گام به گام با کاشت نهال های کشت بافتی خرمای مجول (قسمت اول؛ انتخاب زمین)
پایگاه خبری DA1news: در سالهای اخیر نهال های کشت بافتی زیادی از ارقام تجاری داخلی و خارجی در استان های خرماخیز جنوب کشور توزیع گشته است. تکنیک کشت بافت در سطح تجاری جهت تولید همگروهای برخی گونه های تجاری خانواده نخیلات از جلمه نارگیل و نخل روغنی مورد استفاده قرار گرفته است .
به گزارش اخبار روزانه کشاورزی، نخل خرما برای اولین بار در سال 1970از طریق کشت بافت تکثیر پیدا کرد و تاکنون ارقام متعددی در سطح انبوه تکثیر یافته اند .در حال حاضر نیز این روش جهت تکثیر انبوه نخل خرما در بسیاری از آزمایشگاه های کشت بافت دنیا مورد استفاده قرار می گیرد. خرمای مجول به دلیل در دسترس بودن جهانی، غالبا پادشاه خرما نامیده می‌شود و همچنین در مقایسه با انواع نیمه خشک یا خشک، از انواع نرم خرما به حساب میآید. این خرما معمولا اندازه بزرگی دارد، به این ترتیب که گاهی طول آن به ۷ سانتیمتر و عرض آن به ۳ سانتیمتر می‌رسد. همچنین اغلب ظاهری چروکیده یا کم آب دارد.
آنچه در ادامه خواهد آمد به کاشت نهال های کشت بافتی خرمای مجول در مراحل مختلفی چون کاشت ، داشت و تغذیه این نوع خرمای است کع در قسمت اول به انتخاب زمین می پردازیم که می خوانید:
نهال های کشت بافتی وارداتی خرمای مجول
پس از دریافت نهال ها از کشور امارات، در اوخر شهریور سال 1399، نهالها به گلخانه بسیار مجهز به سیستمهای هوشمند سرمایشی و گرمایشی منتقل شدند. نهال های سه برگی با ارتفاع 20 سانتی متر در گلدانهای اژدری با بستر کشت کوکوپیت، پیت ماس و پرلیت به مدت 6 ماه با محلول عذایی هوگلند تغذیه شدند.
پس از گذشت 6 ماه ،نهال ها پس از رسیدن به ارتفاع لازم (ارتفاع 01 سانتی متر و دارای حداقل سه برگ) ، با دقتبه گلدان های پلاستیکی به ابعاد 25*21* 21 سانتی متر منتقل شدند .تغذیه نهال ها بصورت روزانه با محلول هوگلند باترکیبات ماکرو و میکرو همراه آب آبیاری و یا محلول پاشی انجام گرفت .
پس از تحویل نهال، تا اواخر آبان ماه، نهال ها در زیر سایه بان نگهداری ( توری سبز 50درص) نگهداری و حتما حداقل یک روز در میان به خوبی سیراب گردند .تغذیه نهال ها هر دو هفته یکبار با NPK سه بیست به میزان یک گرم در لیتر حل کرده و آبیاری گردند. نهال ها با کود آهن ،EDDHA، اورتو اورتو بصورت ماهانه به میزان نیم گرم در دو لیتر حل و ابیاری گردند. هر ماه نهال ها با ترکیبات ریزمغذی همراه اسید امینه به میزان یک گرم در لیتر در صبح زود محلول پاشی گردند. از اواسط آذر ماه تا اواسط اسفندماه فقط آبیاری انجام شود .با سرد شدن هوا از اواخر آذرماه نهال ها به گلخانه منتقل گردد. چنانچه نهال ها در فضای باز نگهداری می شوند حتما از اواخر آذرماه تا اواسط بهمن ماه هر شب روی نهال ها با پوشش پلاستیکی به خوبی پوشانده شود و در روز آنرا بردارید. (نهال در دمای کمتر از 5 درجه سانتی گراد در شب، باید در گلخانه و یا زیر پوشش پلاستیکی نگهداری شود).
گام به گام با کاشت نهال های کشت بافتی در زمین اصلی
1- انتخاب زمین
در انتخاب زمین جهت احداث نخلستان، موارد متعددی باید مدنظر قرار گیرد که می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1- 1) شرايط آب و هوايی منطقه
نخل مجول در گستره وسیعی از مناطق گرم و خشک به خوبی رشد و نمو می یابد .این مناطق دارای تابستانهای گرم و طولانی بوده و فاقد باران تابستانه هستند. رطوبت نسبی به ویژه در ماههای رسیدگی میوه بایستی پایین باشد. رطوبتهوا در ماههای شهریور و مهر موجب نارس شدن، پوسیدگی، ترشیدگی و ریزش شدید میوهها می شود.
نخل مجول در فصل تابستان قادر است تا چند روز، دمای استثنائی 56+ درجه سانتی گراد را تحمل کند ولی به سرما حساس است و در فصل زمستان نهالهای یک و دوساله به دمای نزدیک صفر درجه حساس بوده ولی درخت چند ساله ودماهای حداقل 5 درجه زیرصفر (چند ساعت در روز) را نیز تحمل می کند.
2- 1) باد
نخل خرما در اغلب مواقع به عنوان بادشکن مورد استفاده قرار می گیرد لذا در مقایسه با سایر گونه های گیاهی در مناطق بادخیز خسارت چندانی نمی بیند. با این حال باد عامل انتقال گرد و خاك و شن و چسباندن آن روی میوه های خرما در مرحله نرم شدن (رطب و تمار) است. در بعضی از مناطق وزش بادهای شدید باعث شکستن دم خوشه ها و در زمان رسیدن میوهها وزش باد موجب ریزش میوهها میگردد. لذا توصیه می گردد که در نواحی بادخیز در جهتهای وزش باد، اطراف نخلستان بادشکن احداث گردد.
3- 1) شوری آب و خاک
مانند یک ساختمان که پی و شالوده آن اساس استحکام و دوام طولانی مدت آن را مشخص می کند، بایستی قبل از سرمایهگذاری در احداث نخلستان در قدم اول به خصوصیاتی خاك و آب محل احداث نخلستان توجه نمود. شوری آب و خاك عامل بسیار تعیین کننده و محدود کننده در تولید خرما چه از نظر عملکرد و چه از نظر کیفیت است. با افزایش شوری خاك و آب، هم میزان تولید و هم کیفیت خرمای تولیدی کاهش مییابد.
قبل از هر اقدامی آزمون خاك و آب می تواند چشم انداز تولید خرما برای نخل دار را روشن کند .نخل مجول به شوری حساس است و شوری آب و خاك هم بر کمیت محصول و هم روی کیفت آن بسیار اثر گذار است .با توجه به جدول شماره 0، چنانچه شرایط آب و هوایی و بستر کشت، مناسب باشد حداکثر عملکرد در هدایت الکتریکی) EC( خاك با حداکثر 0 دسی زیمنس بر متر و برای آب با حداکثر 2911 میکروزیمنس بر سانتیمتر ، بدست میآید. با افزایش شوری طبق جدول 0، کاهش عملکرد رخ خواهد داد .
4-1) عمق خاک
بیشترین میزان تراکم ریشه نخل خرما در عمق و شعاع 2 متری از تنه نخل خرماست. هر چند که ریشه ها تا عمق 6متری نیز نفوذ می کنند. از اصول بسیار مهم محل احداث نخلستان، بررسی ساختارهای زیرین خاك است. می بایست باخاك برداری تا عمق 2 متر از وجود لایه های سخت سنگی یا متراکم، اطلاع حاصل کرد و در صورت وجود این لایه-ها، آنها را تخریب و یا محل انتخابی نخلستان را تعویض کرد.
5-1) بافت خاک
داشتن نخلستانی ایدهال برای طولانی مدت مستلزم تهیه زمینی است که در آن بستر کشت نهال بخوبی تهیه شده باشد. منظور از بستر مناسب، خاکی است که نهال در آن بخوبی رشد کرده و حداکثر عملکرد از آن خاك بدست آید .خاکهای عمیق با زهکش مناسب با بافتی سبک و داشتن میزان مناسب مواد مغذی و آلی بهترین خاکها برای رشد و پرورش نخل خرما هستند.
بهترین و مناسب ترین خاك برای کشت نخل خرما خاکهای سبک هستند. خاك سبک، خاکی است که نسبت بالای از ماسه (40 تا 50درصد) و نسبت پایین رس (کمتر از 20درصد) را دارد. از بین انواع خاك، خاکهای لومی شنی از بهترین خاکها برای کشت نخل خرما هستند. در این خاکها ریشه نخل به راحتی توسعه یافته و زهکش خاك به خوبی عمل کرده و خاك چنانچه دارای مواد آلی کافی باشد و هدایت الکتریکی آب کم باشد طی سالیان دراز به هیچ وجه شور نخواهند شد .