزی گیلان از چالش‌های اقلیمی
پایگاه خبری داوان نیوز: رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، «پژوهش کاربردی» را کلید نجات کشاورزی از چالش‌هایی مانند تغییرات اقلیمی دانست و از معرفی ارقام پربازده، اجرای طرح‌های گسترده آبخیزداری و جنگل‌کاری، و آماده‌سازی برای برگزاری رویداد ملی «روز درهای باز کشاورزی» به عنوان گام‌های بلند این مرکز در مسیر تحول خبر داد.
ناظم رامتین/ سردبیر داوان نیوز؛ دکتر محمدرضا عباسی مژدهی، رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان در گفت و گوی اختصاصی با پایگاه خبری داوان نیوز از دستاوردهای قابل توجه این مرکز در حوزه‌های تحقیقاتی، آموزشی و منابع طبیعی رونمایی و بر عزم این مرکز برای تبدیل چالش‌های پیشِروی کشاورزی به فرصت‌هایی پایدار از مسیر پژوهش‌های کاربردی و اقتصاد دانش‌بنیان تأکید کرد.
داوان نیوز: در آغاز، درباره مهم‌ترین دستاوردهای مرکز گیلان در نیمه اول سال جاری توضیح بفرمایید.
دکتر عباسی مژدهی: ما در نخستین جلسه شورای پژوهشی سال، تحول و هماندیشی برای آینده‌ای پایدار را کلید زدیم. نقطه شروع ما، ارزیابی عملکرد سال گذشته و برنامه‌ریزی برای ارتقای کیفی فعالیت‌ها بود. یکی از محورهای اصلی ما، آماده‌سازی برای برگزاری نخستین رویداد ملی «روز درهای باز کشاورزی» با شکوه هرچه تمامتر بود تا دستاوردهایمان را مستقیماً به دیده کشاورزان و ذی‌نفعان برسانیم.
داوان نیوز: این دستاوردهای عینی که به آنها اشاره می‌فرمایید، در چه حوزه‌هایی متمرکز بوده‌اند؟
دکتر عباسی مژدهی: دستاوردهای ما در چند محور کلیدی قابل دسته‌بندی است: در حوزه تولید و تحقیقات، موفق به معرفی ارقام جدید لوبیای محلی (پاچ باقلا) با عملکرد بالاتر نسبت به ارقام محلی و متحمل به خشکی و آفات و همچنین در سال های گذشته معرفی دو کلون صنوبر که دارای بازدهی بیشتر نسبت به کلون های محلی بودند. در بخش مدیریت آفات و بیماری‌ها، تمرکز بر روی روش‌های مدیریت تلفیقی یا IPM بوده تا مصرف سموم بهینه شود.
همچنین پژوهش‌های کاربردی برای کنترل آفات کلیدی مانند پسیل زیتون و مگس میوه زیتون در اجرا شد کاربرد ترکیبات جدید برای مدیریت و کنترل راب ها که از عوامل خسارتزای اصلی در کشاورزی استان می باشند نیز از جمله مواردی بود که مورد مطالعه و پژوهش قرار گرفت.
در عرصه توسعه پایدار و منابع طبیعی، اجرای طرح‌های آبخیزداری، مدیریت بهره‌برداری از جنگل، توسعه زراعت چوب با گونه‌های سریع‌الرشد مانند صنوبر و همچنین احیای جنگل‌ها را پیگیری می‌کنیم. و بالاخره، انتقال یافته‌ها؛ که از طریق برگزاری دوره‌های آموزشی ترویجی، انتشار دستورالعمل‌های فنی و استفاده از ظرفیت رسانه‌ها برای اتصال دانش به مزرعه انجام می‌شود.
در نظام نوین ترویج با برگزاری روز مزرعه، هفته انتقال یافته های کشاورزی و ایجاد مزارع نوآوری، دانش نوین کشاورزی وارد عرصه های کشاورزی گردید تا سبب افزایش بهره وری گردد.
داوان نیوز: با توجه به چالش‌های پیچیده‌ای مانند تغییرات اقلیمی، راهبرد اصلی مرکز شما برای عبور از این شرایط چیست؟
دکتر عباسی مژدهی: به نظر بنده، کلید نجات کشاورزی از این چالش‌ها، بدون شک، پژوهش‌های کاربردی و حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان است. من به صراحت به همکاران محققمان تأکید کرده‌ام که با بهره‌گیری از ظرفیت‌های ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان، پروژه‌های نوآورانه و مسئله‌محور را در دستور کار قرار دهند. ما باید پاسخ‌های عملی و قابل اجرا برای معضلات پیش‌روی کشاورزان ارائه دهیم.
داوان نیوز: جناب عالی به حوزه منابع طبیعی اشاره کردید. اولویت‌های تحقیقاتی مرکز شما در این حوزه حیاتی چیست؟
دکتر عباسی مژدهی: فعالیت‌های ما در حوزه منابع طبیعی کاملاً متمرکز و در قالب طرح‌های تحقیقاتی مشخصی پیش می‌رود. برای مثال، در حوزه جنگل ۸ طرح پژوهشی، در صنوبر و درختان سریع‌الرشد ۵ طرح، و در گیاه‌شناسی ۶ طرح در دست اجرا داریم. این آمار به وضوح نشان می‌دهد که حفاظت از جنگل‌ها، توسعه زراعت چوب و مطالعه پوشش گیاهی بومی در صدر اولویت‌های ما قرار دارد. همچنین توجه به گیاهان دارویی به عنوان یک ظرفیت بالقوه استان، از برنامه‌های ماست.
داوان نیوز: آیا این مرکز به تنهایی این مأموریت‌های سنگین را پیش می‌برد یا از شبکه همکاری استفاده می‌کنید؟
دکتر عباسی مژدهی: قطعاً نه. ما باور داریم که پژوهش جزیره‌ای نتیجه‌بخش نیست. بنابراین با شبکه وسیعی از نهادها همکاری استراتژیک داریم؛ در داخل استان از همکاری با دانشگاه گیلان، پارک علم و فناوری گیلان، مراکز پژوهشی داخل استان و در سطح ملی، موسسات تحقیقاتی مادری نظیر موسسه تحقیقات جنگل و مرتع، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی، موسسه تحقیقات علوم باغبانی و …. اشاره کرد. این همکاری ها در قالب پروژه های تحقیقاتی مشترک بوده و حتی با سایر مراکز تحقیقاتی استان های دیگر نیز پروژه های مشترک در دست اجرا وجود دارد.. علاوه بر این، از ایستگاه های تحقیقاتی مرکز نظیر ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته ، ایستگاه تحقیقات زیتون رودبار، ایستگاه گل و گیاهان زینتی لاهیجان، ایستگاه تحقیقات کیوی آستارا نیز به عنوان پایگاههای تحقیقاتی مورد استفاده قرار می گیرند.
داوان نیوز: در پایان، چه پیامی برای همکاران محقق و جامعه کشاورزی دارید؟
دکتر عباسی مژدهی: من بر عزم راسخ این مرکز برای تقویت هرچه بیشتر همکاری‌های درون‌سازمانی و همچنین انعکاس دستاوردهای تحقیقاتی در سطح جامعه تأکید می‌کنم. از تمامی اعضای محترم شورا می‌خواهم تا با روابط عمومی مرکز برای انتشار این دستاوردها نهایت همکاری را به عمل آورند. هدف نهایی ما این است که دانش تولید شده، به ثروت و توسعه پایدار برای استان گیلان و کشاورزان زحمتکش آن تبدیل شود.